________________
૩૬ઃ જૈનમાર્ગની પિછાણ એ હિતચિન્તા જેના હૈયે વસે છે, તેને અક્ષરજ્ઞાન વિના પણ સમ્યગ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવું શક્ય છે અને એ વાત આપણે સતી સ્ત્રીઓના દષ્ટાંતથી જોઈ શકીએ છીએ.
આજે સતી કે પતિવ્રતા છે જ નહિ, એમ કેઈથી પણ કહી શકાય તેમ નથી. પ્રત્યુત હજારો અને લાખો સ્ત્રીઓ, કે જેઓ અક્ષરજ્ઞાનને બિલકુલ ધરાવતી નથી, તેઓ પણ સુંદર પ્રકારનું શીલ અને એક પતિવ્રત પાળી રહેલી હોય છે. એ વ્રતથી એમને ડગાવવા માટે દેવે પણ શક્તિમાન નથી, એમ ઉપાચારથી કહી શકાય કારણ કે, આજે દે તે આવતા નથી, પરંતુ મનુષ્યના સેંકડે પ્રયત્નોથી પણ ડગ્યા વિના જે સ્ત્રીઓ અખંડ શીલવ્રતને પાળે છે અને જેને અક્ષર જ્ઞાન નથી, તેટલા માટે જ તેમનું પાળેલું શીલ શું ફેગટ અગર ખોટું છે? ના. પવિત્રતા સ્ત્રીઓના એ શીલને ફોગટ કે
ટું કેઈથી પણ કહી શકાય તેમ નથી, કારણ કે તેમનામાં એટલું જ્ઞાન તો અવશ્ય રહેલું છે, કે “આ શીલને હું ન પાછું તે ભભવ વૈધવ્ય મળે. એક ભવના પણ શીલખંડનથી અનેક ભવ બગડે. પૂર્વજન્મમાં કરેલા શીલભંગના દેષથી જ આ ભવમાં વૈધવ્ય આવે છે અને આ ભવમાં પણ આ પાપી શરીરથી ક્ષણિક સુખની લાલચે શીલને ભંગ કરું, તે જન્માતરમાં મારું થાય શું ?”
આ શું ઓછું જ્ઞાન છે ? આ ઓછો વિવેક છે ? શિક્ષણ અને સગુણે - આ રીતે નિરક્ષર ગણાતા માણસમાં પણ પાપનો ડર, ભવથી ભીરુપણું, આત્મહિતની ચિન્તા, દુર્ગતિગમનનો ભય, ગુણને આદર, પરમાત્મતત્ત્વ પ્રત્યે પ્રેમ, વગેરે વૃત્તિઓ
