Shabdona Shikhar

Author(s): Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust

Page 691

શાસ્ત્રોની ગૂંથણી કરવી છે. તેને જ સાહિત્યસર્જન પણ | સેવા કરી છે તેવા પ્રભુ. કહેવાય છે. સુરપુષ્પવૃષ્ટિ : દેવોએ કરેલાં ફૂલોની વૃષ્ટિ, પ્રભુજીના સિદ્ધચક્ર: અરિહંત-સિદ્ધ-આચાર્ય આદિ નવ પદોનું બનેલું જે | સમવસરણકાલે દેવો ફૂલો વરસાવે છે તે. ચક્ર તે સિદ્ધચક્ર. સુરભિગંધઃ અતિશય સુગંધ, ઊંચી ગંધ. સિદ્ધપદઃ નવ પદોમાંનું બીજું પદ, બીજું સ્થાન, સિદ્ધ) પરમાત્માનું સ્થાન. સુરાસુરસેવિતઃ દેવો અને દાનવો વડે સેવાયેલો. વૈમાનિક અને સિદ્ધભગવાન: આઠ કર્મોથી રહિત શુદ્ધ-બુદ્ધ-નિરંજન અશરીરી. જ્યોતિષ્કને દેવ કહેવાય, અને ભવનપતિ તથા વ્યંતરોને દાનવ પરમાત્મા. કહેવાય છે. ચારે નિકાયથી સેવાયેલા. સિદ્ધશિલા લોકના ઉપરના અગ્રીમ ભાગથી એક યોજન નીચે | સુરેન્દ્રઃ દેવોના ઇન્દ્ર, દેવોના રાજા-મહારાજા. પિસ્તાલીસ લાખ યોજન લાંબી-પહોળી, વચ્ચેથી આઠ યોજન | સુરૌદ્યઃ દેવોનો સમૂહ, દેવોની રાશિ, યૂથ. જાડી, ચારે બાજુ ઊંડાઈમાં ઘટતી ઘટતી અંતે અતિશય પાતળી સુલભતાઃ જે વસ્તુ મળવી સુલભ હોય, ઓછા પ્રયત્ન જલ્દી સ્ફટિક-રત્નમય જે શિલા તે, તેનું જ બીજું નામ ઇષદૂ | મળે તેમ હોય તે. પ્રાગભારા છે. સુવિધિનાથઃ આ અવસર્પિણીના નવમા ભગવાનું. સિદ્ધાયતનઃ શાશ્વત મૂર્તિઓ જેમાં છે એવાં મંદિરો. કુટો ઉપર, | સુષમા સુખવાળો કાળ, અવસર્પિણીનો બીજો આરો જેનું માપ નંદનવનાદિમાં, નંદીશ્વર દ્વીપમાં અને દેવલોકના વિમાનાદિમાં ત્રણ કોડાકોડી સાગરોપમ છે. આવાં જે શાશ્વત ચૈત્યો છે તે. સુષમાદુષમા : સુખ અધિક અને દુઃખ ઓછું છે એવો કાળ, સિદ્ધિતપઃ એક પ્રકારનો વિશિષ્ટતા, જેમાં એક ઉપવાસ બેસણું, અવસર્પિણીનો ત્રીજો આરો, જેનું માપ બે કોડાકોડી બે ઉપવાસ પછી બેસણું એમ યાવતુ આઠ ઉપવાસ સુધી જવું તે. | સાગરોપમ છે. સિદ્ધિદાયક: મોક્ષસુખને આપનાર, મોક્ષ પ્રાપ્ત કરાવનાર. | સુષમાસુષમા સુખ જ સુખવાળો જે કાળ, અવસર્પિણીનો પહેલો સુકતકરણીઃ ઉત્તમ કાર્યો આચરવાં, આત્માહિતનાં કાર્યો કરવાં. | આરો, જેનું માપ ચાર કોડાકોડી સાગરોપમ છે. સુકતાનુમોદના કરેલાં સારાં કાર્યોની પ્રશંસા કરવી, અનુમોદના | સુસ્વપ્રઃ ઉત્તમ સ્વમ, ઊંચા કાળને સૂચવનારું સ્વપ્ર. કરવી, સારાં કાર્યો કરીને રાજી થવું. સુસ્વર: કોયલના જેવો મધુર કંઠ પ્રાપ્ત થાય તે. સુખકારક: સુખ આપનાર, સુખ-આનંદ ઉપજાવનાર. સુસ્વાદિષ્ટઃ જે વસ્તુ અતિશય મીઠી-સ્વાદવાળી હોય તે. સુખદાયકઃ સુખ આપનાર, સુખ-આનંદ ઉપજાવનાર. સુજ્ઞઃ સમજુ, પૂર્વાપર વિચાર કરવાવાળો, ડાહ્યો. સુખપ્રદઃ સુખ આપનાર, સુખ-આનંદ ઉપજાવનાર, સૂચિશ્રેણીઃ એક આકાશપ્રદેશની જાડી અને પહોળી, સાત રાજ સુખબોધઃ સુખે સુખે સમજાય તેવું, જે સમજવામાં અતિશય | લાંબી સોય જેવી આકાશપ્રદેશોની પંક્તિ. ઘણી મહેનત કરવી ન પડે તે, સૂત્રાનુસારિણીઃ આગમસૂત્રોને અનુસરવાવાળી ધર્મદેશના. સુખશેલિયાપણું આરામીપણું, શરીરને ઘણું સાચવીને કામ | સૂપલક્ષિત H સારી રીતે જણાવાયેલું, અધ્યાહારથી કરવાપણું. જ્યાં સમજાય તે. સુતજન્મ: પુત્રજન્મ. સૂક્ષ્મ અંગો શરીરમાં રહેલાં અતિશય ઝીણાં અવયવો-અંગો. સુદીપક્ષ : અજવાળિયાવાળું પખવાડિયું, જે દિવસોમાં દિન-| સૂથમ એકેન્દ્રિયઃ જે જીવોનું શરીર (સમૂહ હોવા છતાં પણ) પ્રતિદિન ચંદ્રની વૃદ્ધિ થાય તે. ચર્મચક્ષુથી નદેખી શકાય એવા પૃથ્વીકાયાદિ પાંચ સ્થાવર જીવો. સુધાઃ અમૃત, સુધારસ એટલે અમૃતનો રસ. સૂમતાળપુગલ પરાવર્તન : ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણીના સુધી પંડિત, વિદ્વાન, વિશિષ્ટ બુદ્ધિવાળો આત્મા. સર્વ સમયોને એકજીવ મૃત્યુ વડે ક્રમશઃ સ્પર્શાસ્પર્શીને પૂરા કરે સુધીરઃ અતિશય ધીરજવાળો, ગંભીર, ઊંડા ચિંતનવાળો. તેમાં જેટલો કાળ લાગે તેટલો સમય, અનંત ઉ.અ. કાળ. સુમતિનાથઃ પાંચમા ભગવાનનું નામ. સૂક્ષ્મદષ્ટિ : ઊંડી બુદ્ધિ, ઝીણી દૃષ્ટિ, પૂર્વાપર સંકલનાપૂર્વક સુમનસઃ ફૂલ અથવા દેવ તથા સારા મનવાળો. વિચાર કરીને કામ કરવાવાળી દૃષ્ટિ. સુયોગઃ ઉત્તમ યોગ, સારો સંયોગ, કલ્યાણકારી સંયોગ. | સૂક્ષ્મદ્રવ્યપુગલ પરાવર્તન : ઔદારિક આદિ વર્ગણારૂપે સુરપતિસેવિત: ઇન્દ્રોથી સેવાયેલા, જે પ્રભુજીની ઇન્દ્રોએ પણ | સંસારમાં રહેલા તમામ પગલાસ્તિકાય દ્રવ્યને ઔદારિકરૂપે FO