________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૨ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ ચૈત્ર થતી જોઈ ચારિત્ર અંગીકાર કરવાની ભાવના પ્રબળ થાય છે પરંતુ કાળલબ્ધિની પ્રાપ્તિની હજુ બે વર્ષની વાર છે તેની સાથે બધું નંદીવર્ધનના શાંત્વનનું કારણ પણ સચવાય છે. આ સમય પૂરો થતાં પ્રભુ ૩૦ વરસની ઉંમરે માગશર વદ ૧૦ ને રાજ કરોડ સોનામહોરોનું દાન આપી રાજરાતને શેભતી દીક્ષા અંગીકાર કરે છે કે તુર્ત જ મન:પર્યવ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે.
મન:પર્યવ જ્ઞાન મનુષ્ય ક્ષેત્રપ્રમાણ વિષયવાળું છે, ગુણપ્રયિક હેવા સાથે ચારિત્રવંતને જ હોય છે. અઢી દ્વીપ અને બે સમુદ્રમાં સંસી પ્રાણીઓના મનથી ચિતવેલા અર્થને પ્રગટ કરે છે જે અપ્રમત્ત ચારિત્રવાળાને જ હોય છે.
કેવજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ અને પૂજવા ગ્ય ગુણે આ પ્રમાણે ચાર જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી પાંચ અભિયહ ધારણ કરી પ્રભુ પ્રામાનુયામ વિચરી પાંચમા જ્ઞાનની પ્રાપ્તિને માટે અસાધારણ પુરુષાર્થ સેવે છે કેમકે કર્મ સમુદાય-કર્મનું દેવું અને નિકાચિત કર્મબંધને બીજા તીર્થકર કરતાં પ્રભુ મહાવીરને વિશે હતાં. આ દેવું આ ભવના છેડા સમયમાં જ પૂરું કરવાનું હતું. આ દેવું કેટલું હશે ? તેનું સરવૈયું તે ૧૨ા વરસ અને ૧૫ દિવસના અધેર તપથી જ કાઢી શકાય. આનું વર્ણન કરતાં જ હૃદય પણ પીગળી જાય, પ્રભુએ સહેલા ઉપસર્ગો-પરિષહ જેનું વર્ણન સાંભળતાં જ નાસ્તિકના હૃદયમાં આસ્તિક ભાવ પ્રગટી નીકળે. આ કર્મને દેવામાં એટલે તપશ્ચર્યા કે દુઃખમાં પ્રભુએ બનાવેલી સહિષ્ણુતા, દયા, ક્ષમા, નીડરતા, નમ્રતા, વિવેક, સ્વાશ્રય, સહનશીલતા, ધૈર્ય, ત્યાગ, પુરુષાર્થ આદિ અનેક ગુણો અનેકવિધ પૂજા તથા ભક્તિને પાત્ર થાય છે.
કર્મનું દેવું પૂરું થયે વૈશાક સુદ ૧૦ ને દિવસે પ્રભુને કેવલ્યજ્ઞાન, વિદર્શન પ્રાપ્ત થાય છે. આ કૈવલ્યજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરાવનાર પિતાના ગુણ જ છે. કૈવલ્યજ્ઞાન એ આત્મિક ગુણોની શક્તિ છે, આત્માનો સહજ સ્વભાવે છે. જે આત્મા નિર્મળપણાને પામતાં આત્મામથિી જ પ્રગટે છે.
આજનો જ્યક્તિ આ ગુણની પૂજા અને સ્મરણ કરવા માટે જ છે. પ્રભુને બોધ ધર્મ અને તત્વજ્ઞાનનું દર્શન કરાવે છે. ધર્મ પ્રાણુઓને સુખી થવાનો માર્ગ બતાવે છે જયારે તત્વજ્ઞાનથી વિચાર નિર્ણયાત્મક બને છે. ધર્મ દુ:ખને દૂર કરવા માટે છે જે ત્યારે તરવજ્ઞાન દુઃખનું સ્વરૂપ સમજાવે છે. પ્રભુ મહાવીરના જીવનમાંથી પ્રગટ થતા આ બે સિદ્ધાંત સમજવા જેવું છે.
આપણે આપણી સંસ્કૃતિને સંભારીએ અને ગુણ પૂજને સમજીએ તે જેના હાલ મુખ્ય ત્રણ વિભાગો અને તેમાંથી નીકળેલા બીજા અનેક ભેદ એ વિભકત બનેલી જેને કામ દિવસે દિવસે કંગાલ બનતી, શ્રદ્ધામાં ઉતરતી જતી, શારીરિક બળ ગુમાવતી, પરાશય વેઠતી, તિરસ્કાર પામતી, ધર્મથી વિમુખ થતી, વિવાદમાં ઘેરાતી, ફેશનની બલામાં ફસાતી બચી જાય.
For Private And Personal Use Only
