________________
પુંડરિકનું નિશાન લઇને એક પછી એક મંત્રપૂત તીરા છેડવા માંડવાં. પુંડરિક મુઝાયા...ત્યાં રાજીવ એના પડખે આવી લાગ્યા. તેણે હનુમાનને કા વવા માંડ્યો. ત્યાં મહેન્દ્રપુરા યુવરાજ પ્રશ્નકીતિ હનુમાનની લગોલગ આવી ગયા અને હનુમાન સાથે લડતા પુંડરિકને પ્રબળ સામને કરવા માંડ્યો, પુંડરિક પ્રસન્નકાતિ તરફ વળ્યા.... એટલે હનુમાને રાજીવ પર એક સાથે પચાસ તારા છેાડી, રાજીવના રથના અશ્વોને યમસદનમાં પહેોંચાડી દીધા. રાવે છલાંગ મારીને બીજા થમાં સ્થાન લીધું અને હનુમાન પર સખત હુમલા કર્યાં.
હનુમાનને રથ પ્રતેિ પાછા પાડ્યો. રાજીવ આગળ વધ્યા. પ્રહસતે રાવતે ટીક ઠીક આગળ આવવા દીધા...અને જ્યાં ધારણા મુજબ આગળ આવી ગયા કે પ્રહસિત રથને ચક્રાકારે ઘુમાવવા માંડ્યો. હનુમાને અજબ કળાથી તીરાતે એકધારાં છેડીને રાવને ઘેરી લીધા. રાજીવને ઘેરાઇ ગયેલા જોઇ પુડરિક એના તરફ વળ્યા. પરંતુ પ્રસન્નકાતિ એ એને આગળ વધતા અટકાવી દીધા...પરંતુ પુંડરિકનાં કાળમુખ જેવાં તીરોની સામે પ્રસન્નક઼ીતિ ન ટકી શકયો. એનું કવચ ભેદાઇ ગયું...પુ ડરિક આગળ વધ્યા...પરંતુ ત્યાં જ ઈન્દ્રજીતે તેને અટકાવી દીધા. ઇન્દ્રજીતે પુંડરિકની ખબર લેવા માંડી. પુંડરિક ઇન્દ્રત પર ભૂખ્યા વની જેમ તૂટી પડયો...પુન: ઇન્દ્રજીતને પાછા હટી જવુ પડયું...પરંતુ એ અરસામાં હનુમાને રાજીવના રથના અશ્વોને ખતમ કરી નાંખ્યા...
જો રથ મળી શકે એવી સ્થિતિ ન રહી રાવ મુંઝાયા, રથમાંથી તે ભૂમિ પર કૂદી પડયો અને હનુમાનનાં તીને સામને કરવા માંડચો. પરંતુ હવે હનુમાને જરા ય કાળને વિલ ંબ કર્યાં વિના રાવના ધનુષ્યને તેડી નાંખ્યુ અને નાગશાસ્ત્રનુ સ્મરણ કર્યું...અને રાજીવ પર મૂકયું. રાજીવ ભયંકર સથી બધાઇ ગયા. એક ક્ષણમાં જ હનુમાને તેને ઉંચકીને પોતાના રથમાં નાંખ્યો...
લકાના સૈન્યમાં હર્ષોંના પોકાર થવા લાગ્યા.
કલ્યાણ : મે, ૧૯૬૩ : ૧૯૯
પુંડરિક ધંધવાઈ ગયા. પોતાના ભાઈને શત્રુના હાથમાં ગયેલે જાણી, તેના અંગે અંગમાં રાષ ભભૂકી ઉઠચો. બીજી બાજુ વરુણના બીજા પરાક્રમી પુત્ર સુમ'ગલ, સ્વસ્તિક, વાસવ વગેરે પશુ પુંડરિકની પડખે આવી પહેાંચ્યા અને હનુમાનને જીવતા પકડી લેવા કૃતનિશ્ચયી બની ઝુઝવા માંડવા,
બીજો પ્રહર પૂણ થયા હતા. લંકાનું સૈન્ય હનુમાનના પરાક્રમ પર ઓવારી ગયું હતું. જ્યારે પુંડરિક હનુમાનની સામે દાત પીસીને લડી રહ્યો હતા. દૂરથી, ભુવનાલંકાર હસ્તિ પર બેઠેલેા રાવણ હનુમાનના પરાક્રમને નિરખી રહ્યો હતા. તેની બાજુમાં જ મહાન પરાક્રમી સુગ્રીવ થારુઢ થઇને ઉભા હતા. હનુમાને રાજીવને જીવતા પકડેલા જાણી સુગ્રીવ હનુમાનના પરાક્રમ પર ઓવારી ગયેા. રાવણે તુરત જ સુગ્રીવને હનુમાનના પડખે પહેાંચી જવા આજ્ઞા કરી. સુગ્રીવ હારે ચુનંદા સૈનિકાની સાથે હનુમાનની પાસે આવી પહેાંચ્યા.... પુંડરિકના ભાઇ સુમગલ, સ્વસ્તિક અને વાસવ વગેરેને હું ફાવવા માંડથા, સુગ્રીવ અનેક ભયંકર યુદ્દો લડી ચૂકેલા પરાક્રમી રાજા હતા. તેણે એવા પ્રબળ વેગથી હુમલા કર્યાં કે સુમ'ગલ વગેરેને પાછા હટી જવુ પડયું. સુગ્રીવ પુડરિકની તરફ વળ્યા. હનુમાનને ઘેાડીક રાહત મળે, એ હેતુથી સુગ્રીવે પુંડરીકને પડકાર્યાં. પુંડરિક અને સુગ્રીવ વચ્ચે ખૂનખાર જંગ જામી ગયા. કોઈ કોઈને મચક આપતું ન હતું. પુંડરિકના ભાઇએ લંકાની સેનાને ત્રાસ પાકરાવી દીધે, પ્રસન્નકાતિ, ખર, દૂષણ વગેરે સામનેા કરી રહ્યા હતા. વરુણની વીર સેના તેમને પણ હંફાવી રહી હતી.
ત્રીજો પ્રહર પણ પૂર્ણ થવાની તૈયારી હતી. પુંડરિક સુગ્રીવને જરા ય મચક આપતા નહતા. હનુમાને સુગ્રીવનુ સ્થાન લીધું; અને પુંડરિક પર પચીસ તીરા છેડી પુંડરિકને પાતાની તરફ વળ્યા, સુગ્રીવ વલ્ગુની સેના પર તૂટી પડ્યો અને ત્રાસ
પોકરાવી દીધા.
હનુમાને પ્રાણની પરવા કર્યાં વિના પુંડરિકની સામે ઝઝુમવા માંડયું. પ્રહસિતે હનુમાનના રથને પુડ
