________________
ભાગ બીજે
[ ૧૮૩ પ્રતિમામાં અબ્રહ્મચર્યને અને સાતમીમાં સચિત્ત ખાનપાનને ત્યાગ અવશ્ય કરે છે. આ વાત દશા શ્રત સ્કંધના છઠ્ઠા અધ્યયનમાં છે.
પ્રશ્ન ૧૩૩દ–છ અણગારેને અર્થાત ત્રણ સંઘાડાઓને શું કયાંય પણ આહાર ન મળે કે જેથી તેઓ દેવકી મહારાણને ત્યાં પધાર્યા? તે સમયે પુછગાછ કરીને ગેચરી જવાને રીવાજ નહતે શું?
ઉત્તર:–ત્રણે સંધાડાના મુનિઓએ ગોચરી કરવા માટે પ્રભુની આજ્ઞા મેળવી લીધી હતી એજ પ્રમાણે આજ્ઞા લેવાને રિવાજ પણ હતા. મહોલ્લાના નામ લેવાની કોઈ જરૂરત ન હતી, કારણ કે અનેક સાધુઓના પ્રસંગમાં સૌની ભેગી ગોચરી રાખવાથી બરાબર વ્યવસ્થા જળવાતી ન હતી અને સમય પણ વધારે લાગી જતો. અનેક મુનિઓને અનેક પ્રકારના અભિગ્રહ તથા આયંબિલ આદિ વિવિધ પ્રકારની તપસ્યા હોવાથી અવ્યવસ્થા થવાની સંભાવના રહે છે તેથી આવા પ્રસંગ પર તો સેવા ઉપરાંત એક–એક મુનિ અથવા બે–એ અથવા ત્રણ-ત્રણ મુનિના સંઘાડાની વ્યવસ્થા હોય અને તેઓ જ પિતાના સંઘાડાના આહારપાણી વગેરેની વ્યવસ્થા રાખે તે એવા પ્રસંગ ઉપર આહારપાણી ભિન્ન હોવાને કારણે એકબીજાએ ફરસેલા અથવા વગર ફરસેલા ઘરની સૂચના કરવાની કઈ જરૂરત રહેતી નથી, જ્યાં જે મુનિને મુનિવિધિથી ભિક્ષા મળે તે મુનિ ત્યાંથી ભિક્ષા ગ્રહણ કરે છે. ત્રણે સંઘાડાના મુનિ અન્યત્ર ભિક્ષા લેતા લેતા દેવકી મહારાણીને ત્યાં પણ પહોંચી ગયા હતા. એજ મુનિવરે ફરી પધાર્યા છે, એવું જાણવાથી દેવકીને શંકા થઈ. બીજા બીજા મુનિએ પધાર્યા છે એવું જાણવામાં આવ્યું હોત તે દેવકીને શંકા થાત નહીં.
પ્રશ્ન ૧૩૩૭ –શ્રી નમસ્કાર મંત્રનાં પહેલાં અને પછી બીજ અક્ષર મુકવામાં આવે છે. તેમજ લેગસને પણ કહ૫ છે તો શું તે મૂળ પાઠનાં
સ્મરણથી કર્મ કાપવામાં અધિક લાભ છે? જે કહેવામાં આવે કે સાંસારિક કાર્યોની સિદ્ધિ માટે આચાર્યોએ બનાવેલ છે, તે એમ કહેવું એ મિથ્યાત્વનું કાર્ય છે. પ્રશ્ન એ છે કે મિથ્યાત્વ લાગનારી પ્રવૃત્તિઓનું વિધાન આચાર્યોએ કેમ કર્યું?
ઉત્તર –નમસ્કાર મિત્ર વગેરેની આગળ અને પાછળ બીજાક્ષર લગાવવાની કોઈ જરૂર નથી. તે લગાવવાથી કર્મ કાપવામાં અધિક લાભને હેતુ જા પણ નથી. એજ પ્રમાણે લેગસ્સ વિગેરેના ક૯પ વિશે પણ સમજવું જોઈએ.
આ મન્ત્રની સાધના સાંસારિક કાર્યોની સિદ્ધિ માટે કરવી એ લેકોત્તર પ્રવૃત્તિને મિથ્યાત્વ માનવામાં આવે છે. પરંતુ લૌકિક તથા કુપ્રચનિક દેવની આરાધના રૂપ મિથ્યાત્વની અપેક્ષાએ ઘણી મંદ છે. તેથી કેઈ આચાર્યો તે મિથ્યાત્વી જીવેની રૂચિ હઠાવવા માટે આ બીજાક્ષર બનાવ્યા હોય એ સ્વભાવિક છે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
