Lokprakash Part 05

Author(s): Kunvarji Anandji Shah
Publisher: Namaskar Aradhak Trust, Mumbai

Page 404

371 લોકપ્રકાશનું બીજક गिरेर्नीलवतः कूट-हूददेव्यादिशालिनः / शीतानारीकांतयोश्च नाममात्रेण वर्णनं / / 26 // क्षेत्रस्य रम्यकाख्यस्य रुक्मिणोऽपि च भूभृतः / हैरण्यवतवर्षस्य गिरेः शिखरिणोऽपि च // 27 // क्षेत्रस्यैरवताख्यस्य षट्खंडस्य पुरीस्पृशः / वर्णनं च क्षेत्रशैला-दीनां साम्यनिरूपणं // 28 // सर्वाग्रमद्रिकूटानां खेटश्रेणीपुरामपि / नंदीकुंडहूदादीनां चक्रिरत्नार्हतामपि // 29 // चंद्रसूर्यग्रहादीनां सजंबूद्वीपवर्तिनां / एकोनविंशे सर्गेऽत्र सर्वमित्यादि वर्णितं // 30 // विस्तृता पंचभिरिः सूर्येद्वोर्मंडलादिभिः / चाररीतियोगश्च दिनवृद्धिक्षयादि च // 31 // ध्रुवराहोः पर्वराहो-स्तिथ्युत्पत्तेश्च शंसनं / दारैश्च पंचदशभि-नक्षत्राणां निरूपणं // 32 // इत्यादि विंशतितमे सर्वं सर्गे निरूपितं / एकविंशेऽत्र सर्गेऽथ वर्णनं लवणोदधेः / / 33 // सशिखस्य सपाताल-कुंभस्य द्वीपशालिनः / / सुस्थितादिसुराढ्यस्य चंद्रार्कादिद्युतिस्पृशः // 34 // युग्मं धातकीखंडकालोद-वर्णनं पूर्ववत्ततः / द्वाविंशे वर्णितं सर्गे पृथक्षेत्रादिकीर्तनः // 35 // तथैव पुष्करार्द्धस्य मानुषोत्तरभूभृतः / तोऽखिलनरक्षेत्रे क्षेत्रशैलादिसंग्रहः // 36 // नहीगो, प्रात, दही, यवता, तना २त्नी, मरितो, तथा बूद्वीपवता सूर्य, यंद, डाहिनी 2 संध्या विगैरे सर्व छ. 26-30. વિશમા સર્ગમાં મંડલાદિ પાંચ દ્વારવડે સૂર્ય-ચંદ્રની ગતિની રીત વિસ્તારથી બતાવી છે અને તેની સાથે નક્ષત્રના યોગનું, દિનવૃદ્ધિ અને ક્ષયાદિનું, ધ્રુવરાહુનું, અને પર્વરાહુનું, તિથિની ઉત્પત્તિનું અને પંદર દ્વારોવડે નક્ષત્રોનું નિરૂપણ કરેલ છે. 31-32. એકવીશમાં સર્ગમાં લવણસમુદ્રનું, તેની શિખાનું પાતાલ-કળશાઓનું, એ સમુદ્રમાં રહેલા દ્વીપોનું, સુસ્થિતાદિ દેવનું અને ચંદ્ર-સૂયદિ જ્યોતિષીઓનું વર્ણન કરેલું છે. 33-34. બાવીશમાં સર્ગમાં જુદા જુદા ક્ષેત્રાદિના નિરૂપણ પૂર્વક ધાતકીખંડનું અને કાલોદધિનું પૂર્વવત્ વર્ણન બતાવવામાં આવ્યું છે. 35. તેવશમા સમાં પુષ્કરાઈ દ્વીપનું અને માનુષોત્તર પર્વતનું વર્ણન આપેલું છે. અને નરક્ષેત્ર