________________
૯૨
પુણ્યતત્વ
કરે, આવા બધા જીવોને અશુભ વિહાયોગતિ નામકર્મ બંધાય છે. ભવાંતરમાં તેને સારી ગતિ મળે નહિ. તિર્યંચગતિના જીવો તિચ્છ જ ચાલે તેમની ચાલ ટેઢી હોય છે તેમને સીધું દેખાય જ નહિ. આપણા શાસનમાં આથીજ આવી બધી રમતો રમવાની છૂટ આપી જ નથી અને જોવાની પણ છૂટ આપી નથી. તો આપણે શું કરવું એ જવાનું. જગતના બીજા જીવોના દોષ જોવાય નહિ. બીજામાં સારું શું છે એ જોવાનું. આપણા ખરાબ દોષો જોઇને સારા બનવાની કોશીષ કરવી. આપણું કર્તવ્ય શું છે તે વિચારવાનું. બીજાના દોષ જોવા કરતાં આપણા દોષોને જોઇને તે સુધારવાના છે.
સંસારના દરેક જીવોમાં દોષો રહેલા છે. કદાચ સામાના દોષ આપણને દેખાઇ જાય તો વિચારવાનું એ છે કે એ જીવ અજ્ઞાન છે માટે તેનામાં દોષ છે, હું અજ્ઞાન હતો ત્યારે મારામાં પણ આવા જ દોષો હતા. આનાથી વધારે પણ દોષો હતા. આવા વિચારો કરીએ તો આપણામાં જે નુક્શાનકારી વિચારધારા આવવાની હોય તે અટકી જાય. બીજા માટેના દોષને સ્થિર કરવાની વિચારધારા જરૂર અટકી જશે. કદાચ કોઇનો દોષ દેખાય તો પણ તે જીવ પ્રત્યે દ્વેષ બુદ્ધિ ન થાય એની કાળજી રાખવી જેથી તે દોષ આપણામાં આવે નહિ.
શ્રી કૃષ્ણ મહારાજા ત્રણ ખંડના માલીક છે. ચોથા ગુણસ્થાનકે રહેલા છે એટલે પહેલેથી એમનો સ્વભાવ એવો બનાવેલો છે કે કોઇ પણ પદાર્થમાં પછી સચેતન પદાર્થ હોય કે અચેતન પદાર્થ હોય તેમાં સારૂં શું છે એજ નજરે પડે પણ ખરાબ ચીજો દેખાય જ નહિ એ રીતે જીવે છે તેમાં ઇન્દ્ર મહારાજાએ દેવલોકમાં દેવની સભામાં આ ગુણની પ્રશંસા કરી તેમાં કોઇ દેવને એ વાત સહન થઇ શકી નહિ માટે એકવાર કૃષ્ણ મહારાજાની સવારી આવતી હતી તે રસ્તામાં એક બાજુ ભયંકર દુર્ગધવાળો કુતરો વિકુર્તીને મરણ પામેલો મુક્યો અને તેમાં તેના દાંતની પંક્તિ એકદમ સુંદર સફ્ટ રીતે મુકેલી. તેમાં સવારીમાં આવતા લોકો આ જૂએ છે તો દુર્ગધીના ભયથી જલ્દી આગળ જવા લાગ્યા જ્યારે
