________________
૩૪ ]
જ્ઞાનાંજલિ
પણ તમે વૃદ્ધ છે, તમારી કાયા નબળી છે અને તપસ્યા ઘણી મેટી છે, એટલે તે માટે અમારાથી અનુમતિ શી રીતે અપાય ? તમે તમારી જિંદગીમાં ઉપધાન વહ્યાં છે, પાંચ ઉપવાસ, દસ ઉપવાસ, બાર પાસખમણ (૧૫ ઉપવાસ ), માસખમણ ( ૩૦ ઉપવાસ ), કસૂદનતપ, કલ્યાણુકતપ, વીસસ્થાનકતપ, આંબેલની ઓળી, વધુ માનતપની તેત્રીસ એળી, ચંદનબાળાનેા તપ, આઠમ, પાંચમ, અગિયારશ, રાહિણી આદિ ઘણી તપસ્યા કરી જન્મ સફળ કર્યાં છે. અમારા ઘરમાં તમે જંગમ તીર્થ સમાન છેો. તમને આવા દુષ્કર તપ માટે અનુમતિ કેમ અપાય ? પૂંછમાઇ એ વળતા ઉત્તર આપ્યા કે તમે સમજી છે, આ માનવદેહ કાં વાર વાર લાધવાના છે? તેનાથી જે સાધ્યું તે ખરું. છેવટે કસલા વેારાની સમ્મતિથી પૂજીબાઈ એ તેર ઉપવાસનું પચખાણ કયું. આ સમયે કસલા વેારાની પત્ની સાનમાઇ, જેણીએ એક વાર માસખમણુ તપ કરેલ છે, તેણીએ પણ પાંત્રીસ ઉપવાસ કર્યાં. જેરાજ અને મેરાજની પત્ની મૂળીમાઈ અને અમૃતખાઈ નામે હતી, તેમાંથી અમૃતખાઈએ માસખમણુ કર્યું. બહેન અવલબાઈ એ પણ માસખમણ કર્યું. જાણે આખા સંધમાં તપસ્યાની લબ્ધિ પ્રગટી હોય તેની જેમ એક દર ૭૫ માસમણુÉ થયાં અને સંધ આખામાં એવમહાચ્છવ, પ્રભાવના થઈ રહ્યાં.
આ તરફ અશાતાને ઉદય થવાથી પૂંછમાઈનું શરીર એકદમ લથડી ગયું, જેના સમાચાર જાણતાં જ ધીંગડમલ૧૧ ધારસીને પુત્ર મહેતા ડાસાîર તેમ જ સંધનાં મુખ્ય મુખ્ય સ્ત્રીપુરુષ। ત્યાં આવ્યાં, અને
૮. અવલબાઈ કાણુ ? એ અહીં જણાવેલ નથી. સસ્તંભવતઃ કસલા વેારાની બહેન દીકરી હાવી જોઈ એ. ૯. ૫૦ પદ્મવિજયજીએ સમરાદિત્યના રાસમાં પણ આ હકીકત વર્ણવી છેઃ—
તેણે વર્ષે તિહાં સંધમાં, તપ કીધાં ઘર ઘરબાર રે;
પચેાતેર માસખમણ તે, થયા જિનબિંબ માનનહાર રે. ૧૪
૧૦. તપબહુમાનભાસમાં એટલુ` વધારે જણાવવામાં આવ્યું છે કે, રાજા હરભમજીએ તપસ્યા કરનારને રૂપિયાની લહાણી કરી હતી.
૧૧. ધી ગડમલ એ ધારસી મહેતાનું ઉપનામ અથવા અટક હોય એમ લાગે છે.
૧૨. ડાસા મહેતા માટે લીંબડીનાં ધરડાં પાસેથી એમ સાંભળવામાં આવ્યું છે કે તે સ્થાનકવાસી હતા અને વારા ડેાસા દેવચંદના ભાગીદાર હતા. બન્નેય ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયના હાઈ વાર તહેવારે જવા-આવવામાં ભિન્નતા પડતી, એ વાત અજ્ઞેયને રુચતી ન હોવાથી નિશ્ચય કર્યો કે યા તા આપણે બન્નેય સ્થાનકવાસી હોવા જોઈ એ અથવા આપણે બન્નેય મૂર્તિ પૂજક હાવા જોઈ એ, પણ ભિન્નતા તેાફીક નહિ. છેવટે બન્ને જણાએ મૂર્તિને મુખ્ય પ્રશ્ન ઉડાવ્યા, જેના નિણૅય માટે ડાસા વેરા પાંચસા રૂપિયા ડિપોઝિટ મૂકી પાટણના સંધવીના પાડાના ભંડારમાંથી જ્ઞાતાધ કથાંગ, રાજપ્રશ્નીયામાંગ અને ઉવવા ત્રાદિની તાડપત્રીય પ્રતા લાવ્યા, જે પ્રતા અત્યારે લીંબડીના જ્ઞાનભંડારમાં વિદ્યમાન છે. અંતમાં નિર્ણય થયા બાદ ડાસા મહેતાએ અને તેમના કુટુએ સ્થાનકવાસીપણાતા ત્યાગ કર્યાં. આ ત્યાગની વાત ડાસા મહેતાના વંશો પણ સ્વીકારે છે. ડાસા મહેતાની ભરાવેલી સમંધરસ્વામીની પ્રતિમા લીંબડીના શાંતિનાથના જૂના દેરાસરમાં વિદ્યમાન છે. તેના ઉપર નીચે પ્રમાણે લેખ છે :
संवत् १८२० वर्षे माधशुदि १३ दिने डेासा धारसी सीमंधरजिनबिंबं कारवित श्री પાછળથી આ મહેતાકુટુંબ સ્થાનકવાસી થઈ ગયું છે. અહીંનું સંધવી કુટુંબ એક વાર મૂર્તિપૂજક હતું તે પણ અત્યારે સ્થાનકવાસી છે. આ લોકોના લત્તામાં જે મંદિર હતુ' તે શાંતિનાથના જૂના મ ંદિર સાથે ભેળવી દેવામાં આવ્યુ` છે. પદ્મવિજયજીએ કસલા વેારા ઉપર લખેલ પત્રમાં ડૅાસા ધારસી તથા સહે સમલ તથા ઝવેરીને ધલાભ કહેવા” એમ જણાવ્યું છે તે ડાસા ધારસી આ જ જાણવા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
