________________
સભા: સીતેન્દ્ર વધારે પ્રયત્ન ન કર્યો ?
વધારે પ્રયત્ન કરવાને અવકાશ જ નહિ હતો. જે આત્માઓ કેવળજ્ઞાનના સ્વામી બને છે, તે આત્માઓ તે જ ભવમાં અવશ્યમેવ મુક્તિને પામે છે. આ ભવમાં કેવળજ્ઞાન અને અન્ય ભવમાં મુક્તિ એવું કોઈ કાળે બન્યું નથી અને બનવાનું પણ નથી. સીતેન્દ્રને આ વાતની ખબર હોય, એટલે વધારે પ્રયત્ન કેમ જ કરે ? શ્રી રામષિ કેવળજ્ઞાન પામ્યા, એટલે હવે થોડા કાળમાં તે મુક્તિ પામવાના જ એવી સીતેન્દ્રને . ખાત્રી થઈ ગઈ તેમજ પોતાની ભૂલ પણ સમજાઈ. ભૂલ સમજાઈ - એટલે રાગે ભક્તિનું રૂપ ધારણ કર્યું. હવે શ્રી રામર્ષિ તરફનો તેમનો રાગ ધર્મબુદ્ધિપૂર્વકનો બની ગયો. ધર્મબુદ્ધિપૂર્વકનો રાગ આવા પ્રસંગે ભક્તિની ભાવનાને પેદા કર્યા વિના રહે નહિ અને આપણે જોયું કે, સીતેન્દ્ર પણ ભક્તિથી વિધિપૂર્વક શ્રી રામષિના કેવળજ્ઞાનના મહિમાને કર્યો.
સમ્યગ્દષ્ટિ અને પાપ સભા : સીતેન્દ્ર સમ્યગ્દષ્ટિ હતા, છતાં શ્રી રામચંદ્રજીના કેવળજ્ઞાનને અટકાવવા મથ્યા, એ આશ્ચર્યની વાત નથી ?
પૂજ્યશ્રી: લબ્ધિ અને ઉપયોગ વચ્ચેના ભેદનો ખ્યાલ હોય તો સીતેન્દ્રનું આ કૃત્ય આચર્ય ઉપજાવે નહિ. મોહનો આવેશ હલ્લો કરે તો એના યોગે સમ્યગ્દર્શનવંત આત્મા પણ અકરણીયને આચરનારો બની જાય, એ અશક્ય નથી. પરંતુ જ્યારે એ આત્મા ઉપયોગદશાને પામે ત્યારે એને એની ભૂલ સમજાયા વિના રહે નહિ. તમે જુઓ કે, જે સીતેન્દ્ર સ્વયં શ્રીમતી સીતાનું રૂપ ધારણ કરીને, શ્રીમતી સીતાજી જેવાના મુખમાં ન સંભવે એવી વાતો ઉચ્ચારી, મહાઉદ્યાન વિકુવ્યું ખેચર યુવતીઓને વિકુર્તી અને કામોદ્દીપક સંગીત કરાવ્યું, તે સીતેન્દ્ર કેવળજ્ઞાનનો મહિમા કર્યો કે નહિ ? સીતેન્દ્રને પોતાની ભૂલનો ખ્યાલ હ તરત જ આવી ગયો કે નહિ?
હજુ તો તમે જોશો કે, સીતેન્દ્ર ક્ષમા યાચશે. સમ્યગ્દર્શન ગુણ જેમ કામ કરે, તેમ બીજા જે દુર્ગુણો હોય તે ય કામ તો કરે ને ? યાદ કરો કે, લક્ષ્મણા સાધ્વીને કેવો વિચાર આવ્યો હતો ? એને એમ થયું હતું કે, અવેદી એવા ભગવાનને વેદની પીડાની શી ખબર પડે ? શું એને રક
.શ્રી રામચન્દ્રજીનો સંસારત્યાગ સાધતા અને નિર્વાણ...૧૨