________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
99 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pm છે નયસારને ભવ કે કર્યસંગ્રામ ભૂમિકા? TOTUUDUVOD OUOOUOOOOOOOO OÜ
લેખક–શ્રી મોહનલાલ દીપચંદ ચેકસી. ચાલુ અવસર્ષણી કાળના ચોવીસ તીર્થંકરના જીવન જોતાં સહજ જણાશે કે-એમાં જેમને વધુમાં વધુ સહન કરવું પડયું છે, ઉપસર્ગોની હારમાળામાંથી પસાર થવું પડયું છે અને અતિ લાંબા કાળ સુધી ભવભ્રમણમાં રોકાવું પડયું છે એવા જે કોઈ પણ હોય તે એ ભગવંત મહાવીર દેવ એક જ છે. આયુષ્ય અને દેહમાનની અલ્પતા જ્યારે સહનશક્તિની અધિકતા! વિશેષ અજાયબીમાં તેમના સમયમાં સંખ્યાબંધ ડેરા ! અને અતિશયતામાં દીક્ષાકાળે, કેવલય ટાણે અને નિર્વાણ સમયે માત્ર એકલપણું!!
નયસાર ભવના અંકથી આરંભાયેલ જીવન અવલેકતાં શ્રી સિદ્ધર્ષિ મહારાજકૃત “ ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા ”ના પ્રસંગો નેત્રો સામે રમવા માંડે છે. સત્તાવીશ ભવનું સારું છે ચરિત્ર મુખ્ય પણે કમરાજ સામેના સંગ્રામથી ભરેલું છે અને એમાં હાર-જીતના પલટાતા રંગે નિરખવાના ઘણા ઘણા યાદ રાખવા જેવા, બોધદાયક પ્રસંગે પ્રાપ્ત થાય છે. પંચમ કાળમાં વિષમ દશા સંપન્ન આપણું માટે તો ચરમ તીર્થપતિનું જીવન એ અરણ્યમાં લીલી જગા (Oaseas) જેવું છે. એ વિવિધવણ ચરિત્રમાંથી તવગેવપક માટે તત્વને સંભાર, અષામના ઇચ્છુકને આત્મિક દષ્ટિ, દાતારને દાનની કળા, જયોતિષીને કે વૈદકીય જ્ઞાનના પિપાસુને ઉપયોગી સામગ્રી આદિ કંઈ કંઈ વાનગીઓથી એ ભરપૂર છે. “જેવી દષ્ટિ એવી સૃષ્ટિ સર્જવા સારુ પ્રભુ શ્રી મહાવીર દેવનું જીવન એ પૂરું સામગ્રીવાળું ઉદ્દગમ સ્થાન છે.
આવી રહેલ મહાપર્વને ચક્ષુ સામે રાખી અહીં તો તેઓશ્રીએ જ્ઞાનાવરણ આદિ આઠ કર્મોમાં સમ્રા સમા મહરાજ સાથે એલેલા યુદ્ધ સંબંધી સામાન્ય વિચારણા કરવાની હેવાથી, એ નજરે કેટલાક બનાવો અવકીશું.
૧. ગ્રામચિંતકનું સામાન્ય જીવન–અરણ્ય પ્રદેશ. પરસે ઉતાર્યા પછી મધ્યાહ્ન વેળાનું ભજન. “પેટવરામાં પુન્યવરો કરવાની ભાવના. “મન ચંગા તે કથરોટમાં ગંગા” જેવો યોગ-માર્ગ ભૂલેલા સાધુનો સંગ-આહાર ગ્રહણ અથે વિનંતી. ભજનવિધિથી પરવાર્યા પછી નયસારનું મુનિને દ્રવ્યમાર્ગ બતાવી સાથે ભેગા કરવાપણું અને મુનિશ્રી તરફથી એને નમસ્કાર મંત્રના પ્રદાનમાં ભાવમાર્ગ બતાવવાપણું.
જ્ઞાનીભગવંતોએ ઉપરના બનાવ પર વિવેચન કરતાં કહ્યું છે કે- એથી અનાદિકાળની દુઘમંથને છેદ થયો અને અપૂર્વ એવા સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ નયસારને થઈ. પ્રાપ્ત થયેલા મંત્રનું સ્મરણ એણે જીવનભર એકધારી શ્રદ્ધાથી ચાલુ રાખ્યું. સારા કામનાં મીઠાં ફળ” મુજબ મરણ પછી દેવભવની પ્રાપ્તિ થઈ. દેવતાઈ સુખને.
= (૨૧૩ )
For Private And Personal Use Only
