________________
પુણ્યતત્વ
૧૦૩
બીજા જીવોને કિલામણા એટલે દુઃખ ન થાય. તેની સતત કાળજી રાખવાની આવો વિચાર ચાલુજ હોય છે. બીજા જીવોનું મારે શું? આવો વિચાર કદી કરવો નહિ. બીજા જીવોને દુ:ખ કેમ ઓછું થાય. બીજા જીવોની હિંસા કેમ ઓછી થાય અને હિંસા વગરનું જીવન હું ક્યારે જીવી શકું આવી વિચારણા અંતરમાં સતત રહ્યા જ કરવી જોઇએ.
આવી વિચારણાઓથી તીર્થંકર નામકર્મ, ગણધર નામકર્મ, યુગપ્રધાનપણું, સંઘપતિપણું બંધાતું જાય છે કારણ કે તીર્થકર નામકર્મના પ્રદેશોદયથી જીવો ગણધર નામકર્મ આદિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. તીર્થકર નામકર્મનો બંધ બધા જીવો કરી શકે છે પણ નિકાચીત તો તીર્થંકરના આત્માઓજ કરી શકે છે. એ બાંધવામાં પણ શાસ્ત્ર કહે છે કે કોઇ જીવ આપણને દુઃખ આપે તો પણ સારી રીતે સમતાથી વેઠી લેવાની ભાવના રાખીને વેઠવાનું કહેલ છે. મારા કર્મના ઉદયથી દુઃખ આવ્યું છે. તેમાં એનો શું દોષ એ તો નિમિત્ત માત્ર છે. આવા વિચારની સ્થિરતા વધારે આપણા આત્મામાં છે કે ખરાબ વિચારની સ્થિરતા વધારે છે ? હોવે, એવી રીતે કાંઇ દુઃખ વેઠાતા હશે ? લોક કેવા કહે ? તાકાત હોય અને તેને વારણ ન કરીએ તો વારંવાર વધારે દુખ આપે. શું આપણે વેઠી લેવાનું હોય ? આવા વિચારોની સ્થિરતા વધારે થાયને ? તીર્થકર નામકર્મના પ્રદેશોદયથી રાજાપણું, મંત્રીપણું વગેરે પ્રાપ્ત થાય. આદેય. નામકર્મ એનું એવું જોરદાર થાય કે એ જે કહે તે લોકો માન્ય કરે. સ્વાર્થ વગર બધાયનું ભલું કરવાની વૃત્તિથી પણ જીવો તીર્થકર નામકર્મ બાંધી શકે છે.
તીર્થકર નામકર્મનો રસોય એટલે ઉદયતો જીવને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી જ થાય છે એ ઉદયકાળમાં આઠ પ્રાતિહાર્ય (બે બાજુ ચામર, સિંહાસન, માથે છત્ર, ભામંડળ, દુંદુભિ, ધર્મધ્વજ, અશોક વૃક્ષ, દેવતાઓ પુષ્પની વૃષ્ટિ કરે છે, જ્યારે તીર્થકરો વિહાર કરે ત્યારે જમીન ઉપર ચાલે નહિ દવતા સુવર્ણ કમળની રચના કરતા જાય અને એના ઉપર પગ મુકીને તીર્થકરો ચાલતા જાય. આ ઋદ્ધિ, સિદ્ધિ
