________________
१३ कुमारक: कृतस्नानः, कृतचन्दनलेपनः । सदशश्वेतवसनो, हस्तविन्यस्तकङ्कणः ॥१३५॥ दत्तकुङ्कुमहस्तोऽथ हस्त्यारूढो विभूषणैः । उत्तुङ्गमेरुश्रृङ्गाग्ररूढकल्पद्रुमोपमः ॥१३६॥ द्राधीयोभिर्वरस्त्रीणां, उलूलुध्वनिभिर्भृशम् । पञ्चस्वनैश्च विदधद्दिवं नादमयीमिव ॥१३७॥
कृतशक्रधनुर्दण्डैर्मायूरातपवारणैः ।
वार्यमाणातपः प्राप, मण्डपद्वारसन्निधिम् ॥१३८॥
મહારાણી સોમચંદ્રાના નામને પણ ઉત્પ્રેક્ષા અને વ્યતિરેક દ્વારા
वर्णव्युं छे.
सोमत्वाह्लादकत्वाभ्यां, द्विधापि विजितो विधु: ।
नामयुग्ममितीवास्य, जगृहे सा गृहेश्वरी ॥८॥
મંગલકલશ વિદ્યાભ્યાસ કરે છે ત્યારે ‘શાસ્ત્ર’નું મહિમાગાન પણ સુંદર રીતે ગાયું છે—
अयमात्मनृपो देहसौधस्थः सुमतिप्रियः ।
सुवर्णैर्भूष्यते शास्त्रैर्यथा न तु तथापरैः ॥ १५८ ॥
આત્મરૂપી રાજા દેહરૂપી મહેલમાં રહે છે. સુમતિ તેની મહારાણી છે. આ રાજાનું આભૂષણ સુવર્ણીશાસ્ત્રો છે. અહીં સુવર્ણ શબ્દ સુંદર રીતે પ્રયોજાયો છે, શાસ્ત્રોને આભૂષણની ઉપમા આપવા માટે ‘સુવર્ણમાંથી નિર્મિત' એવો અર્થ પણ કરી શકાય. બાકી તો ‘શ્રેષ્ઠ વર્ણો =અક્ષરો मां छे.' खावो अर्थ थाय छे.
आस्तिक्यकायसच्छायो, वैराग्यातुच्छपुच्छभृत् । पञ्चभिर्भूषणैः पञ्चमुखः कर्मेभमर्मभित् ॥१०॥ उद्यद्गुणद्रुमच्छाये, कृपाकुलङ्कषाकुले । सम्यक्त्वकेशरीयस्यावसन्मानसकानने ॥११॥
ઉત્તમ ગુણોરૂપી વૃક્ષની છાયામાં, કૃપારૂપી નદીના કિનારે
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org