________________
પુણ્યતત્વ
જેમ દૂર કિરણો ફેંકાય તેમ નીંકળતો જાય છે તે ઉદ્યોત નામકર્મ કહેવાય છે. સૂર્ય સિવાયના સઘળા વિમાનોનો પ્રકાશ જગતમાં રહેલા જેટલી જાતિના રત્નો એ ઉદ્યોત નામકર્મના ઉદયવાળા કહેવાય છે. એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ સુધીનાં જીવોને કોઇને પણ ઉદયમાં હોઇ શકે છે. આ પ્રકૃતિનો બંધ તિર્યંચ ગતિની સાથે જ હોય છે. ઉદય પણ તિર્યંચગતિની સાથે જ હોય છે. માટે તે તિર્યંચ ગતિને યોગ્ય પ્રકૃતિ કહેવાય છે. બધા વિમાનો પૃથ્વીકાયના બનેલા હોવાથી આ ઉદ્યોત નામકર્મ એકેન્દ્રિય જીવોને છે. એમ કહેવાય છે અને શીતતાના કારણે પુણ્ય પ્રકૃતિ કહેવાય
છે.
GE
બંધ પહેલા બીજા બે ગુણઠાણે હોય છે. ઉદય પાંચમા ગુણસ્થાનક સુધી હોય છે.
મનુષ્યો ઉત્તર વૈક્રીય શરીર કરે છે ત્યારે તેઓનું શરીર પ્રકાશ કરનારું હોય છે પણ તેઓને ઉદ્યોત નામકર્મનો ઉદય હોતો નથી. એજ રીતે દેવોને પણ શરીર ઉઘોતવાળું એટલે પ્રકાશવાળું હોય છતાં ઉદ્યોત નામકર્મ કહેવાતું નથી.
અગલઘુ નામડ
જીવને જે શરીરની પ્રાપ્તિ થયેલી હોય છે તેમાં ગુરૂ પણ નહિ અને લઘુ પણ નહિ એવા શરીરની જે પ્રાપ્તિ તે અગુરૂલઘુ નામકર્મ કહેવાય છે. જેઓને ભારે શરીર હોય અને લઘુ ન હોય. ઘણાંને લઘુ હોય અને ભારે ન હોય તેઓને એ પુણ્ય પ્રકૃતિમાં રસ ઓછો ઉદયમાં ચાલે છે એમ સમજવું. જો પુણ્યાનુબંધિ પુણ્ય રસ ઉદયમાં હોય તો સમતોલપણું શરીરમાં પ્રાપ્ત થાય છે. જેના કારણે બેસાડી શકાય, ઉઠાડી શકાય, ચલાવી શકાય ઇત્યાદિ થઇ શકે છે.
જે કર્મના ઉદયથી જીવોને જે શરીરની પ્રાપ્તિ થયેલી હોય છે તે એટલે ભારે પણ ન હોય અને લઘુ એટલે હલકું પણ ન હોય. જે
ગુરૂ
