________________
: ૩૫૪ : ગુરુભક્તિ; આવ્યા, દેશના શ્રવણ કર્યા બાદ પિતાના સંસારી ઉપકારીને સન્માર્ગે લાવવા માટે પોતે મર્યાદામાં રહીને પિતા સેલકાચાર્યનું શરીર રૂધિર માંસ રહિત જર્જરિત અનેક પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, ગુરુમહારાજ જરા જેઈ વિજ્ઞપ્તિ કરી કે, હે ભગવન ! આપનું શરીર અનુકુળતા ન સચવાય કે તરત કટુવચનના પ્રહારો રોગથી તદ્દન ક્ષીણ થઈ ગયું છે માટે આપ મારી કરે છે. છતાં પણ આ મહાત્મા સમભાવે સહન કરી યાનશાલમાં પધારો, અને ઔષધાદિક ઉપચારોનો તેમના ચિત્તને શાંતિ થાય તેવી રીતે ભકિત-સેવા સ્વીકાર કરી મારી ઉપર અનુગ્રહ કરો. સેલકોચાય કરે જાય છે. પણ મનમાં જરા પણ ખેદ કરતા નથી. મહારાજ તેને અતિ આગ્રહ હોવાથી ત્યાં રહ્યા.
- એક વખતે કાર્તિક ચાતુર્માસિકના દિવસે સેલ્લકાઅને ઔષધાદિક ઉપચારો કરવા લાગ્યા ઓષધાદિકના
ચાર્ય સ્નિગ્ધ આહાર કરીને નિદ્રાધીન અવસ્થામાં છે, સતત ઉપચારથી આચાર્ય ભગવાનનું શરીર રોગ
તે વખતે પંથકમુનિ ચમિાસી પ્રતિક્રમણ કરી રહ્યા : રહિત થયું, રોગાદિના કારણે લેવામાં આવતાં રાજ.
છે. ચોમાસી ખામણું ખામતા ગુરુમહારાજના પાદ. ભવનના સ્નિગ્ધ આહારોથી તેઓનું મન પૃદ્ધ બનતું
સ્પર્શ કર્યો, ત્યાં સેલ્કાચાર્ય જાગી જાય છે, અને ગયું ત્યાંથી અનુકુળ સામગ્રીમાં એવા તે ખૂયાં
દોધમાં આવી બોલવા લાગ્યા કે, “ ક્યા પાપીએ કે, જેથી રસગારવ, ઋદ્ધિગારવ, અને શાતામારવ
મારી નિદ્રાનો ભંગ કર્યો, ભાન છે કે નહિ ? હું ત્રણેયમાં લુબ્ધ બન્યા પછી તે તેમને વિહાર કરવાની
અત્યારે ભરનિદ્રામાં પોઢી રહ્યો છું, ” વગેરે અનેક પણ ઈચ્છા થતી નથી. જે ભોગેને રોગ માની
કટુવચને સંભળાવે છે, તે વખતે પંથકમુનિ કહે છે. છોડયા હતા, તેમાં એવા તે લુબ્ધ બન્યા છે, એમાંથી
કે, “હે ભગવન! માસી ખામણા ખામતાં મારૂં એમને ઉગારવા મુશ્કેલ બન્યા.”
મસ્તક આપને ચરણને લાગ્યું તેથી આપની નિદ્રામાં અનંતનાની જિનેશ્વરદે જણાવે છે કે, “જેઓ અંતરાય થયો. તે મારે અપરાધ ક્ષમા કરો, હવે ભગસામગ્રીમાં મુંજાય છે. તેઓ પોતાના આત્માનું , ફરી આ અપરાધ હું નહિ કરું. ” એમ વારંવાર અધ:પતન કરે છે તે ખરેખર સાચું જ છે, માટે પિતાના અપરાધની ક્ષમા માગે છે. જ ભવભીરૂ આત્માઓએ આત્માને અહિતકર સં - જગતમાં યોગ્ય રીતે આચરણ કરતાં સામા ગોથી અલગા રહેવું જોઈએ. સંયમ લીધા પછી પણ જે સંયમી આત્મા ત્યાગ-વૈરાગ્ય તરફ લક્ષ નહિ વિરલ જ હોય છે. દોષની માફી માંગવી પણ મુશ્કેલ રાખતાં અનુકુળ સામગ્રીનો અથ બને તે તેથી હેય છે, તે વગર દોષે માફી માગનાર કોણ હોય ? અનિષ્ટ પરિણામ આવતા વાર લાગતી નથી. માટે પંથક મનિ મહાત્મા પિતાના ગુરુને સંયમમાગમાં ત્યાગ-વૈરાગ્યને વિશેષ કેળવવા લક્ષ રાખવું જોઈએ. પાછા સ્થિર કરવાની શુભ ભાવનાથી ઉત્તમ પ્રકારને
અહીં સેલકાચાર્યની સ્થિતિ એ બની કે, સાધુઓએ વિનય સાચવી રહ્યા છે. વારંવાર અપરાધની ક્ષમા . વિહાર માટે ઘણી પ્રેરણું કરવા છતાં, તેઓએ માગતા જોઈ સેલ્લભાચાર્યને ક્રોધ શાંત થઈ ગયે,
જ્યારે વિહાર ન કર્યો. ત્યારે પંથક મુનિને સેવામાં અને વિચારવા લાગ્યા કે, “ અહો ! આ શિષ્યની મૂકી બીજા સાધુ મહાત્માઓએ વિહાર કર્યો. ક્ષમા કેવી છે ? આ ધન્ય છે, અને હું અધન્ય છે
પંથક મુનિજી સેલકાચાર્યની ભકિત સુંદર રીતે આ આત્મા આરાધક છે, ને હું વિરાધક છું” કરે છે. પિતાને સંયમના દોષ ન લાગે તેની, પૂરી હુ આજે માસીના દિવસે પણ વિગઈઓને આહાર કાળજી રાખે છે. જ્યારે સેલકાચાર્ય રસનાના લોલુપી કરી સુખે સૂતે છું'. વળી આજના મહાપર્વના દિવબનીને દોષિત આહાર કરી રહ્યા છે, અને પંથકમુનિ સને પણ હું વિસરી ગયો. મારી કેવી આ અધમ ગવેષણ કરીને શુદ્ધ આહાર-પાણીથી સંયમ સાચવી દશા ! આજે જે આ મહાનુભાવે મને ખામણાના રહ્યા છે. પોતાના ગુરુ એકદમ શિથીલ થઈ ગયા છે, નિમિત્તે ચરણસ્પર્શ ન કર્યો હોત તે મને ક્યાંથી તે પણ તેવા વખતે પંથક પિતાની ફરજ સમજી ભાન-જાગૃતિ આવત. ખરેખર આ આત્માએ મારા
