Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

અંક ૮ ]
કાર્યો કરી શકીએ તેમ છીએ. સતા ભાખે છે કે, સદા મગનમેં રહેના ! એના પરમા પણ એ જ છે. સદા આપણું મન મગ્ન રહેલુ હોય તે તેને દુ:ખ શી રીતે સ્પર્શી કરી શકે તેમ છે ! આપણને દુઃખ ગમતું નથી ત્યારે તેની તીવ્રતા એછી કરવી હોય તે! એ દુઃખને આત્મા સુધી પહાંચાડનાર જે મન, તેને જ જો નિષ્ક્રિય કરી મૂકેલુ' એટલે શત કરી રાખેલુ હોય તે દુઃખ આત્મા સુધી પહોંચાડે જ કાણુ ?
આનંદી વૃત્તિ
સુખ અને દુ:ખ આપણે ગત ભવામાં વાવી મૂલા છે તેના ઉદય કયારે થશે તે આપણે જાણતા નથી, અને આપણે તે ટાળી પણ શકતા નથી ત્યારે આપણી ઇદ્રિએ દ્વારા આપણા મન ઉપર થતા તેના હુમલાઓ સુસØ કરવા એ જ મા આપણી સામે રહે છે. ત્યારે તે જ માર્ગ આપણે અનુસરીએ એટલુ આપણા હાથની વાત છે. સદા મગનમે' રહેતા !
અમેએ ઉપર કહ્યું કે, સુખના પણુ હુમલા આપણી ઉપર થતા હોય છે એનેા અર્થાં શું ! સુખ તા આપણુને ગમતી વસ્તુ છે, એને વળી હુમલો કેવા ? આપણું મન હુમલાઓ સહન કરે એને પણ કાંઈક મર્યાદા હોય છે એ મર્યાદાની બહાર જો સુખની સ ંવેદના જતી રહે તેા એ સુખની સવેદના પણ ભયંકર દુ: ખ લાવી મૂકે છે. એના અનેક દાખલાએ અવારનવાર થતા હોય છે. પણ આપણે તેની તરફ ધ્યાન જ આપતા નથી તેથી તે આપણી કલ્પનામાં એસતુ નથી.
એક સામાન્ય સ્થિતિના માણસ હતા. ભાગ્ય ચાગે એણે એક લોટરીની ટિકિટ ખરીદેલી. વખત પાકતા એની નબર આવ્યા. અને એને એકી સાથે પાંચ લાખ રૂપી મળવાના જાહેર થઈ ગયા એ સાંભળતા એ સુખને હુમલા આનંદમાં પરિણમવે જોઈએ એ એના મનની સહન શક્તિની બહારને હાવાથી એને આનદ તા થયા. પણ તે અસહ્ય થઈ ગયા. અને એનું કાળજી રૂ'ધાઇ ગયું અને એ ગતપ્રાણ થઈ ગયા. એને જ અમેએ હુમલાના નામે ઓળખાવ્યા છે. ખીજા કાઈ પાકા કાળજાવાળા હાત
( ૬ )
અને એને લાભ થયે! હાત તા એ પરિણામ આવ્યું ન હેત.
સ્વરાજ્યનું આંદોલન ચાલતું હતું. તે વખતના અમારા પેાતાને અનુભવ અત્રે રજુ કરી અમારા મુદ્દો સિદ્ધ કરવાના પ્રયત્ન અમેા કરીએ તા વધારે અસરકારક નિવડવા સંભવ છે, તેથી તે અમે રજુ કરીએ છીએ.
સ્વદેશી અને સ્વરાજ્યની હીલચાલ ચાલતી હતી. તેમાં અમેા સારા ભાગ લેતા હતા. પેાલીસે ખીજાએની સાથે અમારી ઉપર પણ કેસ કર્યો. તેમાં અમેાને પાંચ વરસની સજા ફરમાવવામાં આવી, અનેકાને સજા થઈ. એ બધાએ રડવા બેઠા. તેને બધાને હિંમત આપવાનું અને શાંતિ રાખવાનુ કામ અમારી તરફ આવ્યું. જાણે અમે તેમાંથી અચી જ ગયા હોઇએ ! અમારામાં એ શક્તિ કયાંથી
આવી, એનુ અમેતે હજી પણ આશ્ચ થાય છે. કહેવુ પડશે કે અમેને આનંદમાં અને સંકટ પ્રસ’ગે
મનની શાંતિ જાળવી રાખવાની પહેલેથી જ ટેવ પડેલી છે!
એના અર્ધ એ થયેા કે, મનનુ` સમતાલ પાડ્યું દરેક પ્રસંગે રાખી મનની પ્રસન્નતાને કાયમ રાખી આનંદવૃત્તિ માણસે ગુમાવવી નહિં જોઇએ. કારણ આ સંસારમાં સુખ સાથે દુ:ખ, જય સાથે પરાજય અને લાભ સાથે અલાલ એ સંકળાએલા જ છે. તેથી આપણે પ્રસંગેાપાત આંપણા મનનુ સમતાલપણુ ગુમાવી, સુખ આવતા હસવું અને દુ:ખના પ્રસંગે રડવુ એમ કરવાથી કર્મના બંધના આકરા થાય છે અને પરિણામે આપણુને એ ભોગવવા પડે છે, એટલા માટે જ આપણે મનની આનંદી વૃત્તિ કયારે પણુ ગુમાવવી નહિં જોએ.
આનદીવૃત્તિ રાખવાથી આરોગ્ય જળવાઈ રહે છે તદુરસ્તી સચવાય છે, અને રાગ આવતા તેનુ નિવારણુ સુલભ થાય છે, અને મનને સમાધાન અને શાંતિ મળતી રહે છે. અને આમ થવાથી ધર્મભાવના સાચવવામાં ધણી અનુકૂળતા થઈ પડે છે.