Jain Dharm Prakash 1917 Pustak 033 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

'મતિ પ્રકર.
એ તને સુરપષ્ટ કરતા છતા શાસકાર કહે છે
परकृतकमणि यस्मानाकामाले संक्रमो विभागों वा ।
तस्मात्सत्यानां कर्म यस्य यत्तेन तदेयम् ।। २६५ । અર્થ–જે કારણ માટે અવકૃત કર્મને વિષે અપકૃત કમસેકમતા નથી અથવા વહેંચાતા નથી, તે કારણ માટે જે નાં કરેલાં કર્મ હોય તે તેણે જ વેદવ્યાં જોઈએ. રપ
ભાવાર્થ–બીજા છએ કરેલાં કર્મ એટલે અન્ય કેઈએ કર્મ કરેલ છે તે બીજા કેઈના કરેલા કર્મમાં સંકમી શકતા નથી. કેઈ શંકા કરે કે કદાચ બધાં કર્મ સકમી ન શકે પણ તેને એક દેશ (વિભાગ) સંક્રમી શકે કે કેમ? તેનું સમાધા કરે છે કે-પકૃત કર્મને એદ દેશ-વિભાગ પણ અન્યત્ર સંકિમી શકે નહિ. કેમકે એમ ઘવાથી તે કૃતનાશ અને અકૃતામ્યુપગમ નામના દોષ લાગુ પડે, તેથી પ્રાણનાં કર્મ છે જેનાં તે તેણે જ વેદવા–અનુભવવાં જોઈએ. પણ તેની અન્યત્ર સંક્રાન્તિસંકમણ થાય નહિ. ર૬પ હવે મેહનીય કર્મનો ફર્યો થતાં રેપ કર્મને અવશ્ય થાય તે બતાવે છે–
मस्तक चिविनाशात्तालस्य यथा वो भवति नाशः । तत्कर्मविनाशो हि मोहनीयक्षये नित्यम् ।। २६६ ॥
અર્થ-જેમ તાડના શિખર ઉપર થયેલી સૂચીને નાશ થવાથી નિશ્ચયે તે (તાડ)ને નાશ થાય છે તેમ મેહનીય કર્મને ક્ષય થયે છતે સમસ્ત કર્મનો નિયમો નાશ થાય છે. ૨૬૬
ભાવાર્થ-તાડવૃક્ષને મસ્તકે જે સૂચિ (સુઈના આકારે) ઉગે છે તેને વિનાશ થયે તે તાડકનો અવશ્ય નાશ થાય છે તેમ મોહનીય કમની સકળ (અઠ્ઠાવીશ કવિને નાશ થયે બાકીનાં સાત કમને નિરો નાશ થાય છે, અન્યાય અને વ્યતિરેકથી મેહની સાથે શેષ કર્મનો સંબંધ જાણવો. રદ
छद्मस्थवीतरागः कालं सोऽन्तर्मुहूर्तमथ भूत्वा । યુવિધાવાળાન્તરનાક્ષામવા | રડ ! शास्वतमनन्तम नतिशयमनुपममनुचरं निरवशेषम् । संपूर्णमप्रतिहतं संप्राप्तः केवलज्ञानम् ।। २६८।।
૧ ઉગી નીકળેલી. રસોય જે અગ્ર ભાગ.