________________
પુયતત્વ
આવ્યો જ નથી. ઉપરથી સંજ્ઞાઓ ઇચ્છા રૂપે વધતી જ જાય છે. એ ઇચ્છાઓને સંયમીત કરીને એટલે એ સંજ્ઞાઓને સંયમીત કરીને જીવન જીવવાનો પ્રયત્ન કરવો એને જ જ્ઞાનીઓએ પહેલું ગુણસ્થાનક વાસ્તવિક રૂપે કહેલું છે.
જૈન શાસન કયા વૈરાગ્ય ઉપર ભાર આપે છે એ સમજાયું ને? વૈરાગ્ય ત્રણ પ્રકારના હોય છે. (૧) મોહ ગર્ભિત વેરાગ્ય, (૨) દુ:ખ ગર્ભિત વૈરાગ્ય અને (૩) જ્ઞાન ગર્ભિત વૈરાગ્ય. પહેલા બે વૈરાગ્યની કોઇ કિંમત જૈન શાસનમાં નથી અને ત્રીજો જ્ઞાન ગર્ભિત વૈરાગ્ય ભાવ પેદા કરવામાં નિઃસ્વાર્થ બુદ્ધિ અને સરળ સ્વભાવ જરૂરી છે. એ વૈરાગ્ય ભાવ પેદા થયા પછી જ ઇચ્છાઓનો નિરોધ એટલે સંયમ થતો જાય છે જેના કારણે આત્માને આંશિક સુખની અનુભૂતિ થાય છે.
પુણ્યાનુબંધિ પુણ્ય બાંધવામાં હવે વિધિવત્ જિનપૂજનમ્ કારણ કહ્યું છે.
જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય ભાવ પેદા થયેલો હોય અથવા પેદા કરવાનું લક્ષ્ય હોય તો જિનપૂજા કેવી રીતે કરવી ? વિધિપૂર્વક. એવી જ રીતે ધાર્મિક ક્રિયાઓ સામાયિક-પૌષધ વગેરે વિધિ પૂર્વક કરવા માટે તેનું નિરિક્ષણ કરી કરીને આગળ વધવાનો પ્રયત્ન કરે છે તે પુણ્યાનુબંધિ પુણ્ય બાંધવાનું કારણ કહેલું છે.
જિનપૂજા કરતાં જો એમ વિચારે કે નથી કરતાં તેના કરતાં જેટલું કરીએ એટલું સારું અમારા માટે આટલું ઘણું છે. ન્હોતા કરતાં એના કરતાં આટલુંય કરતા થયા ને ? આવા બધા પરિણામની વિચાર ધારાને જ્ઞાનીઓએ ધીઠ્ઠો પરિણામ કહેલો છે. કારણ આ પરિણામ જીવને આગળ વધવા-વિધિપૂર્વક કરવામાં સહાયભૂત થતો નથી માટે આ વિચારો પાપનું કારણ બને છે. અવિધિથી થતી ક્રિયાનું દુઃખ હોવું જોઇએ. અવિધિ ક્યાં થાય છે એ ઓળખીને વિધિપૂર્વક કરવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઇએ. જ્ઞાની ભગવંતોના કહ્યા મુજબ વિધિપૂર્વક નહિ કરી શકવા બદલ અંતઃકરણ પૂર્વકનું દુઃખ થવું જોઇએ. વિધિપૂર્વક કરવાની
