Book Title: Jain Dharm Prakash 1905 Pustak 021 Ank 10
Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

View full book text
Previous | Next

Page 16
________________ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ શુભ જ કરવું, જેથી જીવને કદાપિ કોઈ પણ ભવમાં કષ્ટ ભોગવવું પહેજ નહિ. ૧૪ પૈશુન્ય-પારકી ચાડી કરવાથી પરના પ્રાણ મોટે જોખમમાં આવી પડે છે તેથી ચાડી કરનાર મહાપાપનો ભાગી થાય છે. ખરું જોતાંત ખાડો ખેદે તેજ પડે ” એ દાખલાથી પિતેજ સપડાઈ જાય છે. સામાનું પુણ્ય પ્રબળ હોય તે તેનું અનિષ્ટ કરવા કોઈ પણ સમર્થ થઈ શકતું નથી, પરંતુ પરનું અનિષ્ટ કરવા જનારનું તે અવશ્યમેવ અને નિષ્ટ થાય છે. તે મલીન મનના પરિણામથી ભાઠાં કર્મ બાંધી મરી અનેક ભવમાં વિડંબના પામે છે, માટે સમજુ માણસે પારકી ચાડી કરવાની પડેલી કુટેવ ટાળી વખત સદુપયોગ કરી સ્વજન્મ સુધારવા યત્ન કરે એગ્ય છે. - ૧૫ રતિ હર્ષ-ઉન્માદરૂપ દેષ પ્રાણીને દુઃખપાત્ર કરે છે પ્રાયકા ણીને કંઈ નવીન શુભ વસ્તુની પ્રાપ્તિ સમયે હર્ષ થાય છે, અને અશુભ સંગે ખેદ થાય છે, પરંતુ ખરું જોતાં એ પ્રાણીનીજ ભૂલ છે. જેમ કૂતરાને ઢણું કે પથ્થર મારતાં તે તે કા કે પથ્થરને જ ખાવા ધાય છે તેમઅશુભ સંયોગે તે ઉપર ખેદ અને શુભ વસ્તુના સંયોગે તે ઉપર હર્ષન્માદ અણસમજુ અજ્ઞાન જે કરે છે. જેમ સિંહ પિતાને મારવામાં અને વતા બાણ વગેરેને નહિં વતાવતાં મારનાર ધણીને જ પકડી થાપ મારે છે તેમ સમજુ-શાણું લોકે ઈષ્ટ કે અનિષ્ટ વસ્તુના સંગે તેનું મૂળ કારણ તપાસી ઉચિત આચરે છે, પરંતુ ઈષ્ટ સંગે તે ઇજ ઉપર રાગ કે અનિષ્ટ સંગ તે અનિષ્ટ ઉપરજ ર (દ) કરતા નથી તે સિંહવૃત્તિ કહેવાય છે, અન્યથા ધાનવૃત્તિ ગણક્ય છે ઈષ્ટ અનિટ વસ્તુના સંગનું ખરું કારણ છે પોતે જ પૂર્વે કરેલું શુભ-અશુભ કર્મ જ હોય છે. જે પિતાને શુભેજ વહાલું છે તે લક્ષ્મી, કુટુંબ વગેરે સંયોગ ઉપરજ રાગ કરવાને બદલે જેના પ્રભાવે શુભ સંયોગ મળી શકે છે તેવા શુભ કૃત્યસુકૃત-ધર્મ કરણીમાંજ રાગ ધારે યોગ્ય છે, અને જે પિતાને અશુભ મમતું ન હોય તે અશુભ સગપર અભાવે કરવા કરતાં, જેનાથી તેવા અશુભ સંયોગે મળ્યા તેવા અશુભ કર્મ-દુષ્કૃત-પાપ ઉપરજ અભા લાવવો યુકત છે. આનું નામ સિંહત્તિ તેથી વિરૂદ્ધ તે શ્વાનવૃત્તિ સમજવી. સાર એ લેવાનો છે કે ઇષ્ટ અનિષ્ટ સંયોગે અજ્ઞાનીની જેમ હર્ષ-ખેદ નહિં કરતાં સમભાવે ધર્મની આરાધના કસી, અને વિરાધનાથી દૂર રહેવું. આમ

Loading...

Page Navigation
1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28