Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

અંક ૮]
પૂજનને યોગ્ય છે. રાન્ત જીવતા હોય ત્યારે જે કા પાટવી કુમાર કરે, પ્રમુખ હોવા છતાં સમાજમાં કે સંસ્થામાં જે કાય ઉપપ્રમુખ કે મંત્રી કરે તેવું ગણુ ચિંતા અને અભિવૃદ્ધિનુ કાય ઉપાધ્યાય કરે.
શ્રી વમાન-મહાવીર
૭. સાધુ-મુનિ: એનામાં સત્તાવીશ ગુણ બતાવ્યા છે. પાંચ મહાવ્રત અને છઠ્ઠું રાત્રિભોજન વ્રત પાળે, છ કાય ( પૃથ્વી, અપ, તેજસ, વાયુ, વનસ્પતિ અને ત્રસ) વેની પેાતાના આત્માની જેમ રક્ષા કરે, પાંચ ઇન્દ્રિય અને લાભના નિગ્રહ કરે, ક્ષમાને ધારણ કરે, ચિત્તની નિર્માંળતા ( ભાવવિશુદ્ધિ) કરે, ડિલેહણ વિશુદ્ધિપૂર્વક કરે, સયમના યોગ ( સમિતિ ગુપ્તિ) થી યુક્ત હોય, મન વચન કાયાની માફી પ્રવૃત્તિને રોક, બાવીશ પરીષહ સહન કરે, મરણાંત ઉપસર્ગ સહન કરે પણ ધને ચૂકે નહિ. આ સાધુના સત્તાવીશ ગુણુ ખૂબ મનન કરવા યોગ્ય છે. ઋષિ, મુનિ, અણુગાર, સાધુ, તપસી, સČવિરતિ, નિય ́થ, સ ંત, મહંત, વગેરે અનેક શબ્દો અને માટે વપરાય છે. સાધ્ય પ્રાપ્તિના સીધા સરળ રાજ મા સાધુપદના સ્વીકારમાં છે સાધુધમ સ્વીકાર્યાં વગર આધમ માં પ્રગતિ લગભગ અશકય છે.
એંતાલીશ દાપ રહિત આહાર લેવા, ચરણસિત્તરી કરસિત્તરી પાળવા, હાલતા ચાલતા સંભાળ રાખવી, શરીર વિષા ન કરવી, ઉધાડે પગે ચાલવું, વાહનના
ઉપયેગ ન કરવા, ગાડી, ગાડુ, શીંગરામ, સ્થાને, પાલખી મોટર, એરપ્લેનને ઉપયોગ ન કરવા, પારકાને ત્યાંથી લઇ આવી આરંભ સમારભ વગર મળી આવે તે આહારપાણી નિરસપણે કરવા, કુથળી વિકથા ન કરવા, અપ્રમાદીપણે યોગ સાધન આત્મ ચિંતવન અને સાધનક્રિયામાં સમયને સદુપયેગ કરવેા. આવી રીતે વર્તનાર મહાભાગી જે સ ંસારની નજીક રહે પણ સ’સારથી અળગા રહે એ પટ્ટના પ્રતાપી આત્મવૈભવીને નજરમાં રાખી સાધુની સાધુપદની ભક્તિ કરવી. પ્રથમના સાત પદોમાં પ્રવચનપત્ર (નં. ૩) સિવાયનાં બાકીનાં છ પદ્મા વૈયક્તિક છે બાકીના પદે ‘ગુણ છે. ગુણ ગુણીના સબંધ
( ૬૭ )
વિચારવા યોગ્ય છે. અહીં તેા પ્રત્યેક પદને આરાધવાની યાગ્યતા અને પદના પેાતાના મહિમા બતાવવાના છે.
૮. જ્ઞાન; સ્વપર પ્રકાશક જ્ઞાનને મહિમા અતિ ઉજ્જવળ છે. ધર્મ માર્ગોમાં સ્થિર રાખનાર, તત્ત્વ શ્રદ્ધાને કાયમ કરનાર જ્ઞાન તે ખરેખર દીવા છે, એ અધકારમાં ગાથા ખાનારને આધાર છે, એ અંદર અને બહાર જાગૃતિ આણનાર ચેતન છે. જ્ઞાનનો અભ્યાસ કરવા, અભ્યાસ કરનારને મદ કરવી, એનાં સાધના યેજી આપવાં, એનાં પુસ્તકા લખવાં લખાવવાં ભાષાંતર કરવાં છપાવવાં અને એના વિસ્તાર દેશ-પરદેશમાં થાય તે માટે પ્રયત્ન કરવા એ સર્વ જ્ઞાનપદની આરાધના છે. જ્ઞાનની આશાતનાં ન કરવી, જ્ઞાનના પ્રચારમાં આડે ન આવવું અને જ્ઞાનનો મહિમા સમજી એને વિસ્તારવું એ જ્ઞાનપદની આરાધના છે. તત્ત્વવિચારણા, દ્રષ્યગુણુપર્યાયનુ જ્ઞાન ત્રિપદીના વિસ્તાર, નનિક્ષેપની સૂક્ષ્મતા આ સર્વના જ્ઞાનમાં સમાવેશ થાય છે. એને અભ્યાસ એ એની સાચી સેવા છે અને એના વિસ્તારને અંગે પ્રયત્ન પ્રેરણા અને અનુમાદના એ એ પદની આડકતરી સેવના છે. આ પદને મહિમા મેાટે છે, જ્ઞાન તા ખરેખર દીવા છે, સ્વપર પ્રકાશક છે, પૃથક્કરણ કરવા યોગ્ય છે, આત્માના ગુણુ છે,
પેતે જ આત્મા છે.
૯ દેશનષદ: સંસારથી પર, વીતરાગ, વીતટ્રેપ, પરભાવથી દૂર, આત્મગુણુમાં રત અને આદર્શ માં દેવ તરીકે માનવા, પૂજવા, ત્યાગી વૈરાગી ભવભીરુ ધર્મ પરાયણ રાતને ગુરૂપણે માનવા, અપેક્ષાને ધ્યાનમાં રાખી વિશિષ્ટ પરીક્ષા કરી શ્રદ્ધાપૂર્વક ત ન્યાયના પ્રમાણુથી સ્વીકારે તે ધર્મ-આ દેવ ગુરુ ધર્મની વિશિષ્ટ શ્રદ્ધા, તેની પિછાણુ અને તેના સ્વીકાર કરવા તે દનપદ સેવના. ધર્માભાવના માટે, વિરુદ્ધ શાસનના ઉદ્યોતને માટે અને ધર્મોપ્રચાર માટે પ્રસિદ્ધિમાન કે ધનપ્રાપ્તિની ઇચ્છા અપેક્ષા વગર યથાશક્તિ સેવા કરવી, ખાટા આળ