Siddhahem Sabdanushasana sah swopagnya San Laghuvrutti

Author(s): Hemchandracharya, Jambuvijay
Publisher: Hemchandracharya Jain Gyanmandir Patan

Page 667

६१८
अनिट्कारिकाः
स्त्विषि-पिषि-विष्ल-कृषि-तुषि-दुषि-पुषयः ॥६॥ श्लिष्यति-विषिरतो घसि-वसती रोहति हि-रिही अनिगदितौ । देग्घि-दोग्घि-लिहयो मिहि-वहती नातिर्दहिरिति स्फुटमनिटः ।।७||
द्विविधोऽपि शकिः = १२८० शकिंच् (शक्) मर्षणे । १३०० शक्लंट (शक्) शक्तौ । (म िशकि शथी शक् पातु वानो छ, माटे शक् धातु । शकि: શબ્દથી કારિકામાં લીધેલ છે.)
वचिः = १०९६ वचंक् (वच्) भाषणे । ११३५ बृंगुक् (ब्रू) व्यक्तायां वाचि' એ ટૂ ધાતનો જે વન્ આદેશ થાય છે તે છે કે લાક્ષણિક છે, તો પણ અહિં લેવો. આટલા જ કારણ સર ટૂ ધાતુને કારત્ત પણું હોવાથી સેક્ષણાની પ્રાપ્તિ તો હતી જ, તો પણ ધાતુપાઠમાં અનુસ્વાર સહિત નિર્દેશ હોવાથી ટૂ ધાતુનું अनिट्या प्रतिपादन रेगुं छे, माटे वचि थी वच् माहेशवाणा ब्रू धातुनुं पाग ગ્રહણ થાય છે.
१९५४ वचण (वच्) भाषणे' मा धातुनो युजादिमा पा6 डोवाथी सेट समनपो. विचि=११४७५ विचूपी (विच्) पृथग्भावे । रिची=१४७४ रिपी (रिच्) विरेचने । १९५३ रिचण् (रिच्) वियोजने च मा धातु युजादिमा पति डोवाथी से छे. (विचि-रिची' मडिं उतने घातुना द्वन्ध સમાસથી દ્વિવચન થયેલ છે.) __ पचि:=८९२ डुपचींष् (पच्) पाके ।।२।। सिञ्चतिः= १३२१ षिचीत् (सिच्) क्षरणे। (माघातुनु, स्व३५मां श्तिव् प्रत्यय थवाथी सिञ्चति भे ३५ अनेछ). मुचि:=१३२० मुच्छंती (मुच्) मोक्षणे । '१७३१ मुचण् (मुच्) प्रमोचने' से बात તો ચુરાદિનો હોવાથી અનેક સ્વરવાળો થાય છે, માટે તે સેટુ મનાય છે. पृच्छति: १३४७ प्रछंत् (प्रच्छ) ज्ञीप्सायाम् । भ्रस्जि=१३१६ भ्रस्जीत् (भ्रस्ज) पाके । मस्जि:१३५२ टुमस्जोंत् (मस्ज्-मज्ज) शुद्धौ । भुजयः=१३५१ भुजोंत् (भुज्) कौटिल्ये। १४८७ भुजंप (भुज्) पालनाभ्यवहारयोः । (मा पूर्वना पातुभो साथे द्वन्द्व समास થવાથી બહુવચન આપેલ છે). युजि:= १२५४ युजिंच (युज्) समाधौ । १४६६ युपी (युज्)योगे । '१९४२ युजण् (युज्) सम्पर्चने' मे धातु युजादि पठित હોવાથી સેટ છે.