________________
वायू श्री बहादुर सिंहजी सिंघी - स्मरणाञ्जलि मणे मध्यप्रांतोमा' आवेला कोरीया स्टेटमां कोलसानी खाणोना उद्योगनो पायो नांख्यो भने पीजी तरफ दक्षिणना शकति अने अकलतरानां राज्योमा आवेली चूनाना पत्थरोनी खाणोना, तेमज वेळगाम, सावंतवाडी, इचलकरंजी जेवा स्थानोमा आवेली 'योकसाइट' नी खाणोना विकासनी शोध करवा पाछळ पोतार्नु लक्ष्य परोन्यु. कोलसाना उद्योग अर्थ तेमणे 'मेसर्स डालचंद बहादुरसिंह' ए नामथी नवी पेढीनी स्थापना करी जे आजे हिंदुस्थानमा एक अग्रगण्य पेढी गणाय छ. ए उपरांत तेमणे वंगालना चोवीस परगणा, रंगपुर, पूर्णीया अने मालदहा विगेरे जिल्लाओमा, म्होटी जमीनदारी पण खरीद करी अने एरीते बंगालना नामांकित जमीनदारोमा पण तेमणे पोतार्नु खास स्थान प्राप्त कयु. वाबू डालचंदजीनी आंवी सुप्रतिष्ठा केवळ व्यापारिक क्षेत्रमा ज मर्यादित होती. तेओ पोतानी उदारता अने धार्मिकता माटे पण एटला ज सुप्रसिद्ध हतो-तेमनी परोपकारवृत्ति पण वेटली ज प्रशंसनीय हती. परंतु, परोपकारसुलभ प्रसिद्धिथी तेओ प्रायः दूर रहेता हता. धणा भागे तेओ गुप्तरीते ज अर्थिजनोने पोतानी उदारतानो लाभ आपता. तेमणे पोताना जीवनमां लाखोन दान कयं हो पण तेनी प्रसिद्धि के नोंघ तेमणे भाग्ये ज करवा इच्छी हशे. तेमना सुपुत्र चाचू श्री बहादुर सिंहजीए प्रसंगोपात्त चर्चा करतां जणाव्यु हतुं के तेओ जे कांई दान आदि करता, तेनी खबर तेमने पोताने (पुत्रने) पण भाग्ये ज थती. आथी तेमनां जाहेर दानो अंगेनी मात्र नीचेना २-४ प्रसंगोनी ज माहिती मळी शकी हती.
सन १९२६ मा 'चित्तरंजन' सेवा सदन माटे कलकत्तामा फाळो करवामां आव्यो त्यारे एक चार खुद महात्माजी तेमना मकाने गया हता अने ते वखते तेमणे वगर माग्ये ज महात्माजीने ए कार्य माटे १०००० रूपिया आप्या हता. . १९१७ मा कलकत्तामा 'गवन्भेंट हाउस'ना मेदानमां, लॉर्ड कार्माइकलना आश्रय नीचे रेडक्रॉस माटे एक मेळावडो थयो हतो तेमा तेमणे २१००० रूपिया आप्या हता. तेमज प्रथम महायुद्ध वखते तेमणे ३,०००,०० रुपियाना 'वॉर बॉण्डस्' खरीद करीने ए प्रसंगे सरकारने फाळामा मदद करी हती. पोतानी छेल्ली अवस्थामा तेमणे पोताना निकट कुटुंबीजनो-के जेमनी आर्थिक स्थिति बहु ज साधारण प्रकारनी हती तेमने-रूपिया १२ लाख व्हेंची आपवानी व्यवस्था करी हवी जेनो अमल तेमना सुपुत्र वावू वहादुर सिंहजीये कर्यो हतो.
