________________
૨૦૨ : મંત્ર પ્રભાવ
આચાય ભગવતે પ્રશ્નસૂચક નજરે પ્રસન્નમુદ્રાએ વાંકચૂલ સામે જોયું. વંકચૂલે કહ્યું : · કૃપાવંત, આપે અમારી શરતનું બરાબર પાલન કર્યુ` છે, આવી શરતનું પાલન કરવું એ ભારે કઠણ કાર્યો છે....કારણ કે અન્ય માનવીને જીવનના સાચેા મા દર્શાવવા એ તો આપનું કત॰વ્ય હોય છે. છતાં આપે અમને કાઇને એક પણ વાકય એવું નથી કહ્યું કે જેમાં શરતને ભંગ હાય ! હવે આપ કૃપા કરો અને અમને કંઈક માંદન આપો.'
એ પળ વિચારીને આચાય ભગવતે પ્રસન્ન સ્વરે કહ્યું : ‘ ભાગ્યવંત, શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતના માના મુસાફર જૈન મુનિએ ખાલે કે ન ખેલે પરંતુ તે પોતે જ જીવંત ઉપદેશ રહેણી કરણી દ્વારા આપતા જ હોય છે. અમે તને બીજું શું કહીએ? જે ધંધો અનતક'ના બંધનવાળેા છે, જેમાં રાગ, દ્વેષ, મેાહ, લાભ અને હિંસા ભરેલાં છે, તે ધંધા ગમે તેટલા ભૌતિક લાભ આપનારી હાય છતાં જીવનને તે નીચે જ પટકે છે. તમે સહુ ચારી, લૂંટ, હિંસા, ક્રાધ, લાભ વગેરેને એના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં સમજી શકે તે તમારા માનવભવ માટે સર્વોત્તમ છે.’
‘ કૃપાવતાર, આપ પરમ દયાળુ છે, મહાજ્ઞાની છે, તત્ત્વદૃષ્ટા પણ છે. અમારી સ્થિતિ એટલી વિચિત્ર છે કે અમે સમજવા છતાં છેાડી શકવા માટે અસમર્થ છીએ. આપ અમારા ગામમાં ચાતુર્માંસ રહ્યા છે, અમારી પાપભૂમિને ધન્ય બનાવી છે...આ વાતના સ્મરણુ રૂપે આપ મને એવા નિયમો આપે। કે જેમાં ચેરી, હિંસા, જુગાર અને અસત્યને બાદ ન આવે. કારણ કે અમારો ધંધો એ પ્રકારના છે કે આ વસ્તુ સહજ આવે જ છે અને જો અમે આવા કા નિયમો સ્વીકારીએ તો પાળી પણ ન શકીએ. એમ થાય તે મને નિયમભંગના દોષ લાગે તે આપ મને એવા નિયમે આપો કે જે હુ પાળી શકું.'
આચાર્ય ભગવંત આછું હસ્યા અને ખેલ્યા : - ભાગ્યવ'ત, કાઈ પણ નિયમ લેવાની ભાવના
જાગવી એ જ સાચા માર્ગ પ્રત્યેની નિષ્ઠાનું પ્રતિક છે. તારૂ મન હું સમજી ગયેા છું. હું તને ચાર નિયમે આપવા ઇચ્છુ છું...જે તારા ધંધાને બાધક નહિ આવે.’
· મારા પર કૃપા કરી...મને ચાર નિયમેટ સમજાવો... હુ પ્રાણના ભોગે પણ વ્રતભંગ નહિ અનુ.ંકચૂલે કહ્યું.
વિચાર કરીને આચાર્ય ત્યારે સાંભળ, પહેલે નિયમ અજાણું ફળ ન ખાવું, કહું ધંધાને હાનિરૂપ તા નથી ને ?
• ના ભગવત, આ નિયમ હું પાળી શકીશ.’ ‘બીજો નિયમ એ છે કે કોઇ પણ વ્યક્તિ પર ધા કરતાં પહેલાં પાંચ કદમ પાછા ખસીને વિચાર કરી લેવા. કહે, આ નિયમ પળાશે?’ ‘હા ભગવત...'
* ત્રીજો નિયમ કાઇ પણ પરિણિત સ્ત્રી અર્થાત્ પરનારી સાથે કે કુંવારી કન્યા સાથે વિષય ન કરવા.’
ભગવંત ખેલ્યા : એ છે કે કોઈપણ નિયમ તારા
આ
બરાબર છે....હું પાળી શકીશ.'
ચેાથેા નિયમ...સામે માત આવીને ઉભું હોય તે પણ કાગડાંનુ માંસ ન ખાવું,'
કૃપાવતાર, આ ચારેય નિયમા હુ પાળી
શકીશ.’
.
જો ભાઈ, નિયમ ગમે તેવા સાદા અને સરલ દેખાતા હોય છતાં કાઇવાર એ જીવન મરણના પ્રશ્ન સમા થઈ પડે છે...આ ચાર નિયમે। તું
ન પાળી શકે એમ તને લાગતું હોય તે। હાથ જોડીશ નહિ.’ આચાય ભગવતે કહ્યું.
હું અવશ્ય પાળી શકીશ, પ્રાણના ભોગે પણ પાળી શકીશ, આપ મને આ ચાર નિયમા યાવત્ જીવન પર્યંત પાળવાનું વ્રતદાન કરેા.' કહી વકચૂલે પોતાના બંને હાથ અંજલિદ્દ કરીને મસ્તક નમાવ્યું.
તેના ચારેય સાથીઓ અવાક્ બનીને સાંભળી રહ્યાં હતા. તેઓના મનમાં થતું હતું કે સરદાર
