________________
ܪ
બુદ્ધિમાં આગળ વધેલા હતા. છેકરાઓને ગમત સાથે જ્ઞાન આપનારી વા તાંએ લખનાર ઇસપ તેમજ બીજા ગુલામા તેમના શેઠના છેકરાઓને ખાનગી શિક્ષણ આપતા હતા, અને ધરમાં કેટલીકવાર તેા ઝંખમ ભરી જગ્યાએ સાચવતા હતા. શરીરની ગુલામગીરી એ હુ અનર્થકારી બાબત ણવામાં આવતી નહુતી, છતાં આપણે ગુલામગીરીના વિચાર ઉપર અત્યારે તિરસ્કારની દૃષ્ટિથી એ છીએ તે બરાબર છે. અરે ! પણ વધારે અશાસની-વધારે ફોટક ઉપજાવનારી બાબત તે એ છે કે આપણો આત્મા, ઈક્રિયા અને વિ કારેને સ્વાધિન વર્તે છે. આ સબંધમાં એક મહાપુણ્ય જે ધ આપ્યું છે તે શાંતિથી શ્રવણ કરે અને તે પ્રમાણે વર્તો. તેમણે ઉપદેશ આપ્યો છે કે “તેને ગુલામ હોક શેઠ હા-ગમતે હા પણ નત્ર અને માયાળુ ખને, હ્રદયને શુદ્ધ રાખા, દયાભાવ પ્રકટ કરે, શાંતિ અને સલાહ કરનારા થા, સ્મને સમાર્ગે વળે. તે તમારામાં એ ગુણા દરો તા તમે ગમે તેવી સ્થિતિમાં આનંદી જીવન ગાળી શકશે, અને દરેક સાગામાં તમેં અલૈકિક સત્તા ભાગવી સકશે. ” સારાં કામ કરવાની અને સારા થવાની ઇચ્છા જ્યારે એ કવાર હૃદયમાં દૃઢ થાય છે, ત્યારે સઘળી અડચણો દૂર થાય છે, અને અનુપમ સુખ અનુભવાય છે.
જા તમે ગુલામગીરીને તમારા ખા ૠગરથી ધમારતા હો તે શા સારૂ તમે તમારા આત્માને ઇન્દ્રિયા અને મનેવિકારાના ગુલાબ બનવા દે છે.? અજ્ઞાન, વ્હેમ અને સર્વ જાતનાં પાપ એજ ખરી ગુલામગીરી છે. આત્માને ગુલામ બનાવવે એજ ગુલામગીરી છે. ધનવાન મનુષ્ય. કેને ગુલામ બનાવે, તેના બહારના સર્વાંગ સુખકારક કે દુઃખકારક રચી શકે, પણ જે ગુલામ હ્રદયને પવિત્ર અને નત્ર છે, તે મ્હારના પ્રતિકૂળ સાગામાં પણ તેના શેડ દર્શાપ હે અનુભવેલુ સુખ ભાગવી શકે અને મ રણ પછી પણ ઉચ્ન સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરી શકે.
જીલની ગે
જ્યારે એક ગુલામને તેના કહ્યું કે તારા આત્માના અને તારા શરીરના બન્નેના હુ` માલીક છુ. ત્યારે તે ડાહ્યા અને બહુાદૂર ગુલામે જવાળ આપ્યા કે તમે મારા શરીરના ગેટ છે, નહિ કે મારા - માતા ! આવેા ગુલામ મ્હારથી ગુલામ દેખાવા છતાં છે. પણ ખરી રીતે તેને શૅ ગુલામ છે, કારણ કે તે રાને તામે વર્તે છે. દ્રાક્ષના સમયમાં—જાક ગુલામગીરી શરીરની ગુલામગીરી બંધ પડી છે, છતાં લામાની સંખ્યા એછી નથી. આપણી ચારે બાજુએ
અંતથી. મેટા રાજા પેનાના તુક્ષકા વિકા
