________________
આરાધી સૌધર્મ દેવલોકે અરુણાભ વિમાનમાં ચાર પલ્યોપમના આયુષ્યવાળો દેવ થયો, ત્યાંથી ચ્યવી મહાવિદેહક્ષેત્રમાં સિદ્ધિ
પામશે.
રતિસુંદરી, રિદ્ધિસુંદરી, બુદ્ધિસુંદરી અને ગુણસુંદરી
સતીઓની કથા (ગાથા-૬૪) સાકેતપુરમાં જિતશત્રુ રાજા રાજ્ય કરે છે. ત્યાં રાજા, શ્રેષ્ઠી, મંત્રી અને પુરોહિતની પુત્રીઓ રતિસુંદરી, રિદ્ધિસુંદરી, બુદ્ધિ સુંદરી અને ગુણસુંદરી નામની ચારે સખીઓ શ્રીજિન ધર્મના મર્મને જાણનારી છે. તેમાં નંદનપુરના રાજાની સાથે પરણાવેલી રાજાની પુત્રીને અત્યંત રૂપવાળી જાણીને હસ્તિનાપુરના સ્વામીએ સર્વ બળથી તેના પતિને હણી તેણીને ગ્રહણ કરી લીધી. અનેક ચાટુ (પ્રિય) વચનોથી પ્રાર્થના કરાતી તેણીએ મદનફળ-મીંઢળાદિકના યોગથી વમનાદિક વડે સ્વદેહનું અશુચિપણું તેને જણાવ્યું અને વળી કહ્યું કે આ પ્રમાણે મારું આખું શરીર અશુચિય છે તો પછી આવા અશુચિદેહ ઉપર શા માટે અનુરાગ કરો છો ? ત્યારે રાજા બોલ્યો, “હે પ્રિયે ! તારા નેત્ર ઉપર મને મહામોહ થાય છે.” એ વાત જાણીને રતિસુંદરીએ રાત્રિમાં શસ્ત્ર વડે પોતાનાં બે નેત્રો ઉખેડી કાઢી રાજાના હાથમાં આપ્યાં. રાજા આ દેખીને વૈરાગ્ય પામ્યો. તે બનાવ વડે રાજાનું મન ખિન્ન થવાથી રતિસુંદરીએ કરેલા કાઉસ્સગ્ન વડે આકર્ષાએલા દેવતાએ નવાં ચક્ષુ કરી દીધાં જેથી લોકમાં શીલનો મહિમાં વિસ્તર્યો.પછી રતિસુંદરી વૈરાગ્ય વડે દીક્ષા ગ્રહીને સ્વર્ગે
ગઈ.
શ્રેષ્ઠીપુત્રી રિદ્ધિસુંદરીને વ્યવહારી પુત્રની સાથે પરણાવી. તે દંપતી જે વહાણ ઉપર ચડ્યાં હતાં તે વહાણ ભાંગી જવાથી પાટિયું
१५६
श्री पुष्पमाला प्रकरण