Jain Dharm Prakash 1914 Pustak 030 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

જૈનધમ પ્રકાશ
ર
તમામ પદાર્થા અને તેમાં રહેલા અનતા ભાવેને કેવળી સદશ વ્હણે છે અને તે પ્રમાણે પ્રરૂપી શકે છે. શ્રીસિમધર સ્વામીએ શક ઇંદ્ર સન્મુખ જેવુ નિગા દનું સ્વરૂપ કહ્યું તેવુંજ સ્વરૂપ શ્રી આરતિસૂરિ મહારાજે ઇંદ્રને કહી સંભનાખ્યું જેથી ભગવંતે જે તેના હવાલે આપલે તેની ઇંદ્રને ખાત્રી થઇ. આવા પ્રખળ શક્તિવાળા શાસ્ત્રચક્ષુ મેળવવા માટે કેવા અપ્રમત્ત ભાવની આવશ્યક્તા હાવી એઇએ ? તેનો વાંચકે વિચાર કરવા. ૨
શાસ્ત્ર શબ્દમાં રહેલા બે અક્ષરનો નિરૂક્તિથી એવો અર્થ કરવામાં આવ્યા છે કે શાસન કરવાથી અને ત્રાણુ કરવાથી શાસ્ત્ર કહેવાય છે. અર્થાત્ મોક્ષમાર્ગ યથાર્થ બતાવવાથી અને ભવ્યતાનું આ સસારના દુઃખાથી રક્ષણ કરવાથી શાસ્ત્ર શબ્દ અન્યર્થતાને પામે છે. એવું શાસ્ત્ર તે સર્વજ્ઞ કથિત-વીતરાગ ભાષિતજ હોઇ શકે. અન્ય શાસ્ત્રમાં એ અને ભાવ ઘટી શકતા નથી. કારણકે રાગી દ્વેષી અને મેહી દેવાના તેમજ તેવા ગુરૂઆના બનાવેલા તે અતાવેલા શાસ્ત્ર! ખરા મોક્ષમાર્ગ બતાવી શકતા નથી; કેમકે તેઓ પાતેજ સાં સારિક સુખના-પૈગળિક સુખના અભિલાષી હોયછે, અપેળિક સુખની અલિલાષા પણ તેમને હાતી નથી. અને સંસારને સર્વથા દુઃખમય તેમણે જાણ્યાજ નથી, તેથીજ ભવ્યજીવાનુ તેમના ધર શાસ્ત્ર સસારનાં દુઃખોથી રક્ષણ પણ કરી શકતા નથી. ૩
શાસ્ત્ર શબ્દના વાસ્તવિક અને સમજીને તેવા શાસ્ત્રાને આદર કરે છે તેણે તેના ઉપદેશા વીતરણનો આદર તે કાંજ છે, કારણ કે જેના વચનને આદર કરવામાં આવે તેને શિરસાવદ્ય ગણવામાં આવે તેના વક્તા તે સર્વથા માનનીય--પૂજનીય—વંદનીય હાયજ, તેમાં આશ્ચર્ય શું? અને જ્યારે વીતરણ પરમાત્માના સાદર કર્યું ત્યારે તે પ્રાણીઓને સર્વસિદ્ધિઓ નિશ્ચયે સહેજે પ્રાપ્ત થાયજ એ નિઃસ’દેહુ સમજી લેવું. ૪
જેમ અધારી રાત્રીએ દીપક વિના અણજાણ્યા માર્ગે ચાલનાર માણસ સ્થાને સ્થાને સ્ખલના પામે છે, તેમ આવા અત્યુત્તમ શાસ્ત્રચક્ષુ મેળવ્યા સિવાય સ્વમતિ કલ્પનાથી જે ઉટપટાંગ ચલાવે છે, મનમાં આવે તેવા માર્ગ બતાવે છે અને પોતે ઘે૰ માર્ગે ચાલે છે, તે દુર્ગતિમાં ગમન કરવારૂપ સ્ખલના પગલે પગલે પામે છે; તેથી પ્રથમ શુદ્ધ ચક્ષુ મેળવવા પ્રયત્ન કરવેા અને નિર્મળ ચક્ષુ પ્રાપ્ત થયા પછી તેનાવડે દેખવામાં આવતા માર્ગો પૈકી નિષ્કંટક માર્ગે ગમન કરવું કે જેથી નિર્વિઘ્ને મેક્ષપુરીએ પહેાંચી શકાય. અષ્ટ અર્થાત્ ચર્મચક્ષુએ ન દેખાય તેવા-સાતિશાયી જ્ઞાનવડેજ દેખી-જાણી શકાય તેવા પદાર્થાંમાં-તેવી હકીકતમાં શાસને બાજુ પર મૂકીને તેને અભ્યાસ કર્યો સિવાય પોતાની બુદ્ધિ પર મુસ્તાક