Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

શ્રી જ્ઞાનસાર સર્વ વિવરણ.
૨૦, વસ્તુઓનાં પ્રતિબિંબ ચોખી રીતે પડી રહે છે તેમ નિર્મલ જ્ઞાનચક્ષુથી પણ ત્રિભુવનવતી સર્વ પદાર્થોનું યથાર્થ ભાન થઈ શકે છે. માટે જ મુમુક્ષુજને જ્ઞાની પુરૂના બહુમાનપૂર્વક અહેનિશ જ્ઞાનનું આરાધન કરવા ઉજમાલ રહે છે. ૨. હવે પ્રસંગોપાત ગ્રંથકત્તાં શાસ્ત્રનું લક્ષણ કહે છે. '
શાણનાત ત્રાશય, યુ ફાઉં નિરnતે છે
वचनं वीतरागस्य, तत्तु नान्यस्य कस्यचित् ॥ ३ ॥
ભાવાર્થ મેક્ષ માર્ગનું શાસનવ્યથાર્થ કથન કરવાથી અને ભવ્ય પ્રાoઓનું હરેક રીતે ત્રાણુ-રક્ષણ કરવા સમર્થ હોવાથી જ જ્ઞાની પુરૂ શાસ્ત્રવચનને સાર્થક લેખે છે. એવું સમર્થ શાસ્ત્ર તે વીતરાગનાં જ વચનરૂપ હોય છે. તે વિના અન્ય રાગી દ્રષી કે હાથીનનાં વચન સત્શાસ્પરૂપ હોઈ શકતાં નથી. વિતરાગ પ્રભુનાં સઘળા વચન સર્વ દેષરહિત અને સર્વ ગુણસંપન્ન હોવાથી જ શાસ્ત્રરૂપે માન્ય કરવા યોગ્ય થાય છે. પરંતુ તેવા ગુણ વગર અન્ય વાગાડંબરીઓનાં વચન સતશાસ્ત્રરૂપ નહિ હોવાથી મુમુક વર્ગને માન્ય કરવા એ થતાં નથી. ૩.
સતુશાસ્ત્ર માનવાથી માનનારને શો ફાયદો થાય છે ? તે શાસ્ત્રકાર પોતે જ બતાવે છે.
शास्त्रे पुरस्कृते तस्माद् , वीतरागः पुरस्कृतः ॥
पुरस्कृते पुनस्तस्मिन्, नियमात् सर्वसिद्धयः ॥ ४ ॥ ... ભાવાર્થ સંશાઅને આગળ કર્યાથી વીતરાગને જ આગળ કર્યા સમજવા. અને વીતરાગને આગળ કયે છતે નિ સર્વ સિદ્ધિઓ સંપજે છે. ૪. વીતરાગ પ્રભુની પવિત્ર આજ્ઞાઓને માન્ય કરનારના સર્વે મનોરથ સિદ્ધ થાય છે, ત્યારે એકાંત હિતકારી પ્રભુની પવિત્ર વાણીને અનાદર કરનાર અજ્ઞાની જનોના કેવા હાલ થાય છે તે શાસ્ત્રકાર બતાવે છે –
'પ્રણાર્થેનુવાવંત, રારી વિના નડાઃ |
प्राप्नुवन्ति पर खेदं, प्रस्खलन्तः पदे पदे ।। ५ ।। ભાવાર્થ--- શાસ્ત્રરૂપી દિવ્ય દીપકની સહાય વિના અજાણ્યા વિષયમાં એકજમ દોડતા દુબુદ્ધિ જને માર્ગમાં પગલે પગલે ખલના પામતા પરમ પેદને અનુભવે છે. શાસ્ત્રરૂપી દિવ્ય ચક્ષુ વિના જીવને સત્ય માર્ગ સૂતોજ નથી, તેથી સત્ય માર્ગથી ચૂકી–ખલિત થઈને જીવ આડોઅવળે અથડાઈ બહ હેરાન થાય છે. શારમવિરૂદ્ધ સ્વપલ કવિપત માર્ગે ચાલતાંજ . જીવને એવા જોખમમાં ઉતરવું પડે છે. જે વીતરાગ વચનનું શરણું લહી તે મુજબ વર્તન
૫ પાનું કારણ રહે નહિ. ૫,