Shabdona Shikhar

Author(s): Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust

Page 650

ગણધરકૃત : ગણધર ભગવંતોનાં બનાવેલાં શાસ્ત્રો, આગમો | ગામાનુગામ: એક ગામથી બીજે ગામે, એક ગામ પછી એકેક વગેરે. ગામ. ગણધરરચિત : ગણધર ભગવંતોનાં રચેલાં શાસ્ત્રો, આગમો ગારવઃ આસક્તિ, મમતા, કોઈપણ વસ્તુની અતિશય ભૂખ. વગેરે. રસગારવ, ઋદ્ધિગારવ, સાતાગારવ. ગણનાયક: ગચ્છના, સમુદાયના નાયક, મુખ્ય. ગાઈથ્ય: ગૃહસ્થપણું, ગૃહસ્થ-સંબંધી, ઘરસંબંધી વ્યવસાય. ગણિપદ : ગણને (ગચ્છને) સંભાળી શકે તેવું સ્થાન કે જે | ગિરનાર પર્વતઃ સૌરાષ્ટ્રમાં આવેલ પર્વત. જ્યાં નેમનાથ પ્રભુનાં ભગવતીસૂત્ર આદિના યોગ-વહન પછી યોગ્યતાવિશેષ દીક્ષા, કેવલજ્ઞાન અને નિર્વાણ એમ ત્રણ કલ્યાણક થયાં છે. જણાવાથી અપાય છે. ગીર્વાણ દેવ, વૈમાનિક નિકાય આદિના દેવો. ગતાનુગતિક: ગાડરિયો પ્રવાહ, સમજ્યા વિના એકબીજાને ગુચ્છ: ગુચ્છો, પાત્રમાં રાખવા માટે રખાતી કપડાંની ઝોળી વગેરે, અનુસરવું ઈત્યાદિ. અઢાઈજેસુ સૂત્રમાં “યહરીપુજી" શબ્દ આવે છે. ગતિદાયકતા : તે તે ગતિ અપાવવાપણું જેમકે અનંતાનુબંધી | ગુટિકા: ગોળી, પ્રભાવક ઔષધિ-વિશેષ. સુલસા શ્રાવિકાએ કષાય નરકગતિ અપાવે, અપ્ર. કષાય તિર્યંચગતિ. આવી 32 ગુટિકા પ્રાપ્ત કર્યાનું વર્ણન આવે છે. ગતિસહાયકતા : જીવ-પુદ્ગલને ગમન કરવામાં અપેક્ષા ગુડઃ ગોળ, સાકર, ગળપણ, છ વિગઈમાંની એક વિગઈ. કારણપણું. ગુણ: દ્રવ્યની સાથે સદાકાળ રહેનાર સ્વરૂપવિશેષ. ગદ્દગદ સ્વરેઃ રડતા સ્વરે, ભરેલા હૈયે, રુદન કરતાં કરતાં. ગુણગણયુક્તઃ ગુણોના સમૂહથી ભરપૂર, ગુણિયલ મહાત્મા. ગભરાયેલ બે બાજુની પરિસ્થિતિથી આકુળવ્યાકુલ બનેલ. ગુણપ્રચયિક: ગુણના નિમિત્તે પ્રગટ થનારું, મનુષ્ય-તિર્યંચોને ગમનાગમન : જવું-આવવું. આવ-જા કરવી તે. જે અવધિજ્ઞાન અને વૈક્રિયશરીર પ્રગટ થાય છે તે. ગમિકહ્યુત : જે શાસ્ત્રોમાં પાઠોના આલાવા સરખેસરખા | ગુણરાગી : જે વ્યક્તિ અન્ય વ્યક્તિ ઉપર ગુણોને લીધે રાગી હોય તે. હોય તે. ગમ્યઃ અધ્યાહર, જાણવા લાયક, શબ્દથી ન લખ્યું હોય પરંતુ ગુણશ્રેણીઃ ટૂંકા કાળમાં વધારે વધારે કર્મોનો ક્ષય કરવા માટે અર્થથી સમજી શકાતું હોય તે. ગુણોની અધિક અધિક ક્રમશઃ પ્રાપ્તિ. 