________________
હોવાથી તેમાં અતિવ્યાપ્તિ આવશે. “ગુરુત્વીનત્તદ્રવત્વ' પદનો નિવેશ કરવાથી ગુરુત્વાદિમાં અતિવ્યાપ્તિ નહીં આવે. લક્ષણમાં ‘મનન્ત’ પદનો નિવેશ ન કરીએ તો “ભાવનાભિન્નતાદશધર્મસમવાય(સંખ્યાદિ) ભિન્નત્વવિશિષ્ટગુરુત્વદ્રવત્વાન્યગુણત્વ સાંસિદ્ધિકદ્રવત્વમાં ન હોવાથી તેમાં અવ્યાપ્તિ આવશે. તેના નિવારણ માટે ‘બનત્ત’ પદનો નિવેશ કર્યો છે. સાંસિદ્ધિકદ્રવત્વમાં તાદશગુરુત્વાજલદ્રવત્વાન્યગુણત્વ હોવાથી અવ્યાપ્તિ નહીં આવે. માત્ર ગુરુત્વીનંતદ્રવત્વચિત્વિ'નો જ નિવેશ કરીએ તો સંયોગાદિમાં અતિવ્યાપ્તિ સ્પષ્ટ છે. તેના . નિવારણ માટે “મીવનામિન્નતાદૃશધર્મસમવામિન્નત્વનો નિવેશ કર્યો છે. સંયોગાદિમાં તાદશધર્મસમવાય (સંયોગાદિ); ભિન્નત્વ ન હોવાથી અતિવ્યાપ્તિ નહીં આવે. લક્ષણઘટક તાદશધર્મસમવાયિનું ‘માવના ” આ વિશેષણ ન આપીએ તો વાયુવૃત્તિવૃત્તિપર્શાવૃત્તિ (વેગવૃત્તિસ્પર્શાવૃત્તિ) સંસ્કારત્વધર્મસમવાયભાવનાભિન્નત્વવિશિષ્ટતાદશગુણત્વ ભાવનામાં ન હોવાથી ભાવનામાં અવ્યાપ્તિ આવશે. જે માવનાન્નિત્વના નિવેશથી નહીં આવે - એ સમજી શકાય છે. કારણ કે તાદશનિવેશથી તાદશધર્મસમવાય પદથી ભાવનાભિન્નનું જ ગ્રહણ થશે, ભાવનાનું નહીં. લક્ષણમાં પ્રવૃત્તિ' પદનું ઉપાદાન ન કરીએ તો ભાવનાભિન્નવાયુવૃત્તિ (સંખ્યાદિ)વૃત્તિ સત્તાદિધર્મસમવાયરૂપાદિભિન્નત્વવિશિષ્ટ ગુરુત્વાજલદ્રવત્વાન્યગુણત્વ કોઈપણ વિશેષગુણમાં ન હોવાથી અસંભવ આવશે. તેથી તેના નિવારણ માટે લક્ષણઘટક તાદશધર્મનું “પ્રવૃત્તિત્વ' વિશેષણ ઉપન્યસ્ત છે. સત્તાદિ ધર્મ સ્પર્શાવૃત્તિ ન હોવાથી તેને લઈને અસંભવ નહીં આવે. યદ્યપિ અસંભવનું નિવારણ કરવા પ્રથમપસ્થિત રૂપાવૃત્તિત્વનો જ નિવેશ કરવો જોઈએ. પરન્તુ તાદશનિવેશથી સ્પર્શમાં અવ્યાપ્તિ આવશે. તેથી તેના નિવારણ માટે
