Limbdi Gyanbhandarnu Avalokan

Author(s): Punyavijay
Publisher: Punyavijayji

Page 4

૨૦]
જ્ઞાનાંજલિ
આચાર્ય ધર્મ ધ ષસૂરિના શિષ્ય હતા. તેમણે આગમશ્રત્રણ કરતાં ભગવતીસૂત્રમાં આવતા વીરગૌતમ નામની સેનાનાણાથી પૂજા કરી. તે એકઠા થયેલ દ્રવ્યથી પુસ્તકો લખાવી ભરૂચ આદિ સાત સ્થાનેામાં ભંડાર સ્થાપ્યા હતા. આ સિવાય મ`ત્રી વિમલશાહ, મહામાત્ય આમ્રભઢ (આંબડ), વાગ્ભટ (બાહુડ) આદિ અન્ય મત્રીવાએ જ્ઞાનભડારેા અવશ્ય લખાવ્યા હશે, પરંતુ તેને લગતાં કશાં પ્રમાણા જોવામાં આવ્યાં નથી.
ધનાઢય ગૃહસ્થાએ સ્થાપેલ ભડારા—ત્રીજા વર્ગમાં ધનાઢય ગૃહસ્થા આવે છે. તેમનાં નામેાની પૂરી નોંધ આપવી એ તે શકય જ નથી, છતાં જે નામેા આપણા સમક્ષ વિદ્યમાન છે, તેનીયે સપ્રમાણ નોંધ કરવા જઈએ તેા પ્રસ્તુત અવલેાકનને કિનારે જ મૂકવું પડે. એટલે ફક્ત વાચકાને સાધારણ રીતે ખ્યાલમાં આવી શકે તેટલા ખાતર તેવા ધર્માત્મા ગૃહસ્થાનાં બે-પાંચ નામને પરિચય આપવા એ જ બસ ગણાશે. જેમ મહાઅમાત્ય વસ્તુપાલ આદિએ પેાતપેાતાના ગુરુના ઉપદેશથી પુસ્તકે લખાવ્યાં છે, તેમ ખરતરગચ્છીય આચાર્ય જિનભદ્રના આદેશથી ધરાશાહે મહેાપાધ્યાય શ્રીમહીસમુદ્રગણાના ઉપદેશથી નદુરબારનિવાસી પ્રાગ્ગાટનાતીય સં॰ ભીમના પૌત્ર કાલુએ, આગમગચ્છીય શ્રીસત્યસૂરિ, જયાનંદસૂરિ, વિવેકરત્નસૂરિ—આ ત્રણે એક જ ગુરુ
श्रीवस्तुपालमन्त्रिणा सौवर्णमषीमयाक्षरा एका सिद्धान्तप्रतिलें खिता, अपरास्तु श्रीताडकागदपत्रेषु मषीवर्णाञ्चिताः ६ प्रतयः । एवं सप्तकोटिद्रव्यव्ययेन सप्त सरस्वतीकोशाः लेखिताः ॥ पत्र १४२ ।।
७. श्रीधर्मघोषसूरिप्रदत्तोपदेशवासितचेतसा सं० (मं) पेथडदेवेन एकादशाङ्गी श्रीधर्मघोषसूरिमुखात् श्रोतुमारब्धा । तत्र पञ्चमाङ्गमध्ये यत्र यत्र ' गोयमा' आयाति तत्र तत्र तन्नामरामणीयकप्रमुदितः सौवर्णटङ्ककैः पुस्तकं पूजयति । प्रतिप्रश्नमुक्तहाटक ३६ सहस्रादिबहुद्रव्यव्ययेन समग्रागमादिसर्वशास्त्रासंख्यपुस्तक लेखनतत्पट्टकूलवेष्टनकपट्टसूत्रोत्तारिकाकाञ्चनवातिकाचारवः सप्त सरस्वती भाण्डागाराः भृगुकच्छ - सुरगिरि-मण्डपदुर्ग-अर्बुदाचलादिस्थानेषु बिभराસ્વમૂવિરે । વત્ર રૂÆ ॥
સુકૃતસાગર મહાકાવ્યના સાતમા તરંગમાં પેથડપુસ્તકપૂજાપ્રબંધમાં પણ આને મળતા જ ઉલ્લેખ છે. માત્ર ત્યાં ધર્મધાષસૂરિની આજ્ઞાથી કોઈ સાધુએ આગમ સંભળાવ્યાનું જણાવવામાં આવેલ છે. શ્રાવિતો-તતો નુર્વાêિયતિવાષિતમ્ | શુશ્રાવ૰ || ૬ | ઇત્યાદિ.
૮. ધરાશાહે લખાવેલ જીવાભિગમસૂત્રવૃત્તિ, ઓધનિયુક્તિ સટીક, સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ સટીક, અ‘ગવિદ્યા, લઘુકલ્પભાષ્ય, સસિદ્ધાન્તવિષમપદપર્યાય, છ ંદોનુશાસન આદિ પ્રતા જેસલમેરના ભંડારમાં વિદ્યમાન છે. તેના અંતમાં નીચે લખેલને મળતા ઉલ્લેખા છે
संवत् १४८७ वर्षे श्रीखरतरगच्छे श्रीजिनराज सूरिपट्टालङ्कारश्री गच्छनायकश्रीजिनभद्रसूरिगुरूणामादेशेन पुस्तकमे तल्लिखितं शोधितं च । लिखापितं साहधरणाकेन सुतसाइयासहितेन ॥
77
૯. આ કાલૂશાહના પરિચય મેળવવા ઇચ્છનારે જૈન સાહિત્ય સ`શોધક, પુ૦૩ અંક ૨માંને નંદુરબારનિવાસી કાલુશાહની પ્રશસ્તિ ” લેખ જોવા. કાલૂશાહની લખાવેલ વ્યવહારભાષ્યની પ્રતિ જેમ ભાવનગરના સંધના ભંડારમાં છે, તેમ લીબડીના ભંડારમાં પણ તેમની લખાવેલ આચારાંગનિયુક્તિ અને સત્રમૃતાંગવૃત્તિની પ્રતિએ વિદ્યમાન છે, જેના અતમાં વ્યવહારભાષ્યને અક્ષરશઃ મળતી પ્રશસ્તિ છે.
*