________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
t૩૦ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
| ચેત્ર બ્રાહ્મણ સંરકૃતિમાં યાચકભાવનો નિર્દેશ કરાએલે હોવાથી આ કૂળ હલકું ગણાય છે. વ્યક્તિ તરીકે દ્વિજ વર્ષે ભાદા તથા દેવાનંદાજી ઊંચી સંસ્કૃતિને પામેલા હતા. તેમજ તદ્દભવમેલગામી હોવાથી હલકા કુળના કહી શકાય નહિ. સંસારની પરાકાષ્ઠા જતાં પ્રમુના નવા માબાપ કરતાં આ જૂનાં માબાપ વધારે ઊર્વગામી છે. વળી જેન સિદ્ધાંતમાં તે જ્ઞાતિના ભેદભાવ વિના મોક્ષ કહ્યો છે એટલે નીચ ગાત્ર તે તીર્થકરને પ્રાપ્ત કરવાની શારીરિક શક્તિ( વજીભનારાચ સંદણ)ને અર્થે જ કહેવાયું છે, કે જે શક્તિ ક્ષાત્રસંસ્કૃતિમાંથી એટલે ક્ષત્રિય માતાનું દૂધ ધાવીને જ પ્રાપ્ત કરી શકાય. જેથી દરેક તીર્થકરોએ ક્ષત્રિયને ત્યાં જન્મ લીધેલા આપણે વાંચીએ છીએ. યજ્ઞયાગાદિ હિંસક પ્રવૃત્તિ કરી યાચક વૃત્તિથી પાઘણું ચલાવનાર બ્રાહ્મણની સંસ્કૃતિ કદી વખાણી શકાય નહિ પરંતુ જે સરકૃતિએ અનેક ધર્મામાઓ ઉત્પન્ન કર્યા તેને નીચ કુળ કહીને અવગણના કરી શકાય નહિ. જૈન દષ્ટિ ગુણગ્રાહી અને ન્યાયી છે જેથી આ અપેક્ષા ભાવ સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો છે. - શારીરિક શક્તિની જરા અપૂર્ણતાએ ઘાસના તૃણ જેટલો પરિશ્રઢ રાખી તેની સાધના કરનાર બગદાલવ રૂષિ, અને શ્રી કૃષ્ણને ભેટ આપવા માટે જેની પાસે પાશેર તાંદુલ નથી એવા અતિ દીનદશાએ પહોંચેલા પણ અયાચક રહેલા વિપ્ર સુદામાજી તેમજ શનના પ્રકાશક અષ્ટાવક્ર રૂષિ જેવા મહાત્માઓ વિકકુળમાં જ અવતર્યા હતા, તેને હલકું કહી શકાય નહિ.
બંધ અને મોક્ષનું સ્વરૂપ, तदा बन्धो यदा चित्तं किश्चिद्वाञ्छति शोचति । किश्चिन्मुश्चति गृह्णाति किश्चिद् हृष्यति कुप्यति ।। तदा मुक्तिर्यदा चित्तं, न वाञ्छति न शोचति । नमुश्चति न गृह्णाति, न हृष्यति न कुप्यति ।। तदा बन्धो यदा चित्तं, सक्तं कास्वपि दृष्टिषु । तदा मोक्षो यदा चित्त-मसक्तं सर्वदृष्टिषु ॥
" यदा नाई तदा मोक्षो यदाह बन्धनं तदा"
પ્રભુને જન્મસમય. વિક્રમ સંવત ૧૪ર પહેલાં ઈ. સ. પૂર્વે ૫૯૮ ચિત્ર સુદ ૧૩ મંગળવાર રાત્રિના મુખ્ય સમયે ઉત્તરાફાગુણી નક્ષત્રમાં આવેલા ચંદ્રના શુભ સેગમાં કાશ્યપ ગોત્ર અને ઈકુ વંશમાં અપાપા દેશના ક્ષત્રિય કુંડ નગરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાને ત્યાં જમ્યા. પ્રભુને જન્મ એતિહાસિક દ્રષ્ટિએ મહારાજા શ્રેણિક, ગૌતમબુદ્ધ અને બીજા પ્રસંગે જોતાં ઈ. સ. પૂર્વે ૫૯૮ના જન્મની માન્યતા જૈનમાં પ્રચલિત છે પરંતુ અમે જે કેબી, કામનાપ્રસાદ જૈન ને કે. પી. સવાલના મતે કઈક જુદા પડે છે.
આ દિવસ એટલે બધા મહાન છે કે જગતના સર્વ જીવે આ વખતે સુખને અનુ
For Private And Personal Use Only
