________________
www.kobatirth.org
સેપક્રમી કમ વિચ્છેદના હેતુ.
૩૬૫
આ વાકયના પારંભમાં ગ્રંથકર્તા શ્રી સિષિગણી ભવ્ય જીવને ઉર્દૂશીને કહે છે કે-“હું ભન્ય પ્રાણીએ! આ સ'સારના વિસ્તાર અગ્નિ લાગેલા ક્ષરના મધ્ય ભાગ જેવા તય શારીરિક દુઃખેાના નિવાસ રૂપ છે, તેથી આ સંસારમાં વિદ્વાનોએ પ્રમાદ કરવા ચૈગ્ય નથી.” આ વાકયમાં રઢુસ્ય એ તાણ્યું છે કે કોઇ મકાનમાં આગ લાગી છે એવી ખાત્રી થાય તે પછી તેની અંદર રહેલા માસે। તે મકાનમાંથી નીકળી જવાના અને સાર સાર પદાર્થ જે નીકળી શકે તે લઈ લેવાને પ્રયત્ન કરવામાં કિચિત્ પણ પ્રમાદ કરતા નથી, તેમ આ સસા ૨માં જન્મ, જરા, મરણુ, આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ, સ યેગ, વિયેાગ, શેક, ભય ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારના અગ્નિ લાગેલા છે. સ`સારમાં આસકત-મેાડુગ્રસ્ત પ્રાણી પત’ગીયાની જેમ તે અગ્નિમાં ઝ'પાપાત કરે છે. તે અગ્નિને એલવવાના પ્રયાસ તે શાનેાજ કરે? ઉલટો તે અગ્નિ પ્રદીપ્ત થાય તેવા અવળે! પ્રયાસ કરે છે, તેની કૃતિ એ અગ્નિને વૃદ્ધિ પમાડે તેવી હેય છે, કારણુ કે જન્મ જરા મરણ ઘટે તેવે પ્રચાસ ન કરતાં તે વધે તેવાં કારણેા સેવે છે. આાત્રની ક્રિયામાં ઉન્મત્ત થઇને પ્રવર્તે છે, કુત્યાકૃત્યના વિચાર ભૂલી જાય છે, અભક્ષ્યનું ભક્ષણ કરે છૅ, અપેયનુ` પાન કરે છે, અને અકાર્ય કરવામાં ભવની સફળતા માને છે. આવી વિપરીત ચેષ્ટા ન કરવા માટે કોં તેને પ્રારંભમાં અગ્નિ લાગે! ઘરની ઉપમા આપીતે તેમાંથી ઉદ્ભગ્ન થાય તેવી પ્રેરા કરે છે.
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રમાદ ન કરવાના કારણ તરીકે આગળ કહે છે કે-“આ મનુષ્ય ભ અત્યંત દુર્લભ છે અને પરલેકનુ' સાધન કરવુ' એજ આ મનુષ્ય ભત્રનું પ્રધાન કાર્ય છે.” મનુષ્ય ભત્રની દુર્લભતા દરેક જ્ઞાની પુરુષોએ ઉપદેશના પ્રારંભમાં કહેલી છે. જે વસ્તુ મુશ્કેલીએ પમાય તે દુલ ભ કહેવાય છે. તેની સ તિમાં મુખ ભાગ માટે તે દેવઋતિ ઉચ્ચ ગણાય છે, પરંતુ આત્મઢુત કરવા માટે મનુષ્પાતિ જેવી અન્ય જાતિ નથી. મનુષ્યસત્ર શિવાય મેક્ષ મેળવી શકાતું નથી. આ પ્રમાણે હાવાથી ખીજા ભવે જ્યારે સહેજે મળી શકે છે ત્યારે મનુષ્ય ભવ ઘણી મુશ્કે લીએ પ્રાપ્ત થાય છે, એટલાજ કારણથી તેને દુર્લભ કહે છે. જ્યારે તે દુર્લભ છે એટલે મુશ્કેલીએ મળેલે છે અને જે તેને ફોગટમાં હારી જવાય તે પાછે ફરીને મળવા દસ-મુશ્કેલ છે ત્યારે તેમાં જે કચ્ કરી લેવા ચેગ્ય હે!ય તે સત્ઝર કરી લેવુ' જોઇએ; તેથી કત્તાં કહે છે કે- આ મનુષ્યસવમાં પ્રધાન કાર્ય મુખ્ય કાર્ય પરલોકનુ' સાધન કરી લેવું તે છે. ” પલે!! કેમ સુધરે, આ ભત્ર કરતાં આ ગામી ભગમાં ધાર્મિક કૃત્યે કેમ વધારે બની શકે, વિષય કષાયની પરિણતિ કેમ આછી થાય, જન્મ જરા મરણુની ઉપાધિ કેમ ટળી જાય અને અવિનાશી સુખની શી રીતે પ્રાપ્તિ થાય? તેના વિચાર કરી તેવા પ્રકારના પ્રયત્ન કરે તેજ આ મનુષ્ય
For Private And Personal Use Only