11 ગુણશ્રેણી કહેવાય છે ગરકાવ થવું: ઓતપ્રોત થવું, ડૂબી જવું, લયલીન બની જવું. | અથવા સ્થિતિઘાતાદિથી ઘાત થયેલાં કર્મપરમાણુઓની ઉદયગરાનુષ્ઠાન: પરભવના સંસારિક સુખની બુદ્ધિપૂર્વક ધર્માનુષ્ઠાન સમયથી અસંખ્યાત ગુણાકારે કર્મદલિકની રચના કરવી તે. કરવાં તે. ગુણસંક્રમ: અબધ્યમાન (ન બંધાતાં) અશુભ કર્મોને બધ્યમાન ગરલાનુષ્ઠાનઃ પરભવના સંસારિક સુખની બુદ્ધિપૂર્વક ધર્માનુષ્ઠાન | (બંધાતા) શુભકમોમાં અસંખ્યાત ગુણાકારે નાખવાં, કરવાં તે. સંક્રમાવવાં તે. ગરિયામિ : હું મારાં કરેલાં પાપો દેવ-ગુરુ સમક્ષ સવિશેષ ગુણસ્થાનકઃ ગુણોની તરતમતા, હીનાધિક ગુણપ્રાપ્તિ. નિદ્ છું. ગુણાધિકઃ આપણા કરતાં ગુણોમાં જે મોટા હોય તે. ગર્ભજ: સ્ત્રી-પુરુષની સંભોગ-ક્રિયાથી જે જન્મ થાય છે. જેના ગુણાનુરાગી બીજાના ગુણો ઉપર ઘણો જ અનુરાગ કરનાર. જરાયુજ, અંડજ અને પોતજ એમ ત્રણ ભેદો છે. ગુફાસ્થાન: પર્વતોમાં ઊંડી ઊંડી ગુફાઓવાળી ભૂમિ. ગર્ભજાતઃ ગર્ભથી જન્મેલું, અથવા ગર્ભમાં જન્મેલું. ગુરુ : ધર્મ સમજાવે તે હિત-કલ્યાણ-કારી માર્ગ સમજાવે છે. ગર્ભિત ભાવઃ ઊંડા ભાવ, અંદર ભરેલાં રહસ્યો, સૂક્ષ્મ હાર્દ. ઉપકાર કરનાર. ગર્ભિત રીતે ઊંડી બુદ્ધિથી, સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી સમજવા લાયક. ગુરુઅક્ષર : જોડાક્ષર, બે વ્યંજનો વચ્ચે સ્વર ન હોય તે. ગહ: પાપોની નિંદા કરવી તે, કરેલી ભૂલો સંભારી નિંદવી. ગુરુગમતાઃ ગુરુ પાસેથી જાણેલું, ગુરુઓની પરંપરાથી જાણેલું. ગવેષણાઃ શોધવું, તપાસવું, માગવું, વિચારવું. ગુરુજનપૂજા : વડીલોની, ઉપકારીઓની અને કલ્યાણ ગળથૂથીથી: નાનપણથી, બચપણથી, બાલ્ય અવસ્થાથી. કરનારાઓની પૂજા: ભક્તિબહુમાન કરવું. જયવીયરાયસૂત્રમાં ગાજવીજ થવી: આકાશમાં વાદળોનું ગાજવું અને વીજળી થવી. | આવે છે. ગાઢમેઘ: આકાશમાં ચડી આવેલ અતિશય વરસાદ. ગુરુદ્રવ્યઃ ગુરુની ભક્તિ, ગુરુની સેવા, અને ગુરુની વેયાવચ્ચે ગાથાઃ શ્લોક, કાવ્યની પંક્તિઓ, પ્રાસવાળી લીટીઓ. માટે રખાયેલું દ્રવ્ય. 19 થી