________________
પ્રકૃતિ બિં બ
પૂ॰ પાદ પન્યાસજી મહારાજ શ્રી કનવિજયજી ગણિવર એલા જણાતા હતા.
સત્તા તા જ શાભારૂપ બને !
સત્તા એ સસાર સમસ્તની સોહામણી શક્તિ છે. એ જેટલી સુંદર છે, તેટલી જ કદરૂપી છે, જો સત્તાનાં સ્થાન પર આરૂઢ થનાર માનવીનું ઉંચું વિશાળ, સમભાવી તથા સ્વાર્થના અંધાપાથી પર હાય તો તે માનવ, દેવ જેવા પૂજ્ય બની શકે છે, પણ સત્તાધીશ સત્તાનાં ગૂમાનમાં ભાનભૂલા બન્યા, તે તેના જેવા દાનવ સમસ્ત સંસારમાં અન્ય કેઇ નહિ હાય !
સત્તાને શે।ભાવનારા એવા એક સત્તાધીશનાં હૃદયની વિશાળતાને કહેનારા ઇતિહાસના પાને નોંધાયેલા આ પ્રસંગ છે.
મગધ સામ્રાજ્યના સર્વસત્તાધીશ ભભાસાર મહારાજા શ્રેણિક એક સમયે દિવસની આથમતી સંધ્યાએ પાતાના મહેલની સાતમી ભૂમિપર ગેાખમાં બેઠા છે. રાત્રીનુ અધકાર આકાશમાં ઘેરાઇ ચૂકયું છે. વર્ષાઋતુને સમય છે. ચામેર કાજળશ્યામ વાદળો ફેલાતાં જાય છે. થોડી જ વારમાં ઠંડા પવનની સાથે વરસાદની હેલી પડવા માંડી, વિજળીના ઝબકારાએ અવારનવાર થયા કરે છે. મહારાણી ચિલ્લણા દેવી મગધેશ્વરની પડખે બેઠાં-બેઠાં દૂર-સુદૂર ષ્ટિ નાંખી, મેઘલીરાતના પ્રકૃતિતાંડવને નિહાળી રહ્યાં છે. રાજમહેલના સાતમા માળ પરથી સમસ્ત રાજગૃહી તથા તેની આજુબાજુના પ્રદેશને વિહંગમ દૃષ્ટિથી જોતાં મહારાણીને ઘટાટોપ વાદળા વચ્ચે રાત્રીના ગાઢ અંધકારમાં કોઈ વસ્તુ સ્પષ્ટ દેખાતી નથી, છતાં નગરીના રાજમાર્ગો ઉપર ધનાય ગૃહસ્થાનાં ભવનમાં રહેલ રત્નદીપકાનાં મધુર તેજ કિરણેાથી ચંદ્રના સૌમ્ય તેજ જેવા સ્વચ્છ, શીતલ અને આહલાદક પ્રકાશ ચારેકાર પથરા
ફરી આકાશમાં ઘનઘાર મેઘદળ ઘેરાયું, ગર્જનાઓના ગડગડાટ વાતાવરણને ભરી દેતા જણાય. ધોધમાર ઝડીબદ્ધ વૃષ્ટિ ચાલુ થઈ. પૃથ્વી જળબ માકાર બની ગઈ, નદી-નાળામાં પાણીનુ પૂર વેગળ'ધ ધસતું ચાલ્યું. ક્ષણે-ક્ષણે વિજળીના ચિત્ર-વિચિત્ર ચમકારાએ આકાશપૃથ્વીને ચમકાવવા લાગ્યા. મહારાજા શ્રેણિક તથા મહારાણી સાતમી ભૂમિના બહાર પડતા ગોખ માંથી મહેલના અંદરના ભાગમાં ચાલ્યા ગયા.
પ્રકૃતિના આ તફાનને જોવામાં મહારાણીને કાંઇક કુતૂહલ થયું, મહેલની ખારીમાં ઉભા-ઉભા તેઓ દૂર-સુદૂર પોતાની ચકર દિષ્ટ ફેરવી રહ્યા છે. રાજગૃહીના વિશાલ રાજ્યે ચામેર શૂન્ય જણાય છે. એકાદ માનવ તે શુ પણ ચાર પગે ચાલનાર ઢોર પણ કયાં યે નજરે ચઢતું નથી. રાત્રીના હજી પ્રથમ પ્રહર હતા. છતાં આકાશમાં નિરાધાર વરસતા વરસાદમાં સૌ કેઇ પોત-પોતાનાં સ્થાનને મૂકીને કયાં યે ભટકતું ન હતું.
ન
અચાનક આકાશમાં ગારવ થયા. વિજબીના જમ્બર ઝબકારો થયા, મહારાણી ચિલ્લણાદેવીની દૃષ્ટિમાં વિજળીના એ ચમકારામાં નગરીની બહાર વૈભારપતની દિશામાં ખલખલનાદે વહેતાં પાણીના ઝરણાઓમાં એક માનવ જેવું કાંઇક દેખાયું. મગધેશ્વરીની દ્રષ્ટિ ત્યાં ઠરી ગઈ. ફ્રી તેમણે ધારીને તે દિશા તરફ નજર કરી, વિજળીને ચમકારે થયે, અને તેમણે બરાબર જોયુ. તેમને ખાત્રી થઇ ચૂકી, કે એ કેઇ મનુષ્ય છે. જેના અંગ ઉપર કાઈ વસ્ત્ર નથી. કેવળ ન્હાની પાતડી જેવું એક