Jain Dharm Prakash 1948 Pustak 064 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

૧૨૪
હીરો માં પ્રકાશ
{ જંગ
તામાં તે શું પગૢ રાજદરબારમાં પશુ એ મહાન તત્વને પ્રવેશ થયે અને હિંસામ યાને તિલાંજલિ આપવામાં આવી. જેગો આવા યના ઉપર જ પેાતાની નિવાલેલુપતા અને પોતાનો અભાવ પ્રતિ કરતા તેમને માત્ર આ તત્વજ્ઞાન ભારે પડયું ોમાં શંકા નથી,
'
ભગવાન્ મહાવીરે ખીજું તત્વજ્ઞાન ‘ પરિયપરિમાણુ 'નું પ્રરૂપ્યું હતું. તેથી મેગ્ય રીતે સગ્રહીત એલું દ્રશ્ય છૂટું થયું હતું. સ્થાપત્યના અનેક કાર્યાં શરૂ થવાથી, પાઠશાળાઓના પ્રચાર થવાથી, ધ શાળામાં અને દાનશાળાઓમાં શ્વના પ્રેમ વડે કરી દીધેલા હોવાથી દ્રવ્યના અનુચિત સંગ્રહ છૂટે થઇ છાહુ જન સમાજને તે લાગ મળવા માંગો. મેટા સમાજ તેથી રાજી થયા અને સમતાનું તત્વ ધીમે ધીમે લેકેમાં પ્રસરી જનતાને કાંઇક શાંતિ મળવા માંડી. એ સમતા તત્વના પ્રચારને લીધે તિરસ્કરષ્ટ્રીય ખો પૃશ્ય ગણાતા વર્ગમાંથી પણ કેટલાએક ઉચ્ચ કોટીના આત્મામાં નગા, તેમને ગ્ પેાતાની ઉચ્ચતાને અને લાયકાના અનુભવ થવા માંછો. તેથી તેમને માર ખાધાસન મળ્યું, પાતાળે વાલી જગતમાં કેાઈ છે અને ધારીશું તે આપણે પણ પાન થઇ શકશું એવા આત્મવિધાસ તેમનામાં નગ્યા. એ કાર્ય સમતાના મા તારી કરી આપ્યું. સ્ત્રીઓને ઘણુ કાર્યોમાં અનધિકારી ગણી તેમને ઘણી બાબતોમાંથી શાકાત રાખવામાં આવતી, તેમના માટે પણ ભગવાન! રામતા તલે શેટુ આશ્વાસન નિર્માગુ કર્યું. સીએ ધારે તેા મહાતપસ્વિની, મહાસતી, મદ્રાસાથી થઇ શકે છે એ તલના હેા પ્રચાર થતાં સમાજમાં આમૂલા મોટી ક્રાંતિ જન્મી હતી. એ રીતે ભગવાનનું કાર્યાં. અત્યંત ઉશ્ કેરીનું હતું.
ધર્માંનું તત્વજ્ઞાન કે ગાનવિકાસની ગમે તે વિદ્યા અમુક બુદ્ધિજીવી વર્ગના હાથમાં જ સંકુચિત થષ્ટ રહી હતી. ધર્માંનું તત્વજ્ઞાન સરકૃત જેવી મહાન ભાષામાં જ ડાઇ શકે, અમુક વર્ષાંતે જ તે ભાષાના અભ્યાસ કરવાના અધિકાર હોઈ શકે, ખીનો તે જેટલું તેઓ કહે તેટલું સાંભળે. તેમાં તેમના અધિકારની મર્યાદા સાની નય છે, આવી ફરી પ્રચલિત હતી. લેકવ્યાયામાં ધતવા હોઇ શકે જ નહી એવો પ્રતિબંધ મૂકવામાં ગાળેલ હતેા. ભગવાને પ્રલિત ને તકો આપી તેએ જે મગધ દેશમાં જન્મેલા તે દેશ લેક{} સામાન્ય ભાવમાં હલ્લાની સભામાં પ્રવર્તન કર્યું, તેથી તત્વજ્ઞાનને ોધ જગતમાં વિશેય વેગથી પ્રસાર પામ્યો. ા ા વિષયક મહાન કાર્ય હતું, કારણ કે ોિગ્ય સંસ્કૃત ભાષાને મેન તા ગણ્યાંગાંડના પડિતોને જ હતા અને તે પેતાને અનુસરવું જ લેકેને બતાવતા, એવી પરિસ્થિતિમાં સાત ભાષાવાર અત્યંત ઉપયોગી વિશે શે એમાં શંકા નથી. મદ્રારમાં નોધરે ગીતાજી ઉપર એક મરાઠી ીકા લખી લેશે તે વખતના પંડિતમાં માટે ખળાટ થયો તે. તેવા જ પ્રકાર વાય મહાવીરના મ મહાન્ સાસના થવા સંભવ છે. ભાવના સકુચિત વ્યવહારમાં તત્વજ્ઞાન મર્યાદિત વર્ગમાં જ રહ્યું અને તેના લાભ અપ રાખ્યાને જ મળતા રચો. "બહુ જન સમાજ આવા નથી ચિત જ રહ્યો હતો. ભગવાનનું તત્વજ્ઞાન તે જનતા ાણી શકે એવી પ્રશ્નોત્તરીરૂપમાં જ સાગધી જેવી લુકામાં પ્રગત્રિત કર્યું. ગોતમ ગધર પૂરું ને ગાર ખુલાસે લાપે એ કેવી સુ ંદર સ ́કલનાં ! શ્યામામાં શકા ગે અને પરમાત્મા તેને શાંત કરે કવી