Book Title: Shrimad Rajchandra
Author(s): Govardhandas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram
View full book text
________________
અ
અકર્મ ભૂમિ-ભાગભૂમિ. અસ, મસિ‚ કૃષિ આદિ ષટ્કર્મ રહિત ભાગભૂમિ; માક્ષને અયોગ્ય ક્ષેત્ર. અકાલ–અસમય.
અગુરુલઘુ-ગુરુતા અને લઘુતા રહિત, એવા પદાર્થ
ના સ્વભાવ.
અગા પ્ય-પ્રગટ.
અગિયારમું ગુણસ્થાનક-ઉપશાંત માહ,
અદ્ય-પાપ.
ચિત–જીવ વિનાનું. અચેતન-જડ પદાર્થ.
પરિશિષ્ટ પ
પરિશિષ્ટ પુ
શબ્દાર્થ
અજ્ઞાન–મિથ્યાત્વ સહિતનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાન, જુઓ
પત્રાંક ૭૬૮.
અજ્ઞાન પરિષહ-સત્પુરુષનો યોગ થયા છતાં જીવને અજ્ઞાનનાં કારણે ટાળવામાં હિમ્મત ન ચાલી શકતી હોય, મુઝવણ આવી જતી હોય, આટઆટલું કર્યા છતાં, હજી જ્ઞાન કેમ નથી પ્રગટતું એમ થયા કરે તે. પત્રાંક ૫૩૭ અડવી–શાભા વગરની.
અઢાર દાષ-પાંચ પ્રકારના અંતરાય (દાન, લાભ, ભાગ, ઉપભોગ, વીર્યંતરાય), હાસ્ય, રતિ, અરિત, ભય, જુગુપ્સા, શાક, મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન, અપ્રત્યાખ્યાન, રાગ, દ્વેષ, નિદ્રા, અને કામ. (મેાક્ષમાળા) અણુલિંગ-જેનું કોઈ ખાસ બાહ્ય ચિહ્ન નથી. કોઈ પ્રકારના વેષથી પર.
અણાહારી–આહાર ન કરનાર.
અણુ-સૂક્ષ્મ, અલ્પ (વ્રત); પુદ્ગલના નાનામાં નાના
ભાગ.
અણુ છતું-નાનું હોવા છતાં.
અણુવ્રત-અલ્પવ્રત; જે વ્રતાને શ્રાવકો ધારણ કરે છે. અતિક્રમ-મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન.
અતિચારદોષ (લીધેલા વ્રતને મલિન કરે તેવા વ્રતભંગના ઇરાદાપૂર્વક નહીં આચરેલા દોષ). અતિપરિચય-ગાઢ સંબંધ; હૃદ કરતાં વધારે
પરિચય.
અતીત કાળ–ભૂતકાળ,
Jain Education International
અથથી ઇતિ-પહેલેથી છેલ્લે સુધી. અદત્તાદાન-નહીં આપેલી વસ્તુ ગ્રહણ કરવી; ચેરી. અદ્વૈત-એક જ વસ્તુ; એક આત્મા કે બ્રહ્મ વિના
જગતમાં બીજું કંઈ નથી એવી માન્યતા. અધર્મ દ્રવ્ય-જીવ અને પુદ્ગલને સ્થિતિમાં ઉદાસીન
૮૭૭
સહાય આપનાર, છ દ્રવ્યમાંનું એક દ્રવ્ય. અધિકરણ ક્રિયા–તલવાર આદિના આરંભ-સમારંભ
ના નિમિત્તથી લાગતું કર્મબંધન. પત્રાંક ૫૨૨ અધિષ્ઠાન-હરિ ભગવાન, જેમાંથી વસ્તુ ઉત્પન્ન
થઈ, જેમાં તે સ્થિર રહી અને જેમાં તે લય પામી. પત્રાંક ૨૨૦.
અધીષ્ટ–યોગ્ય. અધેાદશા-નીચી અવસ્થા.
અલ્ટ્રાસમય-કાલને નાનામાં નાના અંશ; વસ્તુનું પરિવર્તન થવામાં નિમિત્તરૂપ, એક દ્રવ્ય. અધ્યાત્મ-આત્મા સંબંધી. અધ્યાત્મમાર્ગ-યથાર્થ સમજાયે પરભાવથી આત્મતિક નિવૃત્તિ કરવી તે અધ્યાત્મમાર્ગ. પત્રાંક ૯૧૮. અધ્યાત્મશાસ-જે શાસ્ત્રોમાં આત્માનું કથન છે તે. “નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાથે, તેહ અધ્યાતમ લહીએ રે.” આનંદઘનજી. અધ્યાસ–મિથ્યા આરોપણ; ભ્રાંતિ. અનગાર-મુનિ; સાધુ; ઘર વિનાના. અનધિકારી–અધિકાર વિનાનું; અપાત્ર.
For Private & Personal Use Only
આત્મ
સિદ્ધિ ગાથા ૩૧. અનન્યભાવ-ઉત્કૃષ્ટ ભાવ; શુદ્ધ ભાવ. અનન્યશરણ–જેના જેવું બીજું શરણ નથી. અનભિસંધિ– કષાયથી વીર્યનું પ્રવર્તવું થાય તે. અનંતકાય– જેમાં અનંત જીવા હાય તે; તેવાં શરીરવાળાં, કંદમૂલાદિ.
અનંત ચારિત્ર-મેાહનીય કર્મના અભાવથી જે આત્મસ્થિરતા થાય છે તે. અનંત જ્ઞાન–કેવળજ્ઞાન. અનંત દર્શન કેવળદર્શન. અનંત રાશિઘણી મેાટી રાશિ. અનાકાર–આકારનો અભાવ.
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032