Book Title: Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 08 Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha View full book textPage 4
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir કિ. શ્રી વર્ધમાન-મહાવીર અને કિંમત ર્ય લેખાંક : ૫૭ કાજૂ લેખક : સ્વ. મોતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયા (મૌક્તિક) ૪. સૂરિષદ: આચાર્યના છત્રીશ ગુણ છે. પણ આવડે અને શિષ્ય પરીક્ષા પણ આવડે. એની પર્શ, રસ, દાણુ, ચક્ષુ અને શ્રોત્ર એ પાંચે ઈદ્રિને નિર્લેપતા અને અપ્રમાદિતા, વત્સલતા અને ઉપસંવર કરે, અનુકૂળ ઉપર રાગ ન ધરે, પ્રતિકૂળ કારિતા આદર્શ હોય. વિષયો પર ઠેષ ન ધારે. અને નવવિધ બ્રહ્મચર્યની વાડ બરાબર જાળવે. (સ્ત્રી પશુરહિત સ્થાને રહે. ૫. સ્થવિર: સાધુ થયા પછી વીશ વર્ષને સ્ત્રી સાથે કે સ્ત્રી સંબંધ વાત સરાગપણે નકરે. સ્ત્રીના કાળ પસાર કરે, સાધુધર્મમાં સ્થિર થઈ જાય, આસન પર બે ઘડી ન બેસે. સ્ત્રીનાં અંગોપાંગ ઢીલાપચાને ઠેકાણે લઈ આવે, જેનામાં અસ્થિરાગથી નીરખે નહિ. ભીંતને આંતરે કે બાજુના રૂમમાં મનએ ધર્મ પ્રગટી ગયો હોય તે સ્થવિર કહેવાય. સ્ત્રી વાત કરતી હોય ત્યાં સૂવે નહિ. પૂર્વકાળ મેઘકુમાર જેવા સુખશયામાં સુનારે રાજકુમારને જુવાનીમાં કામ સેવન કરેલ હોય તેને યાદ કરે નહિ સમજાવટ ઉપદેશ અને વાત્સલ્યથી જેનામાં ધર્મમાં વિષયવર્ધક સરસ આહાર ન કરે, અતિમાત્રા આહાર સ્થિર કરવાની તાકાત હોય, જેઓ પોતે અભ્યાસી, ન કરે, શરીર શોભા ન કરે. આમાં સ્ત્રીએ પુરુષ અનુભવી, આચાર પાલન કરનાર, આદર્શ સાધુજીવન પાછળનાર હોય તે સર્વ કેત્તર સ્થવિર કહેવાય. માટે સમજી લેવું. બે ઘડીને કાળ કહ્યો છે ત્યાં ત્રણ માતપિતાદિ લૌકિક તીર્થ કહેવાય. સાધુધર્મમાં રિથર પહોર કાળ સમજવો.) ક્રોધ માન માયા લોભથી મુક્ત થયેલાં અને સ્થિર કરનારા આ સ્થવિરો ખરેખર હોય. પાંચ પ્રકારના આચાર-જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર, આદર્શ વ્યકિતઓ છે. એમનું સ્મરણ કરવું એ પણ ચારિત્રાચાર, તપાચાર, વીર્યાચાર બરાબર પાળે (અગાઉ આરાધનાને અંગે વર્ણવ્યાં છે. જુઓ પૃ. ૩૭૫ ખરે લહાવો છે. આ સ્થવિર પદમાં ભારે મહત્તા છે. ૩૫) પાંચ મહાવ્રતને બરાબર પાળે; સર્વ પ્રાણ- ૬. ઉપાધ્યાય: સાધુ શ્રાવકને ભણાવનાર, તિપાત વિરમણ, સર્વ મૃષાવાદ વિરમણ, સર્વ અદિન ભણવા જોગ કરી આપનાર આ ઉપાધ્યાયે આદાન વિરમણ, સર્વ મૈથુન વિરમણ, સર્વ પરિગ્રહ વર્તમાન યુગના પ્રોફેસરે ( અધ્યાપકે) જેવા હાય. વિરમણ અને પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિને બરાબર પિતે વિશઃ ચારિત્ર પાલન કરનાર, ખાસ નિષ્ણાત, પાળે, આ છત્રીશ ગુણયુક્ત, ધર્મના નેતા, સાચા પાકા અભ્યાસી અને ગમે તેવા જડ બુદ્ધિવાળાને ઉપદેશક, તીર્થકરની ગેરહાજરીમાં શાસનને ચલાવ. પણ શાંતિથી ભણાવનાર, રખડુને ઠેકાણે લાવનાર, નાર આચાર્યનું સ્થાન અનેખું છે. એ નિરતર તોફાનીને વિનીત બનાવનાર અને આ વખત અપ્રમત્ત હોય, આખા કુછ પર નજર રાખનાર અભ્યાસમાં રત, અગમનિગમના પારગામી અને છતાં હોય, દીર્ધદષ્ટા હોય, દેશકાળના જાણકાર હોય અને ચારિત્ર ક્રિયામાં પૂર્ણ રસ લેનાર અને કરનાર અને દોરવણી આપવા યોગ્ય સામગ્રીથી ભરપૂર હોય– આખે વખત સ્વાધ્યાયમાં પ્રવૃત્ત આ ઉપાધ્યાય ગણુધરે, યુગપ્રધાનો, અને શાસનના ડંકા વગાડનાર ખાસ ધ્યાવવા યોગ્ય વ્યક્તિ છે. અગિયાર અંગ મહાન લેખકે, વાદીઓ રાજા-મહારાજાને ઉપદેશી બાર ઉપાંગ ભણે ભણાવે અને ચરણસિત્તરી કરણધર્મપ્રચાર કરાવનાર હેમચંદ્રાચાર્ય જેવાને નજરમાં સિત્તરી શુદ્ધ રીતે પાળે એ એના પચીશ ગુણ હોય રાખી આ પદની સેવા કરવી. એને શિક્ષા આપતાં છે. આ ઉપાધ્યાયનું સ્થાન પણ ખરે ખર વંદન For Private And Personal Use OnlyPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
