________________
શત્રુંજય પ્રકાશ. આ રીતે અગ્યારમી સદીમાં ગીજની વશના મુસ્લીમ સુલતાને, બારમી સદીમાં ગરીવંશના રાજાઓ અને તેરમી સદીમાં ગુલામ વંશના રાજાઓના આક્રમણે હિંદ ઉપર થતાં રહ્યાં હતાં - અને તે અરસામાં તેમણે દિલ્હીમાં ગાદી પણ જમાવી દીધી હતી. પરંતુ મહમદ પછી કઈ ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્ર સુધી પહોંચ્યું નહોતું. જેન સત્તાને યુગ–
ખરું કહીયે તે આ પ્રસંગે ગુજરાતના રાજતંત્રની આબાદીમાં જેને મુખ્ય ફાળે હતો. આપણે પ્રથમ જોઈ ગયા તેમ ચાવડા વંશની શરૂઆતમાં વનરાજ ચાવડાને શૂરવીર હાયક ચાપ, તેમજ વનરાજનો દંડનાયક લહીર જૈન હતા, તે પછી દુભરાજને મંત્રી વીર અને ભીમદેવને મહામંત્રી વિમળ પણ જન હતા. વિમળ મંત્રીએ આમ ઉપર દેલવાડામાં તેમજ આરાસર પહાડ ઉપર કુંભારીયામાં સને ૧૯૩૨ (સંવત ૧૦૮૮) માં બંધાવેલા નકશીદાર ભવ્ય દેરાસરે વિમળવસતિને નામે અત્યારે પણ વિમલ મંત્રીની ધર્મભાવના માટે સાક્ષી પુરી રહ્યાં છે.
એકંદર ચાવડા વંશના રાજાઓનું સૈરાષ્ટ્ર તરફ ઓછું લક્ષ હતું. જ્યારે મૂળરાજની ચડાઈ પછી સેલંકી રાજાઓ સૌરાષ્ટ્રમાં પોતાની સત્તા જમાવી રહ્યા હતા.
મૂળરાજે ગ્રહરિપુને જે કે છોડી મુક્યો હતો; છતાં તેના હદયને પરાજ્ય પામવાથી એટલો તો આઘાત થયો કે લડાઈ પછી ત્રીજે વર્ષે તે ગુજરી ગયે. ગ્રહરિપુ પછી તેની ગાદીએ રા’ કવાટ આવ્યું. તે વખતે તળાજા પંથક ઉગાવાળાના હાથમાં હતું. જ્યારે શીયાળ બેટમાં વીરમદેવ નામનો પરમાર રાજા દૂર દૂરના રાજારાણાઓને દગાથી પોતાના ટાપુમાં ખેંચી જઈ હેરાન કરતો. તેણે
૧ આબુ અને આરાસુરના દેરાસરે વચ્ચે જવા આવવાને ભોંયરાનો માગ છે, તેમ રાસમાળા ભા. ૧ લામાં જણાવ્યું છે.
. ૨ શ્રી શત્રુંજય ઉપર પણ “વિમળવસહિ” ની ટુંક વિદ્યમાન છે. તેને વિમળમંત્રી સાથેનો સંબંધ અમને શ્રેણીબંધ ઉપલબ્ધ થયો નથી. તેથી ઈતિહાસરસિકેનું તે તરફ ધ્યાન ખેંચવા તક લઈએ છીએ.
નરે, +
ન નન
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
