Jain Dharm Prakash 1905 Pustak 021 Ank 10

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

- શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ વ્રત અંગીકાર સમયે પણ શિયાળ સમાન પણ પાળતી વખત પણસિંહ સમાન
અને પાળતી વખતે પણ શિયાળ સમાન - આ ચાર ભેદમાં બીજો અને ત્રીજો ભેદ આદરવા યોગ્ય છે. કેમકે વ્રત સિંહની પરે શુરવીરપણે તેમાં પાળવામાં આવે છે. છેલ્લે ભેદ સંથા ત્યાજ્ય છે, તે કરતાં પહેલો ઠીક છે. આ નિયમ કોઈ પણ દાન, શીલ, તપ, કે ભાવ સંબંધી અભિગ્રહ યા પ્રતિજ્ઞામાં લાગુ પડે છે. કેમકે શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે કેટલાક કાયર-છેલ્લી પંક્તિવાળ લેક વ્રતને આદરી શકતાજ નથી એમ સમજીને કે વ્રત પાળવાં અત્યંત દુષ્કર છે તે કંઇ આપણાથી પાળી શકાય કે ? કેટલાક મધ્યમ-મધ્યમ પંક્તિના વ્રતનું માહાસ્ય સાંભળી ચકિત થઈ જઈ એકાએક સ્વશક્તિનો વિચાર કર્યા વિના વ્રત, અંગીકાર કરે છે પરંતુ કંઈ વિદન આવે કે તરત કાયરપણું ધારી વ્રતનો ત્યાગ કરી દે છે. કેટલાક વળી દુઃખના માર્યા દ્રવ્ય સુખ પામવા વ્રત આદરે છે. સુખ પ્રાપ્ત થયે છતે શિથિલ થઈ જાય છે. અંતે વ્રત વિરાધક થાય છે. કેટલાક એવા પણ દાખલા બને છે કે દુઃખના માર્યા - વ્રત-મહાવ્રત ગ્રહણ કર્યા બાદ તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ સદ્દગુરૂદ્વારા સમજી ગ્રહણ કરેલાં વ્રતને સિંહવૃત્તિથી યથાર્થ પાળે છે. તેમને વિરાધતા નથી, તેઓ અંતે આરાધક થાય છે.
કેટલાક ઉત્તમ-ઉત્તમ પંક્તિના તે પ્રથમથી જ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય વ્ર તની સમગ્ર સમજુતિ યોગ્ય સગુરૂદ્વારા સંપાદન કરી તેની તુલના ( અભ્યાસ ) કરી પૂર્વોક્ત શાસ્ત્ર નીતિ મુજબ દેવગુરૂ સાક્ષિક ઉક્ત અંગીકાર કરી સિંહવત આદરી, સિંહવત પાળી પ્રાંતે આરાધક થઈ સદ્ગતિગામી થાય છે. માટે જ શ્રમણ ભગવંત શ્રી મહાવીર સમાન મહાપુરૂના ઉત્તમ ચરિત્રમાં “ હે વ પ ” આવાં વચને વારંવાર દષ્ટિગોચર થાય છે, જેમનો પરમાર્થ એ છે કે તેઓ પ્રતિજ્ઞા કરવામાં દક્ષ-ડાહ્યા દીર્ધદર્શી હતા, નિર્વહી શકાય એવીજ પ્રતિજ્ઞા કરતા અને કરેલી પ્રતિજ્ઞાને પ્રાણત કષ્ટ પ્રાપ્ત થતાં સુધી ખંડતા નહિં. મહાપુરૂષો ગ્રહણ કરેલાં વ્રત, નિયમ કે પ્રતિજ્ઞાને પિતાના પ્રાણ કરતાં અધિક લેખે છે. વ્રત ભાંગીને જીવવા કરતાં તેઓ અખંડ વ્રત સાથે ભરવું સ્વીકારે છે. વસ્તુતઃ જોતાં આ અસાર અને ક્ષણભણુંર દેહને સાર માત્ર એ જ છે કે જે