________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આયાનું સ્વરૂપ
કરી તે રાજાની સન્મુખ આવી ઉભો રહ્યો અને કહેવા લાગે –“હે રાજા આજે પણ મારી પ્રસાદી ચાખતા જાઓ અને કાલે ઠરાવેલ વખતે આપ મુનિ પાસે પધા, એટલે તે સઘળી સ્ત્રીઓ તમને બતાવશે. રાજા તેની વાત સાંભળી બુટ્ટી ખાઈને ચાલતે થયે. દેવ પણ પિતાને સ્થાનકે ગયે.
મુનિના મુખથી મરણના સમાચાર સાંભળી રાજા ભયભીત થયે અને મહેલ માં આવીને તે વાતની જનાનાને અને પ્રધાન, અમલદાર, રાજકુંવર સર્વને જાણ કરી; એટલે રાજાની પૂરતી સંભાળ રાખવાની બેઠવણ કરવામાં આવી. છતાં મરણના ભયમાં તેની આખી રાત ચાલી ગઈ.
પ્રભાત થશે. પોતાનું મરણ થયું નહિ, તેથી તે રાજા મુનિ પાસે આવી કહેવા લાગ્યો-“હે દયાળુ ! હવે આપની સ્ત્રીઓ બતાવો.' મનિ બોલ્યા-હે રાજા આજ રાત્રિએ તે ભેગવિલાસ કેવા કર્યા? તે કહે, ત્યારબાદ હું તને મારી સ્ત્રીઓ બતાવીશ.”
રાજા કહે “મહાત્મા! મરણની બીકથી ભોગવિલાસ કરવાનું મને ભાન રહ્યું નથી. આખી રાત્રિ મારું મન મરણની બીકમાં પરોવાયેલું રહેલું છે તે રી ભેગવિલાસની વાત તે તદન ભૂલી ગયે છું.' મહાત્મા બેવ્યા–“હે નરેશ! મેં તને મરણના વખતની બાર કલાકની મહેતલ આપી હતી તેમાં પણ તું ભાન ભૂલી ગયો અને મરણના ભયથી ભેગવિલાસ પણ ભૂલી ગયે. તે અમે તો ડગલે ડગલે મરણના ભયથી ડરીએ છીએ કે રખેને કદાચ કોઈ અઘટિત કાર્ય થઈ જશે તે મુઆ પછી તેનું ફળ અવશ્ય જોગવવું પડશે. આવી ચિંતામાં સતત પડેલા એવા અમને ભેગવિલાસ કરે કેમ સૂજે અને તેથી જ હે રાજન ! અમારે સાધુને તે સ્ત્રીઓ કયાંથી હોય?” આવાં બોધદાયક વચને મુનિના મુખેથી સાંભળી રાજા મનમાં વિચારવા લાગ્યો કે-મનુષ્યદેહ ધારણ કરી કાંઈ પણ અંદગીનું સાર્થક કર્યા વગર માત્ર ભોગવિલાસમાં મારી આખી ઉમર ગુજારેલી છે. મરણનો ભય છોડી દઈ અઘટિત કાર્યો કરવામાં ખામી રાખી નથી, તેથી મને ડર રહે છે કે મુ આ પછી મારી કેવી ગતિ થશે?” રાજાનું મુખ ઉદાસિન જોઈ મુનિ બેરવા-હે રાજન! શું વિચાર કરે છે? તારે તારા આત્માનું કલ્યાણ કરવું હોય તે તારી ઇદ્રિને વશ રાખી મરણની બીક રાખ, કેમકે મુઆ પછી તારે તારાં કરેલાં પાપ પુણ્યને જરાએ જરા હિસાબ આપવો પડશે અને તેને બદલે ભેગવ પડશે.” આ પ્રમાણે સાંભળી રાજાએ અઘટિત કર્મો કરવાં તે વખતથી જ છેડી દીધાં અને સુકૃત્યો કરી બાકીનું આયુષ્ય ભેળવી દેવલોકમાં દેવ થશે. ત્યાંથી આવી ઉત્તમ ગતિને પામશે.
આ વાતને તાત્પર્ય એ છે કે જીવ એક રમકડા જેવું છે. તેને કામ કે ધાદિ જેવી રીતે નચાવે તેવી રીતે તે નાચે છે, માટે કામ કે ધાદિકને વશ ન થતાં દરેક ઇદ્રિોને વશ રાખી સારાં કાર્યો કરવાં કે જેથી સદ્ગતિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
અમીચંદ કરશનજી શેઠ.-- મારતર-વીશળવુડમતીયા.
For Private And Personal Use Only
