________________
રાગી આત્મા, રાગની વિવશતાથી, જેના ઉપર રાગ હોય તેના હિતમાં કેવી રીતે વિક્ષેપ ઉપજાવનારો બને છે, તે સમજવા માટે આ સુંદર ઉદાહરણ છે. ધર્મબુદ્ધિ સિવાયનો જેટલો રાગ, તે સર્વ અનર્થનું કારણ રાગી આત્મા, જેના ઉપર રાગ હોય તે આત્માનું આત્મહિત ભાગ્યે જ સાધી શકે છે. રાગી આત્મા જેના ઉપર રાગ હોય,તેના ધર્મોત્કર્ષને ન સહી શકે એ પણ શક્ય છે.
શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિએ ક્ષપકશ્રેણિ માંડયાનું અવધિજ્ઞાનથી જાણીને સીતેન્દ્રને એવો વિચાર થયો કે, ‘આ રામ જો સંસારી બને, તો હું તેમની સાથે પુન: જોડાઉ ! ક્ષપકશ્રેણીમાં વર્તતા આ રામને હું અનુકૂળ ઉપસર્ગો દ્વારા ઉપદ્રવ કરું, કે જેથી તે આ ભવમાં કેવળજ્ઞાન પામી મુક્તિને પામતા અટકી જાય અને મારા મિત્રદેવતા બને. આ પ્રકારનો વિચાર કરીને, સીતેન્દ્ર શ્રી રામર્ષિની પાસે આવ્યા. શ્રી રામર્ષિની પાસે આવેલા સીતેન્દ્રે વસન્તઋતુથી વિભૂષિત એવું એક મોટું ઉદ્યાન ત્યાં બનાવ્યું. એ માઉદ્યાનમાં કોકિલકૂળના કુંજિતો થવા લાગ્યા. મલયાનિલ વાવા લાગ્યો, કુસુમોની સુંગધીથી પ્રમોદને પામેલા ભ્રમરો ગુંજારવ કરતા ભમવા લાગ્યા અને આમ, ચંપક, કંકિલ, ગુલાબ તથા બકુલ આદિનાં વૃક્ષોએ તરત જ પુષ્પોને ધારણ ર્યા. એ પુષ્પો પણ કેવાં હતાં ? કામદેવનાં નવીન અસ્ત્રો સમાન એ પુષ્પો હતા. આટલું કરીને સીતેન્દ્રે શ્રીમતી સીતાજીનું રૂપ ધારણ કર્યુ અને બીજી પણ સ્ત્રીઓને વિકુવ્વ.
હવે શ્રીમતી સીતાના રૂપને ધારણ કરનાર સીતેન્દ્ર શ્રી રામચંદ્ર મહર્ષિને કહે છે કે, ‘હે પ્રિય ! આપની પ્રિયા એવી હું શ્રીમતી સીતા આપની સમક્ષ હાજર થઈ છું. તે વખતે પંડિતમાનિની એવી મેં, મારામાં રક્ત એવા આપનો ત્યાગ કરીને દીક્ષા લીધી હતી. પણ તે પછી, હે નાથ મને ઘણો જ પશ્ચાત્તાપ થયો હતો. આ વિદ્યાધર-કુમારિકાઓએ આજે મને પ્રાર્થના કરી કે, ‘હે સ્વામિનિ ! પ્રસન્ન થાઓ અને તમારા નાથ રામને અમારા નાથ બનાવો ! તમે દીક્ષાને ત્યજી દઈ રામની પટ્ટરાણી બનો અને તમારા આદેશથી અમે અત્યારે જ તેમની પત્નીઓ થઈશું ! આ પ્રમાણેની મને પ્રાર્થના કરનારી આ વિદ્યાધર વધૂઓને, હે રામ આપ પરણો. હું આપની સાથે પૂર્વની જેમ રમીશ, તો આપ મેં જે આપની અવજ્ઞા કરી હતી, તે બદલ ક્ષમા કરો !'
..શ્રી રામચન્દ્રજીનો સંસારત્યાગ સાધના અને નિર્વાણ...૧૨
૨૬૫
