________________
વાસના અને ઉપાસના
સમજો તમે ધ્યાન કરવા બેઠા છો. કોઈ ત્યાંથી પસાર થયું અને તમારું ધ્યાન ખંડિત થયું, કોઈ ગીત ગવાઈ રહ્યું છે અને ધ્યાન ખંડિત થયું, કોઈ શેરબજારની વાત કરી રહ્યું છે અને ધ્યાન ખંડિત થયું. ધ્વનિ જેવો ભીતર ગયો કે તમારું ધ્યાન ખંડિત થયું - આ બતાવે છે કે ભીતર વાસના પડી જ હતી અને તે આ ધ્વનિથી સજગ થઈ ગઈ.
પૂજ્ય શ્રી અંબાલાલભાઈ
ઊર્જા તમારી પાસે એક જ છે. તેને કાં તો વાસનામાં જોડો, કાં ઉપાસનામાં (ધ્યાનમાં) જોડો. ઊર્જા જો વાસનામાં જોડાશે તો ધ્યાન ખંડિત થશે અને જો ધ્યાનમાં જોડાશે તો વાસના ખંડિત થશે. ઊર્જા તમારી પાસે એક જ છે, બે નથી. નક્કી કરો કે તેને ક્યાં લગાવવી છે.
સાંસારિક વ્યક્તિ તે છે કે જે તેની ઊર્જા વાસનામાં જોડે છે. ધાર્મિક વ્યક્તિ તે છે કે જે તેની ઊર્જા ધ્યાનમાં જોડે છે. તેણે વાસનાથી વિપરીત યાત્રા શરૂ કરી દીધી. ગંગા ગંગોત્રી તરફ પાછી ફરવા લાગી. પોતાના સ્રોત તરફ, ઉદ્ગમ તરફ જવા લાગી. આ છે સાધના - દિશાની પસંદગી.
ધ્યાનનો અર્થ છે વાસનામાં ગયેલી ઊર્જા ઘર તરફ પાછી ફરી રહી છે. જેમ કાચબો પોતાને સંકોચીને શાંત-સ્થિર બેસે છે; તેમ ઉપયોગને અંતરમાં સંકોચીને બેસવું. ઉપયોગને જ્યારે ઇન્દ્રિયો દ્વારા બહાર જવાની ઉત્સુકતા રહેતી નથી પણ ભીતર સ્થિર રહેવામાં જ રસ પડે છે,
-
૧૬૫
