________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વ્યવહાર–કૌશલ્ય લેખક—માર્ક્ટિક tailo(૯)
જિંદગી ચૂકી છે અને તે વખતની ખાદીથી વધારે ફૂંકી થાય છે
:
જીવી જીવીને માણસ જીવે તેા એ કેટલું જીવે ખૂબ ધડાકા મારી ખોલી દઇએ તે મા વર્ષ ! અત્યારે તે પીસ્તાળાથી આગળ વધે એટલે ‘ ઘરડા' કહેવાય છે. અને વન વંધ્યા તે ણે ભાગ્યશાળી ગણાય છે. આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ આદિ અનેક રાત્રુ જીવનને ટૂંકું બનાવી દે છે અને છતાં કદાચ પૂરાં સો વર્ષ જીવાય તે યે ઘણાં કામ અધૂરું રહી જાય છે. પોતાનાં સર્વ કા પૂરાં કરી, ખમતખામણાં કરી, વાનપ્રસ્થ થઇ, મરણની રાહ જોતા બેસે એવા વીરલા તેજ્વલ્લે જ મળશે. કદી સાધારણ રીતે પચાસ સાફ વર્ષ જીવ્યાં તે તેમાં પણ શુ ? પીશેક વર્ષે તે તૈયારીમાં જાય અને બાકાનાં શોક, સંતાપ જીવનકાહ અને ચિંતામાંથી મુક્ત વર્ષો ગણીએ તે વાતમાં કાંઇ માલ નથી-એવું આધેડ વય સુધી પહોંચનારને જરૂર લાગે તેમ છે. ગમે તે દૃષ્ટિબિન્દુથી જોઇએ તે જિંદગી ઘણું ટૂંકા છે એમ લાગ્યા વગર રહે તેમ નથી. આ કારણે મરવાની વાત ઘણાખરાને ગમ પણ નથી અને વ્યવહારરસીઆને તે એ શબ્દનું ઉચ્ચારણ પણ અપશુકનથી ભરેલું લાગે છે
6
6
આવા ટૂંકા જીવનની જે થાડી પળેા મળે તેને યોગ્ય રીતે કરકસરથી ખરચવી જોઇએ એને તે મુસીબતે સાંપડેલ ધનની પેઠે વાપરવી જોઇએ. એની સાથે નકામાં ચેડાં ન કઢાય. યાદ રાખવું ઘટે કે આવા અવસર ફરી ફરીતે મળવાનેા નથી. તેમ જાણ્યા છતાં નકામી કુ ફરવામાં, ગપ્પાં મારવામાં, પારકી નિદા કરવામાં, ખાવાપીવાની ખટપટા કરવામાં, લોકો લડાવી મારવામાં કે આળસમાં પડ્યા રહેવામાં એક ક્ષણ પણ કેમ જવા દેવાય ? માણસને એક એક દીકરા ઘડપણમાં સાંપડ્યો હોય તેના જેટલુ એનુ ( સમયનુ) જતન કરવુ. જોકે ખીણ લાખીણા જાય ’, અને ‘ એક સમય પણ પ્રમાદ ન કરે 'આ સૂત્રેાતે હૃદ પર ચીતરી રાખવા ઘટે. અનેક વાર તકા મળી તે ગુમાવી છે, પણ આ વખત તેા મળેલ તક લાભ લેવા છે એવા નિશ્ચય કરી એક ક્ષણ પણ નકામી ન જવા દેવા ઘટે. · વખત એ ધન છે. ' એના સંબંધમાં જે ગાફેલ રહે તે માડા માડે! પસ્તાય. ઘડીની રેતીના પ્રત્યે કણનાં મૂલ્ય છે અને એને મૂલવનાર જીવન જીવી જાણે છે, અતિ ટૂંકી જિંદગીને વખતનું બાદી ફરી સમજુ માણસ વધારે ટુંકી ન જ કરે. વખતસર કામ કરનાર, નકામી બાબત માથાં ન મારનાર, માધ્યને દૃષ્ટિ સન્મુખ રાખનાર, વ્યવહારમાં વધારા પડતા નકામા ન લેનાર આનંદથી જીવ છે, ટૂંકુ પણ મુદ્દામ જીવન જીવે છે અને અવસર આવે છે આનંદગાન કરતા પંથે પડી ાય છે. કુશળ માણસ વખતની સાચી કિંમત કરે છે.
* Lite laorever short, is jaie still shorter by waste of time. JOHNSON. ( 3-8-3
For Private And Personal Use Only
