________________
પૂજ્યશ્રી : અત્યારે યુદ્ધની એવી ધૂન લાગી છે કે, એવો વિચાર ન પણ આવે, વળી એવી ક્લ્પના આવવાને હજુ લેશ પણ કારણ મળ્યું નથી. જો કે, અન્તે તો એ વાત નારદજીના કહેવાથી સમજાવવાની જ છે, પણ અત્યારે તો મહાપરાક્રમી એવા પણ તેઓ મૂંઝાય છે. આવા વખતે સ્વાભાવિક રીતે એમ થઈ જાય કે, આ થવા શું બેઠું છે ? જે દુશ્મનોની સામે એક ધનુષ્ય માત્ર પણ બસ ગણાય એમ લાગતું હોય, તે દુશ્મનોની સામેજ વજાવર્ત ધનુષ્ય કામ ન કરે, ન મુશલરત્ન કામ કરે કે ન હળરત્ન કામ કરે તેમજ રથ, રથી અને અશ્વો દુશ્મનોનાં બાણોથી જર્જરિત થઈ જાય, ત્યારે પોતે ગમે તેટલા પરાક્રમી હોય તે છતાંપણ ચિંતા તો થાય ને ?
શ્રી લક્ષ્મણજીનું ચક્રરત્ન પણ નિષ્ફળ બને છે આમ શ્રીરામચંદ્રજી અને શ્રીલક્ષ્મણજીનાં અસ્રરત્નોની જે સમયે આવી અવસ્થા થઈ ગઈ છે, તે સમયે શ્રીલક્ષ્મણજીની છાતીમાં અંકુશે મારેલું બાણ વાગ્યું. એ બાણનો પ્રહાર એવો હતો કે, જાણે વનો જ પ્રહાર હોય, એ બાણના પ્રહારથી શ્રીલક્ષ્મણજી મૂર્છા ખાઈને રથમાં પડી ગયા. મૂર્છાથી વિધુર બની ગયેલા શ્રીલક્ષ્મણજીને વિરાધ રાજાએ તરત જ તે રથને યુદ્ધક્ષેત્રમાંથી પાછો વાળીને અયોધ્યા તરફ ચલાવવા માંડયો, પણ એટલામાં તો શ્રીલક્ષ્મણજી સંજ્ઞાને પામ્યા. સંજ્ઞાને પ્રાપ્ત થયેલા શ્રીલક્ષ્મણજીએ અયોધ્યા તરફ રથને હાંકી રહેલા વિરાધને આક્ષેપપૂર્વક હ્યું કે, ‘અરે વિરાધ ! આ વળી નવીન તે શું ક્યું ? શ્રીરામચંદ્રજીના ભાઈ અને દશરથના પુત્રને આમ કરવું એ સર્વથા અનુચિત જ છે, માટે આ રથને જેમ બને તેમ ત્વરાથી તું ત્યાં લઈ જા, કે જ્યાં તે મારો દુશ્મન છે ! અમોઘ વેગવાળા આ ચક્રથી હું તેના માથાને જોતજોતામાં છેદી નાખું છું ! શ્રીલક્ષ્મણજીએ આ પ્રમાણે કહેવાથી, વિરાધ તે રથને પુન: યુદ્ધભૂમિમાં લઈ આવ્યો અને અંકુશના રથની નજદિકમાં લઈ ગયો.
........પરાક્રમો પુત્રો લવણ અને અંકુશ.....
૧૦૭
