________________
દિગદર્શન.
૨૩૫ તે આગળ વધારવાનો પ્રયત્ન કરવો સહેલો થઈ પડશે. આ બાબત - ખાસ વિચારવા યોગ્ય છે.
વ્યવહારિક કેળવણીમાં આપણે વર્ગ બહુ પછાત છે. તેને આગળ પડતે કરવા માટે પુરતી મદદની આવશ્યક્તા છે, તેને માટે દ્રવ્યવાનોએ હાથ છુટો કરવાની જરૂર છે. સ્કોલરશીપ અને બેડીંગ થવાની જરૂર છે. સામાન્ય કેળવણી તે કોઈ પણ રીતે લેશે પણ ઉંચી કેળવણી લઈ શકે તેમ કરવાની જરૂર છે. આ બધી બાબતમાં દ્રવ્યનો સવાલ મુખ્ય છે અને તેને આધાર શ્રીમંતોની ઉદારતા ઉપર છે.
૨ જી મંદિરે દ્વારને બીજો વિષય રાખવામાં આવ્યા છે. આ સિદ્ધ થયેલો વિષય છે. તેમાં ચર્ચા કરવા જેવું કાંઈ નથી; માત્ર દ્રવ્યની છુટ અને કામ કરનારની ચીવટની જરૂર છે.
૩ ત્રીજો વિષય છે. પ્રાચીન પુસ્ત હૈદ્ધારનો રાખવામાં આવ્યો છે. આ બાબતમાં એક વિચાર થવાની જરૂર છે. હજુ જૂના વિચારવાળાના હદયમાંથી પુસ્તકને જેમ બને તેમ વધારે વપરાશમાં લાવવા તેજ ખરૂ રક્ષણ છે એમ આવતું નથી તે લાવવાની જરૂર છે. હવે પુસ્તકોને બંદીખાનું સેવરાવવાનો સમય નથી એમ સમજાવવાની આવશ્યકતા છે. આ વાત એક સરખી રીતે સાને ગળે ઉતરે તે પ્રાચીન પુસ્તકને ઉદ્ધાર પણ થાય ને કાર્યસિદ્ધિ પણ થાય. આ વિષય ખાસ ચર્ચવા યોગ્ય છે. .
૪ જિન શાળેપગે પુસ્તકોની યેજના બાબત પહેલા વિષયમાં લખાયું છે તેથી વિશેષ લખવાની જરૂર નથી.
- ૫ પ્રાચિન સાહિત્ય અને શિલાલેખની શોધ બાબતના બે - વિભાગ કરવા યોગ્ય છે. સાહિત્યનો સમાવેશ જીર્ણ પુસ્તકો દ્વારમાં થાય છે. શીલાલેખે માટે તે ખાસ માણસે રાખી એકઠા કરવા જેવું છે. એમાં કાંઈ ચર્ચાનો વિષય નથી.
૬ છવયાનાવિધ્યના ચાર પેટાવિભાગ રાખેલા છે. પહેલા વિભાગમાં પ્રા--- ણીઓની હિંસા તથા તેમના પર ગુજરતું ઘાતકીપણું અળખાવવા બાબત છે. એ સંબંધમાં રાજા મહારાજાઓ અને સરકારની મદદની જરૂર છે. એ બાબતમાં દરેક સ્થાને પ્રયતન શરૂ રહે તો એ છાવત્તા પ્રમાણમાં પણ તે કાર્ય, બની શકે તેમ છે. બીજો વિભાગ પાંજરાપોળ હોય તે નિભાવવા અને ન હોય ત્યાં નાની સ્થાપવાનો છે તેમાં માત્ર દ્રવ્યની જરૂર છે. સિદ્ધ થયે , વિવથ છે. ચર્ચવા જેવું કાંઈ નથી. ત્રીજો વિભાગ પ્રાપ્તિના અંગોપાંગથી . બનતી ચીજે ન વાપરવા બાબત્ત છે. એ વિષયમાં એવી શું શું ચીજો વપરાય છે તે વીગતથી સમજાવવાનું છે અને ભાષણકર્તિઓ રાખીને સ્થાને સ્થાને મોકલી તે સંબંધી ઠરાવો કરાવવા ગ્ય છે. ચોથો વિભાગ મેશમાં
