________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાપકમાં કમ વિના હતુ.
उरड
કઈ દાનથી, કોઈ શીલચી, કોઈ તપથી ને કઈ ભાવથી આત્મ કલ્યાણ કરે છે; ઉપ રાંત કેાઈ માત્ર નવપદના કે તેમાંના એકજ પદના આરાધનથી આભ-કલ્યાણ મેળવે છે. આ પ્રમાણે મોક્ષ સાધ્ય કરવાના અનેક સાધન હોવાથી એક ઔષધવડે વ્યાધિ ન શમે તે જેમ બીજું ત્રીજું છું-જૂદું જુદું ઓષધ લઈને વ્યાધિ દુર કરીએ છીએ તેમ અનાદિ કાળથી લાગેલે સંસારમાં આસક્તિ રૂપ વ્યાધિ મેક્ષ સાધ્ય કરવાના કેઈપણ સાધન વડે દૂર કરે જઈએ. તેથી કર્તા કહે છે કે નહીં પ્રાપ્ત થયેલા-પૂ નહીં આરાધેલા એવા મોક્ષસાધનના વેગોને પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરે જોઈએ, આ પ્રયત્ન કરતાં રોકનાર-અટકાવનાર કોઈ હોય તે તેને નિવારવાની આવશ્યકતા હોવાથી આગળ કહે છે કે –
વિતસિકા-આશ્રમ આવવાની નહેરને જાણવી જોઈએ અને તે વિતસિકાનું આગમન અટકાવવું જોઈએ. અર્થાત્ પ્રથમથી તેને પ્રતિકાર કરી રાખવે જોઈએ,” જ્યાં સુધી પાપને પ્રવાહ આવ્યા કરતે હોય ત્યાંસુધી આત્મા કર્મ મલથી હલકો પડી શકતા નથી તે પછી મોક્ષનું સાધન તે શી રીતે કરી શકે ? તેથી જેમ પાણીથી ભરેલા સરોવરને ખાલી કરવાનો પ્રયત્ન કરવાના પ્રારંભમાં બહારથી નવું પાણી આવવાના ગરનાળાં બંધ કરવાની જરૂર પડે છે. અને પછી અંદરનું પાણી કાઢતાં ક્રમે ક્રમે સરોવર ખાલી થઈ શકે છે તેમ આ આત્માને અનાદિ કાળ થી અનતા કર્મો લાગેલ છે, તે કર્મ સંચયને દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરવાના પ્રાર. ભમાં સંવરવડે આઘવને રેકવા જોઈએ, ત્યારપછી પૂર્વ કર્મની નિર્જરા થઈ શકે અને પરિણામે સેક્ષ પ્રાપ્ત થાય. અહીં કર્તા કહે છે કે પ્રથમ આશ્રવને અથત કર્મને આવવાની વિદ્વૈતસિકા એટલે નહેરોને જવી જોઈએ એાળખવી જોઈએ. કે કમ શાવડે આવે છે? કર્મગ્રંથકાર મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય ને વેગને બંધ હેતુ તરીકે ઓળખાવે છે ત્યારે નવતત્વકાર આશ્રવના ભેદમાં ઈદ્રિય, કષાય, અવ્રત, વેગને કિયા બતાવે છે. આ બંને વિચાર કરતાં એકજ છે, મિથ્યાત્વને ક્રિયામાં, અવિરતિને ઇન્દ્રિય ને અવ્રતમાં સમાવેશ થાય છે અને કષાય ને પગ તે બંનેમાં છે. આ બંધહેતુ અથવા આશ્રવભેદ ઉપરાંત અઢાર પાપસ્થાનકે પણ કર્મ આવવાના દ્વારરૂપ કહ્યા છે. તે અઢારને સમાવેશ પણ બંધહેતુમાં તેમજ આશ્રવભેદમાં થાય છે. એ વિતસિકા–પ્રવાહને રોકવા માટે પ્રથમથી પ્રયત્ન કરે એટલે સંવરનું સેવન કરવું. સંવરવડેજ આવ્યો રેકાય છે. સંવરમાં પ્રવૃત્તિ કર્યા વિના કદીપણું આશ્રવ રેકી શકાતા નથી. સંવરના ભેદ પ્રભેદ નવતત્વાદિથી જાણવાની જરૂર છે. તે જાણે તેમાં પ્રવૃત્તિ કરી આશ્રવને રોકીને અથર્ નવાં આવતાં કર્મોને રેકીને પછી પ્રથમના સંચયભૂત કને દૂર કરવા માટે નિર્જરાના અંગીત આ અત્યંતર તપમાં પ્રવૃત્તિ કરવી
For Private And Personal Use Only
