Muhurt Chintamani

Author(s): Narayanram Acharya
Publisher: Nirnaysagar Press

Page 451

शुभाशुभफलदा योगाः ] वास्तुप्रकरणम् १२ ।
४३५
स्पतिवासरेण कृतं कर्तुमारब्धं गृहं सुतान्पुत्रान् राज्यं च ददाति तादृशं स्यात् । यदाह वसिष्ठः - 'इज्योत्तरात्रयाहीन्दुविष्णुधातृजलोडुषु । गुरुणा सहितेष्वेषु कृतं गेहं श्रिया युतम् ॥' इति । वारेण गृहफलविशेषश्च नारदवाक्ये - 'श्रवणाषाढयोश्चैव रोहिण्यां चोत्तरात्रये । गुरुवारे कृतं वेश्म राजयोग्यमिहोच्यते । तद्गृहे जातपुत्रस्य राज्यं भवति निश्चयात् ॥' इति । नक्षत्र - भेदो वचनप्रामाण्यात् । द्वीशेति । द्वीशं विशाखा, अश्वि अश्विनी, तक्षि त्वाष्ट्रं वसु धनिष्ठा, पाशी शतभं, शिव आर्द्रा; एतैर्नक्षत्रैः सशुत्रैः शुक्रसहितैः सितस्य शुक्रस्य वारे कृतं गेहं धनानि सुवर्णादीनि धान्यानि तंदुलादीनि तानि ददाति तादृशं गृहं स्यात् । यदाह वसिष्ठः – 'द्विदैवत्वाष्ट्रवारीशरुद्रादित्यवसूडुषु । शुक्रेण सहितेष्वेषु कृतं धान्यप्रदं गृहम् ॥' इति । नारदोऽपि - 'अश्विनीशततारासु विशाखाभाद्वचित्रके । धनिष्ठादितिसंयुक्त संयुक्ते शुक्रवासरे ॥ गृहं नाटकशालाख्यं देवागारं कृतं शुभम् । तद्वेश्मनि प्रजातस्तु कुबेरसदृशो भवेत् ॥' इति । अत्रापि नक्षत्रभेदे प्राग्वदेव समाधिः ॥ २६ ॥ अथान्यद्योगद्वयमशुभशुभदातृ इंद्रवज्राछंदसाह
सारैः करेज्यांत्यमघांबुमूलैः कौजेऽह्नि वेश्माग्निसुतार्तिदं स्यात् । सज्ञैः कदास्रार्यमतक्षहस्तैर्शस्यैव वारे सुखपुत्रदं स्यात् ॥ २७ ॥
सारैरिति ॥ हस्तपुष्य रेवतीमघापूर्वाषाढा मूलैः सारैमंगलयुक्तैः कौजे भौमसंबंध अह्नि वारे च कृतं वेश्म गृहमग्निसुतार्तिदमग्निपीडा पुत्रपीडा च तां ददाति तादृशं स्यात् । यदाह वसिष्ठः - 'पितृमूलेज्यभाग्यार्क पौष्णभेषु च यत्कृतम् । कुजेन सहितेष्वेषु गृहं संदह्यतेऽग्निना ॥' इति । नारदोऽपि - 'मूलं च रेवती चैव कृत्तिकाषाढमेव च । पूर्वाफाल्गुनिहस्तश्च मघा तु सप्तके ॥ एषु भौमेन युक्तेषु वारे तस्यैव वेश्म यत् । अग्निना दह्यते . कृत्स्नं पुत्रनाशश्च जायते ॥' इति । अत्र विशेषमाह वसिष्ठः – 'अग्निनक्ष
चैव
गे सूर्ये चंद्रे वा संस्थिते यदि । निर्मितं मंदिरं नूनमग्निना दह्यतेऽचिरात् ॥' इति । आवश्यकत्वाद्विहितनक्षत्रानुपलब्धौ मध्यमेषु भेषु गृहारंभः प्राप्तः, स कृत्तिकायां मा भूदिति निषेधः । सूर्यनक्षत्र कृत्तिकायां मा भूदिति पूर्वोऽपि । सज्ञैरिति । रोहिण्यश्विन्युत्तरा फाल्गुनीचित्राहस्तैः सज्ञैर्बुधयुक्तैर्ज्ञास्यैव वारे च कृतं गेहं सुखदं पुत्रदं स्यात् । यदाह वसिष्ठः - 'हस्तार्यमत्वाष्ट्रदखचतुरास्येंदुभेषु च । बुधेन सहितेष्वेषु धनपुत्र सुखप्रदम् ॥' इति ॥ २७ ॥ अथाशुभफलदमेकमेव योगमनुष्टुभाह - अजैकपादहिर्बुध्यशक्रमित्रानिलांतकैः ।
समदैर्मदवारे स्याद्रक्षोभूतयुतं गृहम् ॥ २८ ॥ अजैकपादिति ॥ पूर्वाभाद्रपदोत्तराभाद्रपदाज्येष्ठानुराधास्वातीभरणीनक्षत्रैः समदैः शनैश्चरयुक्तैर्मदस्यैव वारे च प्रारब्धं गृहं रक्षोभिर्भूतैश्च युतं स्यात् । यदाह वसिष्ठः - 'अजपाद्वितये याम्यमित्रेंद्रानिलभेषु च । यत्कृतं शनिसंयुक्ते दिह्यते यक्षराक्षसैः ॥' इति । दिह्यते उपचीयते, 'दिह