________________
૧૨)
રિમ નિવણ ભગ ૭.
આટલો જબ્બર મહિમા જીરવવો, એ પરમ વિવેકશીલ આત્માઓને માટે જ સુશક્ય છે. ધર્મશીલ આત્માનોને ઉત્કર્ષમાં ઉન્માદ ન આવે અને અપકર્ષમાં દીનતા ન આવે, ઉત્કર્ષના સમયે ઉન્માદને આધીન બનનારાઓ, અપકર્ષના સમયે અદીન રહી શકે, એ અસંભવિત પ્રાય: છે. દુન્યવી ઉત્કર્ષ અને દુન્યવી અપકર્ષ બન્નેય શુભાશુભ કર્મના ઉદયથી થાય છે. આથી ઉત્કર્ષ કે અપકર્ષની વેળાએ, વિવેકી આત્માઓ, તે શાથી બને છે? એનો પણ વિચાર કરવાનું ચૂકતા નથી. મહાસતી શ્રીમતી સીતાજીએ પણ આ સમયે એવો જ વિચાર કર્યો છે.
શ્રીરામચંદ્રજીનું નિમંત્રણ શ્રીલક્ષ્મણજીએ, શત્રુધ્ધ, ભામંડલે, બિભીષણે અને સુગ્રીવ આદિએ મહાસતી શ્રીમતી સીતાજીને ભક્તિપૂર્વક નમસ્કાર કર્યો. તે પછી અતિ મનોહર કાંતિવાળા શ્રીરામચંદ્રજી પણ શ્રીમતી સીતાજીની પાસે આવ્યા. શ્રીરામચંદ્રજી અતિ મનોહર કાંતિવાળા હોવા છતાં પણ અત્યારે તેઓ પશ્ચાત્તાપ અને લજ્જાથી પણ પૂર્ણ બનેલા હતા. શ્રીમતી સીતાજીના દિવ્યની સફળતાથી અને એથી તેમનો મહિમા વધવાથી શ્રી રામચંદ્રજીનું હૈયું હર્ષથી નાચી ઉઠે એ જેમ સ્વાભાવિક છે, તેમ કેવળ દુષ્ટજનોની વાતને આધીન બનીને પોતે આવી મહાસતી પત્નીનો ઘોર અરણ્યમાં ત્યાગ કરાવ્યો તેમજ તે પછીથી પણ આવું દિવ્ય કરાવવાનો આગ્રહ સેવ્યો, એથી તેમને પચ્ચાત્તાપ થાય તથા લજ્જા આવે તે ય સ્વાભાવિક છે.
પશ્ચાત્તાપ અને લજ્જાથી પૂર્ણ બનેલા શ્રીરામચંદ્રજી અંજલિ રચીને, મહાસતી શ્રીમતી સીતાજીને કહે છે કે
સ્વમવદ્વિવ્યસફ્લોપ-ગ્રહિનાં પુરવાસનામ્ छंदानुवृत्या त्यक्तासि, मया देवि ! सहस्व तत् ।।१।। त्यत्तोग्रश्वापदेऽरण्येऽ-जीवस्त्वं स्वप्रभावतः । હd% દ્વિવ્યું તદ્દાસ, -નસિપમહં પુન: ૨ क्षान्वा सर्वं ममेढानी-मिदमध्यास्य पुष्पकम् । चलस्व वेश्मनि प्राग्वद, रमस्व सहिता मया ॥३॥ “તેમાં તેઓ સૌથી પહેલી વાત એ કરે છે કે, પુરજનોએ તમારા અસત્
