________________
[ જૈને પરમેશ્વરને માને છે, પરંતુ પૃથ્વી, પાણી, પર્વત, નદી, હવા, પ્રકાશ કે સૂર્ય, ચંદ્ર આદિ ભૌતિક પદાર્થોની સિદ્ધિ માટે નહિ, કિન્તુ આમિક ઉન્નતિના સાધનભૂત અહિંસા, સંયમ અને તપસ્વરૂપ સદ્ધર્મની પ્રેરણા અને સિદ્ધિ માટે માને છે. સ્વર્ગ અને મોક્ષ આદિ પદાર્થો સ્વયંસિદ્ધ છે જીવોને તેની પ્રાપ્તિ કરાવનાર કઈ પણ હોય તે તે અહિંસા, સંયમ અને તપસ્વરૂપ નિર્મળ-ધર્મનું શુદ્ધ પાલન જ છે. એ સદ્ધર્મના આદ્ય પ્રવર્તક અને આદ્ય ઉપદેશક તરીકે જૈને પરમેશ્વરને પૂજે છે. જગતના જીવો અનાદિ કાળથી અજ્ઞાન–સમુદ્રમાં ડૂબેલા છે અને એ અજ્ઞાનના પ્રતાપે પોતાના હિતાહિતને સમજી શકતા નથી. તેવા અજ્ઞાન જીવોને તેમનું હિતાહિત સમજાવનાર તથા અહિતને માર્ગ છેડાવીને હિતના માર્ગે ચઢાવનાર પરમ ગુરુ તરીકેનું સ્થાન જેનેના પરમેશ્વરને ઘટે છે. તેમને તીર્થકર, આદ્યગુરુ કે જગદુગુરુ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સદ્ધર્મની દેશના દ્વારા તેઓ જગતને કેવી રીતે ઉપકાર કરનારા થાય છે તથા તેમના નામમાત્રની ઉપાસના કરનારનું પણ તેઓ કેવી રીતે કલ્યાણ કરનારા થાય છે, તેનું તર્કશુદ્ધ અને બુદ્ધિગમ્ય કિંચિત્ આલેખન હવે પછીના લેખમાં છે.]
