________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨૮
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
સર્વથા તજવોજ પડશે. રાગ તજાશે તેજ દ્વપ તજશે. રાગ ને શ્રેષમાં વધારે મુફિકેલ કાર્ય રાગને તજ તે છે અને તેથીજ પરમાત્માને વીતરાગ શબ્દથી બોલાવાય છે, વીતષ કહેવામાં આવતા નથી. કેમકે રાગ સર્વથા ગમે ત્યાં દ્વેષ તે ગયેલેજ સમજ. પણ શ્રેષ જાય ત્યાં રાગનો સર્વથા અભાવ ન સમજે. જે કે રાગ ને ઢષ એ બંને મિત્રો છે અને એ ઓછા વધતા થાય પણ સર્વથા તે સાથેજ જાય તેવા છે, તે પણ તેમાં મુખ્યતા રાગની છે અને તેથીજ રાગ કેશરી અને શ્રેષગજેન્દ્ર કહેવાય છે. ક્રિષને ગજેની ત્યારે રાગને કેશરીસિંહની ઉપમા આપવામાં આવેલ છે.
આવા રાગને સર્વથા ત્યાગ કરનાર–તેને કાયમને માટે આત્મગૃહમાંથી દેશવટો આપનાર પરમાત્માજ વિતરાગ કહેવાય છે. અને તેજ ખરેખરા દેવશાને લાયક છે–ખરૂં દેવત્વ તેમનામાં જ છે. રાગી દ્રષી એવા અન્ય દેવેમાં ખરું દેવપાયું નથી. રાગી દ્રષિી દેવનું દેવપણું કહેવા માત્ર અને અપકાલીન છે. તેને હજુ ભવભ્રમણ બાકી રહેલું છે, તેથી તેમની દશાને ફેરફાર થતાં વાર લાગતી નથી. એક ગતિમાંથી બીજી ગતિમાં જતાં, માતાના ગર્ભમાં અશુચિના મધ્યમાં રહેતાં અને હલકી જાતિમાં જન્મ ધારણ કરતાં તેમનું દેવપણું સર્વથા નાશ પામી જાય છે ત્યારે વીતરાગ પરમાત્માનું દેવપણું કદાપિ કાળે પણ નાશ પામતું નથી– સર્વ કાળે એક સરખું જ ટકી રહે છે. આવા કારણેને લઈને જ અરિહંત પરમાત્મા દેવાધિદેવ કહેવાય છે. સર્વ દેવામાં તેઓ શ્રેષ્ઠ છે, ઉત્તમ છે અને પરમ પૂજ્ય છે.
આ એક નાની સરખી હકીકતમાંથી આપણે વીરપરમાત્માના હૃદયમાં રહેલે સમભાવ અવલોક્ય પીછા, તેના પર વિચારણા કરી, તેની ઉચ્ચતા સમજ્યા, એ પરમાત્માના આખા ચરિત્રમાંથી તે આવા સમભાવ ઉપરાંત અન્ય પણ ઉચ્ચ શ્રેણીવાળા અનેક ગુણો સમજી શકાય તેમ છે, જાણી શકાય તેમ છે, ઓળખી શકાય તેમ છે, તેનું પૃથકકરણ થઈ શકે તેમ છે અને તેવા દરેક ગુણવડે જ તેઓ પરમપૂજ્ય કહે વાયા છે, વંદાયા છે, પૂજાણ છે ને સોત્તમ મનાયું છે. આપણે પણ પૂર્વ પુન્યના મેગે એ પરમાત્માના વિશુદ્ધ શાસનને પામ્યા છીએ, એ પરમાત્માને દેવ તરીકે ઓળખ્યા છે, તેમના ઉચ્ચ ગુણે પર પ્રીતિ ઉત્પન્ન થઈ છે, ત્યારે હવે આપણે તેમની આજ્ઞાનું પ્રતિપાલન કરવું, તેઓ કહી ગયેલા. બતાવી ગયેલા, પ્રરૂપી ગયેલા માર્ગે ચાલવું એ આપણું પ્રથમ કર્તવ્ય છે. ખરી ભક્તિ આજ્ઞાનું પ્રતિપાલન કરનારની જ છે એમ સમજવું. જે પુત્ર પિતાની આજ્ઞા પાળે છે, તેને હુકમ ઉઠાવે છે તે જ તેને ખરે ભક્તિમાન પુત્ર છે. આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરનાર અને બીજી રીતે ભક્તિ કરનાર ખરો પુત્ર નથી. લેકિકમાં પણ તેના પુત્ર પર
For Private And Personal Use Only
