________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૬
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
[ચત્ર તેની અસર શરીર અને મન ઉપર બહુ માઠી થાય છે. વૃદ્ધ થયેલ સંયમ પાળનાર માણસને શયની કોઈ અસર થતી નથી.
આ મહાન વિશ્વના પ્રમાણમાં આપણે વસીએ છીએ તે પૃથ્વી ઘણુ અપ છે. પૃથ્વી ઉપરના પ્રાણીઓમાં પણ માણસ અતિ અદ્રુપ છે. અનંત કાળના પ્રમ
માં માણસના જીવનની અવધિ કેટલી અ૯પ છે ? છતાં માણસ અનંત કાળ અને અસંખ્યાત ક્ષેત્રનો વિચાર કરી શકે છે, જ્ઞાનમાં ગ્રહણ કરી શકે છે, એકેદ્રિય જીવથી ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતા અનંત શકિતવાળા પરમપદ તીર્થકર પદને જીવાત્મા પામી શકે છે. ઉત્તરોત્તર વિકાશ થવો તે એક સનાતન નિયમ છે. તે નિયમમાં ધ્યેય છે, હેતુ છે. તે નિયમને આશ્રી નીતિના અને ધર્મના નિયમો બંધાયા છે. તે સનાતન નિયમને જાણનાર અને વર્તનાર માણસ અનંત વિશ્વ કલ્યાણના ચાલતા સૂરના તાનમાં ( In tune with the infinite ) છે અર્થાત્ તેનું જીવન વિશ્વકરયાણના માર્ગને અનુકૂળ છે, પ્રતિકૂળ નથી.
માણસમાં પશુતા, માનવતા અને એશ્વર્યતાનું ત્રિત્વ છે. ઉત્તરોત્તર વિકાસ થતાં પૂર્વ પૂર્વની વૃત્તિ ગણ થાય છે અને ઉત્તર ઉત્તરની વૃત્તિ પ્રધાન બને છે. પૂર્ણ વિકાસ થવા પછી એશ્વર્ય પદને માણસ પામે છે. એવા પરમપદને પામેલા માણસો જગતમાં માર્ગદર્શક-સીમારૂપ છે.
વિજ્ઞાનના જમાનામાં અને બુદ્ધિવાદમાં ઉછરેલા મનુષ્યોને મરણ પછી બીજું જીવન છે કે નહિ અર્થાત પરલોક છે કે નહી તે સહજ સવાલ થાય છે. આ સવાલનો એક જ જવાબ હોઈ શકે કે જે આ મનુષ્ય જીવનમાં માણસ ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતે જોવાય છે, તો આ જીવન સાથે તેની વિકાસની પૂર્ણાહુતિ થવા સંભવ નથી પણ જીવને પૂર્ણ વિકાસ થવા મરણ પછી પણ બીજું જીવન હેવું જોઈએ. મરણ પછીના જીવનને વિચાર બાજુએ રાખીએ તો પણ જે માણસે પૂવવસ્થા સગુણમાં, આનંદમાં અને પરહિતમાં ગાળી હોય છે તેની ઉત્તરાવસ્થા સુસંસ્મરણથી રિપૂર, સુખી અને આનંદવાળી હોય છે જ્યારે કુકમમાં કાઢેલ જિંદગીવાળાની ઉત્તરાવસ્થા દાખી, ભયયુક્ત અને અફસોસથી ભરેલી હોય છે, અર્થાત કુકર્મનાં ફળે આ ભવમાં જ માણસ ભેગવતો જણાય છે. : ગત ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતા વિશાળ પ્રવાહરૂપ જણાય છે. તે પ્રવાહ પૂર્ણતાએ પહોંચેલો કે ઉત્તરોત્તર હાનિ થતો જણાતો નથી તેમાં જીવોના વિવિધ નવા આકારો ઊભા થાય છે. અને નોંધાયેલ ટૂંકા એતિહાસિક કાળમાં પણ ઉત્તRાર ઉન્નત દશા નજરે પડે છે. માણસ એક વખત યત્ન કરે છે, પાછો પડે છે. ફરી યત્ન કરે છે, પણ પાછો પડે છે, પણ છેવટે તો ઉત્તત દશાને પામતે જોવામાં આવે છે. આપણી કલપનામાં પણ ન આવે એ સનાતન નિયમ જગતના દેખાતા પ્રવાહ પાછળ કામ કરી રહ્યો છે.
For Private And Personal Use Only
