________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનું સ્વરૂપ.
બુદ્ધિરૂપ મંત્રીની સાથે એકતા તથા એક વિચાર ન રાખતાં તે કેવળ સ્વેચ્છાચારી અની નય છે. આવા કારણથી જીવરાજનું નગર ખેડુ દુ:ખી રહે છે, આમ છતાં પણ જો જીવરાજ સાવધ અને દ્રઢ બની પેતાના ડાહ્યા માંત્રી બુદ્ધિની સાથે એકમત થઇને-શાંતપણે વિચાર ચલાવે ને ઉત્પન્ન થયેલા કામની સત્તા નિખળ કરી નાખી તેને પોતાને વશ કરી લઇને પેાતાના કરી રાખે તે પછી કેદિ પેાતાની મેળેજ આધીન થઇ જાય છે અને જીવરાજના રાજ્યમાં કઇ જાતના ઉત્પાત કરી શકતા નથી. આમ થવાથી જીવરાજનું રાજય પરમ સુખ રૂપ થાય છે. કામ અને ધ મહા ન/ખટ છે ખરા, પણ તેને શરીરની રક્ષાને માટેજ રાખેલા છે, શરીરના નાશને માટે રાખેલા નથી. પરંતુ જો જીવ તેમને વશ થઇને દુરાચારી મના જાય તેા તેનુ આખું રાજ્ય નાશ પામે છે. શરીરની દરેક ઇન્દ્રિયને પણ તે સ્વચ્છંદતાથી પેાતાને ઇચ્છિત માર્ગે ચાલવા દેવામાં આવે તે તેથી પણ માટે અનર્થ થાય છે, માટે જીવરાજ સવ ઇન્દ્રયાને પાતાને વશ રાખે, સર્વને પોત પોતાની ઇચ્છાનુસાર ચાલવા ન દે તેાજ જીવરાજનું રાજ્ય સુખરૂપ ચાલે. કામ, ક્રોધ, ઇત્યાદિ ત્રિના દેહરૂપી રાજ્યના નિભાવ થતા નથી, તેમ તેએ પ્રબળ અને ઉન્મત્ત થઇ જાય તે તેથી પણુ અનર્થ થાય છે; માટે પ્રત્યેક સમયે બુદ્ધિરૂપી મંત્રીએ તેને પ્રમળ ન થવા શ્વેતાં હમેશાં દખાયા જ રાખવા જોઇએ. તેએ પાતાને વશ રહે એટલે જીવરાજ સદા સાવધ રહી પોતાપણાને વિસરી જતા નથી, પેાતાનુ રાજ્ય સુખરૂપ ચલાવે છે અને પરમાત્માથી વિમુખ ન થતાં તેની કૃપાનું પાત્ર છની જાય છે. પરમાત્માની કૃપા સોંપાદન કરવી એજ તેનુ ખરૂં કર્તવ્ય છે; કેમકે તે કુપાળુ તે પોતે સમાન છતાં તપ છતાં તેમનાથી દૂર પડી ગયેા છે. તે તેમની કૃપા વિના તેમનાં દર્શન પામવાના નથી, તેમને મળવાની તદ્રુપ થઇ જવાની તે આશાજ કયાંથી? જો જીવ ક્રિયાને વશ થઈ પેાતાની મરજી પ્રમાણે ચાલવા માંડે છે તે તે જીવને આ જગતમાંથી કાળાંતરે પણ છુટકે થતા નથી, પશુ જો તેને કાઈ સત્પુરૂષના સમાગમ થાય છે તેા તેનું કલ્યાણુ થઇ શકે છે. તે ઉપર એક દષ્ટાંત છે તે છઠુ ઉપયોગી હેાવાથી આ નીચે આપવામાં આવ્યું છે. દરેક મનુષ્યે આત્મકલ્યાણાર્થે ઇન્દ્રિયાને દમી કબજામાં રાખી પરમત્માની ભક્તિ કરવાની ટેવ પાડવી, જે મનુષ્ય પોતાના ઉપર મરહ્યુ છે એવુ' જાણી પાપકર્મ કરતાં હમેશાં ફરતા રહે છે તેમજ કરેલાં નૃત્યના જવાબ આપવાના છે એવુ જાણે છે તે કદાપિ અયોગ્ય કર્મો કરતા નથી. અર્થાત્ તેનુ ફળ ભેળવવાનુ છે એમ તે સમજે છે.
For Private And Personal Use Only
760
એક મહાન રાજા હતા. તે વિષય વાસનામાં ભાન ભૂલી જઇ પોતાની રૈયતની સ્ત્રીએ ઉપર બેઅદબી જીલમ ગુજારતા હતા. તેમજ તેના જનાનાની સર્જ રાણી.