घावू डालचंदजीनुं गार्हस्थ्य जीवन बहु ज आदर्शरूप हतुं. तेमना धर्मपत्नी श्रीमती मन्नुकुमारी एक आदर्श अने धर्मपरायण पत्नी हैता. पति-पत्नी बने संदाचार, सुविचार अने सुसस्कारनी मूर्ति जेवा हता. डालचंदजीनुं जीवन बहु ज साहूँ अने साधुत्व भरेलु हतुं. व्यवहार अने व्यापार बनेमा तेओ अत्यंत प्रामाणिक अने नीतिपूर्वक वर्तनारा हता. खभावे तेओ खूब ज शान्त अने निरभिमानी हता. ज्ञानमार्ग उपर तेमनी ऊंडी श्रद्धा हती. तत्त्वज्ञानविषयक पुस्खकोर्नु वाचन अने श्रवण तेमने अत्यंत प्रिय हेतुं. किन नगर कॉलेजना एक अध्यात्मलक्षी बंगाली प्रोफेसर नामे वाबू ब्रजलाल अधिकारी-जेमो योगविषयक प्रक्रियाना अच्छा अभ्यासी अने तत्त्वचिंतक हता-तेमना सहवासथी वाचू डालचंदजीने पण योगनी प्रक्रिया तरफ खूव रुचि थई गई हती अने तेथी तेमणे तेमनी पासेथी ए विषयनी केटलीक खास प्रक्रियाओनो ऊंडो अभ्यास पण को हतो. शारीरिक स्वास्थ्य अने मानसिक पावित्र्यनो जेनाथी विकास थाय एवी, केटलीक व्यावहारिक जीवनने अत्यंत उपयोगी, यौगिक प्रक्रियाओनो तेमणे पोताना पत्नी तेम जपत्र. पुत्री आदिने पण अभ्यास करवानी प्रेरणा करी
जैन धर्मना विशुद्ध तत्त्वोना प्रचार अने सर्वोपयोगी जैन साहित्यना प्रसार माटे पण तेमने खास रुचि रहेती हती अने पंडितप्रवर श्री सुखलालजीना परिचयमां आव्या पछी, ए कार्य माटे काईक विशेष सक्रिय प्रयत्न करवानी तेमनी सारी उत्कंठा जागी हती. कलकत्तामा २-४ लाखना खचे आ कार्य करनारूं कोई साहित्यिक के शैक्षणिक केन्द्र स्थापित करवानी योजना तेओ विचारी रह्या हता, ए दरम्यान सन् १९२७ (वि.सं. १९८४) मां कलकत्तामा तेमनो खर्गवास थयो.
'बाबू डालचंदजी सिंघी, पोताना समयना बंगालनिवासी जैन समाजमां एक अत्यंत प्रतिष्ठित व्यापारी, दीर्घदगी उद्योगपति, म्होटा जमीनदार, उदारचित्त सद्गृहस्थ भने साधुचरित सत्पुरुष हता. तेओ पोतानी ए सर्व संपत्ति अने गुणवत्तानो सेमन वारसो पोताना एक मात्र पुत्र बाबू वहादुर सिंहजीने सोपता गया, जेमणे पोताना ए पुण्यश्लोक पितानी स्थल संपत्ति अने सूक्ष्म सत्कीर्ति-वनेने घणी सुंदर रीते वधारीने पिता करताय सवाई श्रेष्ठता मेळववानी विशिष्ट प्रतिष्ठा प्राप्त करी.
बावू श्री वंहादुर सिंहजीमा पोताना पितानी व्यापारिक कुशळता, व्यावहारिक निपुणता अने सांस्कारिक समिष्टा तो सपूर्ण अंशे वारसागतरुपे उतरेली हतीज, परंतु ते उपरांत तेमनामा बौद्धिक विगदता, कलात्मक रसिकता अने विविध विषयग्राहिणी प्राञ्जल प्रतिमानो पण उच्च प्रकारनो सन्निवेश थयो हतो भने तेथी तेओ एक असाधारण व्यकित्व घरावनार महानुभावोनी पंफिमां स्थान प्राप्त करवानी योग्यता मेळवी शक्या हता.
तेओ पोताना पिताना एकमात्र पुत्र होवाथी तेमने पिताना विगळ कारभारमा नानपणधीज लक्ष्य आपवानी फरज पढी ही अने तेथी तेओ हाईस्कूलनो अभ्यास पूरो करवा सिवाय कॉलेजनो विशेष अभ्यास करवानो अवसर मेळवी सत्या न हता. छतां तेंमनी ज्ञानरुचि बहुज तीन होवाथी, तेमणे पोनानी मेळे ज, विविध प्रकारना साहित्वना यांचननो धन्यास
